Konchilik ishi va metallurgiya

Masala echish namunasi. Toshkent shahrida joylashgan yon tomondan yoritilgan turar joy binosini tabiiy yoritilganligini aniqlash.

Berilganlar: Xonaning balandligi – 3 m

Xonaning uzunligi – 5 m

Xonaning eni – 4 m

Deraza balandligi – 1,7 m

Deraza romlari yogochdan , quyoshga karshi qurilmalar qo’llanilmagan.

Shisha yuzasining aniklashni dastlabki hisobi.

Yon tomondan yoritilganda:

100 S_o /S_p = e_n k_z h_o /_o r₁ K_zd

bu erda: S_o – yoritish proyomining yuzasi.

S_p – xona polining yuzasi. S_p = 5 x 4 = 20 m²

Tabiiy yoritilganlik koeffitsientini meyorlangan qiymati.

e_n = 0,5 %

Toshkent shahri V poyasda joylashgan, yorug’lik iqlimining koeffitsienti:

M = 0.8; C = 0.85

e _n^v = e ⁱ M C = 0.5 0.8 0.85 = 0.34%

k_z – zapas koeffitsienti k_z = 1,2

h_o – derazaning yorilganligini xarakterlovchi koeffitsient. h_o = 10,5

K_zd – deraza karshisida turgan binoni xisobiga yoritilganlikni kamayishini xisobga oluvchi koeffitsient. K_zd = 1

 ₀ – yoruglik utkazishning umumiy koeffitsienti.

 ₀ = 0,8 0,7 1 1 = 0,56

r₁ - ichki kaytgan nurlar xisobiga tabiiy yoritilganlik koeffitsientini oshib ketishini xisobga oluvchi koeffitsient. r₁ = 1,6

S_o = 5*0,34*1,2*10,5/0,56*1,6 = 21,4/0,896 = 23 %
Demak turar joy binosini deraza yuzasi xona pol yuzasining 23% dan kam bo‘lmasligi kerak. Tabiiy yoritilganlikni A.M.Danilyuk metodi bilan hisoblash k.k.

Xonani tabiiy yoritilganlik koeffitsient quyidagi fomuladan aniqlanadi:

e = e_n + e_o +e_z +e_p

e_n = e^x_n  ₀ q

Tabiiy yoritilganlik koeffitsientini hisobiy qiymatini aniqlash uchun xonaning rejasi va kirkimi masshtab bilan kalka qog‘ozga chiziladi va grafikdan o‘tgan nurlar sanaladi va quyidagi jadvalga joylashtiriladi:

2.1.-jadval

№	N1		N2	 ^o	q	r1	 0
1 2 3 4 5	10 13 9.5 6 4.2	16 21.5 29 37 45	68 58 46 36 30	65 42 30 24 18	1.20 1.00 0.86 0.77 0.69	3.3 2.0 1.6 1.2 1.1	0.56 0.56 0.56 0.56 0.56

Yon tomondan yoritilganda tabiiy yoritish koeffitsienti quyidagi formula bilan aniqlanadi:

E = (E₁ q + E_zd R) r₁  ₀/k_z

E_zd = 0

E = E₁ q r₁  ₀/k_z

E₁ = 0,01 N₁ N₂

Tabiiy yoritish koeffitsienti xar bir hisobiy nuqta uchun aniqlaniladi:

E₁ = 0,01 10 68 1,2 3,3 0,56/1,2 = 12,38 %

E₂ = 0,01 13 58 1,00 2,0 0,56/1,2 = 7,03 %

E₃ = 0,01 9,5 46 0,86 1,6 0,56/1,2 = 2,76 %

E₄ = 0,01 6 36 0,77 1,2 0,56/1,2 = 0,91 %

E₅ = 0,01 4,2 30 0,69 1,1 0,56/1,2 = 0,43 %

Yuqoridagi natijalarga qarab xonaning qirqimida tabiiy yoritish koeffitsientini grafigi chiziladi.


45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

2.1.-rasm: Xonalar yuqoridan yoritilganda tabiiy yoritilganlik koeffitsientini o‘rtacha qiymatini hisoblash uchun Danilyuk grafigi.