Konstitutsiyaviy

Yashirin ovoz berish 

– bunda fuqarolarning ovoz berishiga 

hech  kim  ta’sir  qila  olmaydi.  Fuqarolar  hech  kimning  ta’sirisiz 

ovoz bersagina o‘zi xohlagancha ovoz berishi mumkin bo‘ladi. 

Yashirin ovoz berishda ovoz berish natijasi ham ma’lum bo‘lmaydi, 

shuning uchun fuqarolar qo‘rqmasdan, ikkilanmasdan, shubhalan

-

masdan o‘zi xohlagan nomzodga ovoz beradi.

Saylovda ishtirok etishning erkinligi

 – fuqarolar saylov

-

larning hamma jarayonlarida, shuningdek, ovoz berishda ham er

-

kin ishtirok etishini bildiradi. Ularning saylov jarayonlarida ishti

-

rok etishga to‘sqinlik qilinmaydi, ishtirok etishga, ovoz berishga 

ham majbur qilinmaydi.

Fuqarolar  ovoz  berishda  ixtiyoriy  ravishda  ishtirok  etib, 

xohlagan  nomzodga  ovoz  beradi  yoki  umuman  ishtirok  etmay

-

di.  Buning  uchun  ular  majburlanmaydi,  hech  qanday  tazyiqlar

-

ga  uchramaydi,  quvg‘in  qilinmaydi.  Faqat  fuqarolar  o‘z  siyosiy 

qarashlari, ongi, madaniyatiga qarab ovoz berishda ishtirok etish 

yoki etmaslik masalasini o‘zi hal qiladi. Ovoz berishga majburlash 

ham, to‘sqinlik qilish ham javobgarlikni keltirib chiqaradi.

---

288

Oshkoralik

  ham  saylov  huquqining  muhim  prinsiplari

-

dandir. Saylovlarning barcha jarayonlari oshkora o‘tadi. Ommaviy 

axborot  vositalari  orqali  saylov  jarayonlari  bo‘yicha  muntazam 

ma’lumotlar  berib  boriladi.  Saylovlarda  kuzatuvchilarning  ishti

-

roki (xalqaro va milliy kuzatuvchilar) ta’minlanadi.

Demokratiyaning  kuchayishi,  saylov  qonunchiligining  ta

-

komillashib  borishi  bilan  saylov  huquqi  prinsiplarini  qo‘llash 

kengayib  boradi  va  prinsiplarning  o‘zi  ham  takomillashtiriladi. 

Amaldagi  saylov  to‘g‘risidagi  qonunlardan  vakillik  organlarini 

deputatlikka  nomzod  ko‘rsatish  huquqini  chiqarib  tashlanishi, 

teng saylov huquqini ta’minlashni yanada kuchaytirdi.

Oliy Majlisning ikki palatali etib qayta tashkil etilishi, uning 

yuqori palatasi – Senat a’zolarining mahalliy Kengashlar deputat

-

lari orasidan, mahalliy Kengashlarning qo‘shma majlisida saylani

-

shi saylov tizimiga pog‘onali saylov prinsipini kiritdi. Bu prinsip

-

dan jahon mamlakatlari tajribasida ham foydalaniladi.