Konfransinin

MÜXTƏLİF MƏNŞƏLİ XAMMALLARIN ƏSASINDA 

MODİFİKASİYA OLUNMUŞ MELİORANTLARIN 

ALINMASININ TƏDQİQİ 

 

 Magistr:                                        Elmi rəhbər:                                     

Rzayeva  Ağabacı Əliəşrəf           dos. Z.R. Qurbanova                                                                                                                                          

 II kurs, A3117 

 

Hal-hazırda  suvarılmanın  düzgün  aparılmaması  və  qrunt 

sularının  miqdarının  nəzərdə  tutulandan  artıq  olması 

səbəbindən  torpaqların  şoranlaşma  prosesləri  sürətlənmişdir. 

  

Bunun  nəticəsində  münbit  torpaq  əmələgətirmə  məqsədi  ilə 

gips  əsaslı  meliorantlardan  istifadə  etməklə  şoranlaşmanın 

---

194 

 

qarşısını  almaq  olar.  Belə  ki,  torpaqların  fiziki  və  fiziki-

kimyəvi  xassələrini 

yaxşılaşdırmaq  məqsədilə  kimyəvi 

meliorantlar tətbiq etməklə  yuma işləri aparılır.  Eyni  zamanda 

bir  sıra  kompleks  birləşmələr  və  məhlul  halında  olan 

turşulardan istifadə üsulları da mövcuddur. Tədqiqat aparılması 

üçün  müasir  analiz  üsullarından  istifadə  etməklə  təbii 

materiallar və müxtəlif mənşəli tullantıların kimyəvi mineraloji 

tərkibi tədqiq edilmişdir. 

Şoranlaşmaya  səbəb  olan  amillərdən  biri  Na  ionlarıdır, 

meliorantların  istifadəsi  ilə  Na  ionlarının  Ca  ionları  ilə  əvəz 

olunma  dərəcəsi  artır  və  bunun  nəticəsində.şoranlaşmanın 

azalması müşahidə edilir. 

Müxtəlif  üsullarla  müxtəlif  tərkibə  malik  modifikasiya 

olunmuş  meliorantların  alınmasını  tədqiq  edirik.  İqtisadi 

baxımdan  minimum  xərclər  hesabına  yüksək  keyfiyyətli 

modifikasiya  olunmuş  meliorantlar  almaq  günümüzdə  öz 

aktuallığını  qoruyur.  Bu  səbəbdən  Si,  Ca,  Mg,  Al  tərkibli 

mineral xammallardan və məişət tullantı sularından istifadə edə 

bilərik.  

Aparılan  tədqiqatlar  nəticəsində  müxtəlif  xamalların 

mineraloji  xüsusiyyətləri  tədqiq  edilmiş,  tədqiqat  əsasında 

meliorantların  bir  çox  nəmlik,  iondəyişmə  kimi  fiziki  və 

kimyəvi  xüsusiyyətləri  də  tədqiqat  obyektinə  çevrilmişdir. 

Tədqiqat davam edir.