Kompyuterlashgan loyihalash tizimlari fakulteti

II-Bob. Teleo’lchagichlarda axborotlarni uzoq masofaga uzatish
Teleo’lchagichlar tizimi haqida tushuncha
O’lchashlami uzoq masofalarga uzatishda aloqa liniyalari parametrlarining o‘zgarishi uzatish aniqligiga ta’sir qilishi mumkin bolganda teleoichagichlar tizimlari ishlatiladi. Bu tizimlarda oichash natijalari aloqa liniyasiga uzatishda aval kodlanadi va qabul qilish punktida deshifrovka qilinadi. Ma’lumotlarni uzatish uchun son-impulsli, vaqt-impulsli va chastotali tizimlar qoilaniladi. Son-impulsli tizimning ishlash prinsipi oichanayotgan kattalikning har bir qiymatiga aloqa liniyasi bo‘ylab yuboriladigan tok impulslarning muayyan soni to‘g‘ri kelishiga asoslangan. Kodlashni, masalan, oichash tizimi bilan bogiiq boigan valikning har bir aylanishida bir impulsni qabul qilish bilan amalga oshirish mumkin. Vaqt-impulsli tizimning uzatish qurilmasi oichangan kattalikni o‘zgaruv- chan davomliligida impulslarga o‘zgartiradi. Bunday modulatsiya kenglikli modulatsiya deyiladi. Agar tizim oichangan kattalikni impuls yoii davrining muayyan, ya’ni oichangan qiymatiga mutanosib qismini ajratuvchi 0 va hisoblovchi ikki impulslar yordamida uzatsa, bunday, modulatsiya fazoviy modulatsiya deyiladi. Oichangan kattalikni kodlash uchun yuguruvchi, signalni deshifrovka qilish uchun esa detektorlovchi qurilmalar ishlatiladi. Chastotali tizimlar ikki turda boiadi: 1. Chastota-impuls modulatsiyasi tizimining signallari oichangan kattalikka mutanosib boigan chastota bilan aylanuvchi oichash tizimi valiklaridan olinishi mumkin.Signallarni detektorlar yoki jamg‘aruvchi kondensator yordamida qabul qilish mumkin. 2. Chastotali modulatsiya o‘zgaruvchan tok bilan amalga oshiriladi, uzatuvchi qurilma o‘zgaruvchan sigimli yoki induktivli sinusoidal tebra- nishlar generatoridan iborat. Oichangan kattalikning o‘zgarishi oichash tizimi orqali bajariladi. Uzatilgan signal kuchaytirish kaskadi orqali detektorlovchi qurilmaga keladi, bu qurilma esa signal chastotasiga mutanosib boigan tok yoki kuchlanishni oichashga imkon beradi.