Konfransinin

 

NANOSÜZÜLMƏ VƏ ANİ QAYNAMA ÜSULLARI 

ƏSASINDA XƏZƏR DƏNİZİ SUYUNUN 

ŞİRİNLƏŞDİRİLMƏ TEXNOLOGİYASI ÜSULLARI 

 

Tələbə:                                               Elmi rəhbər: 

Məmmədov Fuad İlqar                      prof. M.M .Ağamallyev 

IV kurs, qr.571.5 

Dünən  bir  çox  regionda  olduğu  kimi  Azərbaycanın 

---

230 

 

Abşeron  yarımadasında  şirin  su  çatışmazlığı  yaşanır.  Dünya 

praktikası  göstərir  ki,  bu  problemin  həllinin  səmərəli  yolu 

dəniz  suyunun  şirinləşdirilməsidir.Tədqiqatın  məqsədi  Xəzər 

dənizi  suyunun  yüksək  ərp  əmələ  gətirmə  qabiliyyətini  nəzərə 

alaraq  müasir  nanosüzülmə  və  ani  qayma  üsulları  əsasında 

səmərəli  şirinləşdirmə  texnoloji  sxeminin  seçilməsi  və 

əsaslandırılması. 

Araşdırılmalar 

göstərmişdir 

ki, 

dəniz 

suyunun 

şirinləşdirilməsi  üsulu  ilk  növbədə 

    

 

  ərpinin  qarşısının 

alınmasıdır.  Bu  məqsədlə  xüsusi  ingibitorlar  istifadə  edilir. 

Amma  onların  səmərəliyi  çox  kiçikdir,  çünki  temperaturun 

təsiri  nəticəsində  bir  hissəsi  termolizə  uğrayır.  Daha  səmərəli 

yol  dəniz  suyunun  yumşaldılmasıdır.  Bunun  üçün  iki  üsul 

istifadə  edilə  bilər.  Na-kationlaşdırma  və  nanosüzülmə. 

Sonuncu  texnologiya  daha  “gəncdir”  və  az  tədqiq  edilmişdir. 

Mahiyyəti  ondan  ibarətdir  ki,  müəyyən  təzyiq  altında  dəniz 

suyu  membrandan  süzülür  və  ionlardan  təmizlənir. 

Nanomembranların  selektivliyi  ikivalentli  ionlara  görə 

(

  

  

    

  

    

 

  

)  98-99%  -  ə,  birvalentli  ionlara  görə 

(

  

 

    

 

     

 

 

)  50-60  %  -  ə  çatdığına  görə  dəniz  suyunun 

ərp  əmələ  gətirən  ionlarının  dərin  təmizlənməsi  və  növbəti 

mərhələdə şirinləşdirmə prosesində ərpsiz iş rejimi təmin edilir. 

Buraxılış işinin mövzusuna uyğun olaraq dəniz suyunun ani 

qaynama  üsulu  ilə  yüksək  temperaturlarda  şirinləşdirilməsi 

üçün tərkibində nanosüzülmə modulu olan qurğunun texnoloji 

sxemi seçilmişdir.