Kompyuterning tuzilishi va uning qurilmalariga tavsifnoma

MS DOS operatsion sistemasining muloqat komandalari:
CD - joriy katalogni o`zgartirish yoki ko`rsatish.
DIR - joriy katalogdagi fayllar ruyxatini ekranga chiqarish.
DIR/W - fayllar ruyxatini ustunlar ko`rinishida ekranga chiqarish.
DIR/P - fayllar ruyxatini saxifalab ekranga chiqarish.
CLS - ekranni belgilardan tozalash.
COPY - fayllardan nusxa olish.
TIME - joriy vaqtni aniqlash.
DATE - joriy kunni aniqlash.
DEL - fayllarni uchirish.
EXIT - command.com ishini yakunlash.
\ - yo`l ko`rsatish.
MD - yangi katalog yaratish.
REN - katalogni qayta nomlash.
COPY DTP1+DTP2=DTP - ikkita tekst faylini qo`shish.
C:>A: - bir diskdan ikkinchisiga o`tish.
FILE FIND - biror faylni kompyuter xotirasidan qidirish.
SI - kompyuter haqida to`liq ma`lumotlar olish.
FORMAT.COM - disketlarni (formatlash) ishga tayyorlash.
BREAK - MSDOSda tuxtatish
RD - MSDOSda katologni uchirish
PAUSE - MSDOSda buyruq fayli ishini tuxtatish
PATH -MSDOSda buyruqlar izlanadigan katalog ruyxatini tuzish
6. Har qanday operatsion sistema asosida tashqi qurilmalarda axborotlarni saqlash ishlarini tashkil qilish yotadi. Tashqi xotira texnik tomondan turli material tashuvchilarda amalga oshishiga qaramasdan (egiluvchan magnit diski yoki magnit lenta) ularni operatsion sistemada fayl deb ataluvchi axborotlarni saqlovchi mantiqiy bog`langan printsip amalga oshiradi. Fayl mantiqan bog`langan ma`lumotlar va programmalar majmuasi bo`lib, ularni ichki xotirada joylashtirish uchun nomlangan maydon ajratiladi. Fayl operatsion sistemada axborot birligini hisobga olishda xizmat qiladi.
Axborot ustida olib boriladigan har qanday ishlar MS DOS da fayllar orqali amalga oshiriladi: Diskga yozish, ekranga chiqarish, klaviaturadan kiritish, chop etish CDROMdan axborotlarni o`qish va boshqalar. Fayllarda turli ko`rinish va shakldagi axborotlar matnlar, rasmlar, chizmalar, sonlar, programmalar, jadvallar va hakozalar saqlanishi mumkin. Ayrim fayllarning xususiyatlari ularning formatlari orqali aniqlanadi. Format deganda simvolik ko`rinishda axborotlarni faylda bayon qiluvchi til elementi tushuniladi. Matnli axborotlar faylda ASCII hamda matnli format deb ataluvchi kodlarda saqlanadi. Faylni xarakterlash uchun quyidagi o`lchamlardan foydalaniladi: Faylning to`liq nomi; faylning baytlardagi hajmi; Faylni yaratish sanasi va vaqti.
Har bir faylga biror nom va kengaytma beriladi. Nom faylga quyilgan vazifani izohlashi, unga mos bo`lishi kerak. Kengaytma esa faylda saqlanayotgan axborot turini bildiradi. Fayl nomini va kengaytmasini nomlashda lotin alifbosi harflari, raqamlar va quyidagi belgilardan foydalanish mumkin. (-), (-), $, &, @, #, !, %, ( ), { }. Fayl nomi uzunligi 8 belgidan, kengaytmaniki esa 3 belgidan oshmasligi lozim. Ajralib turish uchun fayl nomi bilai kengaytmasi orasiga nuqta qo`yiladi.

Command. sot Autoexec. bat

Config.sys Dip.txt

Faylga kengaytma qo`yish shart amas. Ammo ko`pgina dasturlar shu dasturda belgilangan kengaytmani fayllarni yaratadilar:

.txt	matn fayli.
.doc	dasturga oid ko`rsatma va WinWord dagi matnlar.
.bas	beysik tilidagi dastur.
.exe	bajariladigan fayl.