Konferensiyasi

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G‟OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 27-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublishing.
org
66 
turli shakllarda (yozma va og`zaki, rasmiy yoki do`stona suhbat, badiiy tasvir…. ) va har 
xil kishilarga (masalan, tanishiga, yaqin sirdosh o`rtog`iga, uzoqdagi akasi yoki boshqa 
katta qarindoshiga, sinf rahbariga) bayon etishi uchun ona tili mashg`ulotlari juda qulay va 
ulkan imkoniyatlarga egadir. Ona tili ta‘limi jarayonida bu imoniyatlardan samarali 
foydalanish mustaqil fikrlovchi shaxsni tarbiyalashda mustahkam zamindir. Ta‘lim 
jarayonida ta‘lim usulini yangilash, yangi usullarni qo`llash va ommalashtirish ta‘lim 
maqsadi va mazmunini yangilash hamda ommalashtirishdan ancha murakkab, chunki bu, 
birinchidan, ta‘lim vositalari va ko`p ming kishilik o`qituvchilar ommasining kasbiy 
ko`nikmalari bilan bog`liq. Juda ko`p hollarda, ta‘lim vositalari (darslik va o`quv materiali) 
yangilangan paytda ham o`qituvchining darsni eski –mazmun va materialga mos 
kelmaydigan – usullarda tashkil etishi va o`tkazishiga guvoh bo`lamiz. Ta‘lim maqsadi 
ijtimoiy buyurtma asosida hukumat qaror, buyruq va ko`rsatmalari bilan, ta‘lim mazmuni va 
materiali ta‘lim maqsadiga muvofiq ravishda bir guruh metodist va didakt olimlar hamda 
ilg`or amaliyotchi o`qituvchilar tomonidan yangi dastur, darslik va tavsiyalar shaklida qisqa 
muddatda yangilanishi mumkin. Lekin ko`p ming kishilik o`qituvchilarda zotiy odatga 
aylangan ko`nikmalarni - ta‘limning darsliklardan boshqa qo`shimcha vositalarini - 
yangilash uzoq muddatli qat‘iy maqsadli ishlarni talab qiladi. Mana shuning uchun 
O`zbekistonimiz ta‘lim tizimi oldida ―Kadrlar tayyorlash milliy dasturi‖ning ikkinchi - sifat 
bosqichini amalga tatbiq etish jarayonida juda katta muammo - yangi pedagogik 
texnologiyalarni ommalashtirish muammosi ko`tarildi. Zeroki, O`zR VMning 1999-yil 343-
, 2000- yil 400-, 2001-yil 343-qarorlari bilan umumiy o`rta, o`rta maxsus va kasb-hunar, 
oliy ta‘lim DTSlari qabul qilinib, ta‘limning yangi maqsadlari, yakuniy natijalari belgilandi 
(tasdiqlandi). Shu maqsadlarga muvofiq dasturlar ta‘lim vazirliklari tomonidan tasdiqlanib 
amaliyotga joriy etildi, amaldagi yangi dasturlar asosida umumiy o`rta ta‘limning barcha 
o`quv predmetlari bo`yicha darsliklarning birinchi avlodi (ona tili, adabiyot, tarix va, hatto, 
boshqa predmetlardan ikkinchi va uchinchi avlodi) yaratilib ommalashtirildi, lekin yangi 
pedagogik texnologiyalarni ommalashtirish, o`qituvchilarda yangicha ishlash, darsni 
yangicha tashkil etish va o`tkazish ko`nikmalarini hosil qilish ancha qiyin kechmoqda. 
O`zbekiston hukumati yangi pedagogik texnologiyalarni ommalashtirish uchun barcha 
imkoniyatlarni - ichki resurslarni, tashqi investitsiyalarni ishga solmoqda, mustaqillik 
davrida davlat byudjetining salmoqli qismi ta‘lim tizimini isloh etishga va "2004-2009-
yillarda maktab ta‘limini rivojlantirish Davlat umummilliy dasturi"ni amalga oshirishga 
sarflandi. Mustaqillik davrida yangi pedagogik texnologiyalar ommalashtirildi, jahondagi
ilg`or pedagogik texnologiyalarni vatanimizda joriy etishga chet el sarmoyalari va turli 
jamiyatlari bilan yaqin hamkorlik ta‘minlandi, shu maqsadlarda "Umid", "Ustoz" 
jamg`armalari tuzildi, minglab yoshlar chet ellarga ta‘limning yangi pedagogik 
texnologiyalarini o`rganish uchun yuborildi, yuzlab mutaxassislar g`arb va sharqning eng 
rivojlangan davlatlaridan ishga taklif etildi, qator qo`llanmalar1, ilmiy maqolalar, tavsiyalar 
ommalashtirildi. Bularning barchasi bitta bosh maqsadga – yangi pedagogik 
texnologiyalarni joriy etishga, ta‘lim usulini yangi maqsad va yangi mazmunga 
muvofiqlashtirishga qaratilgan edi. 

---