Kompyuterlashgan loyihalash tizimlari fakulteti

2.1-rasm Disk-250 ikkilamchi asbobning struktura sxemasi
RP reoxorddan kelayotgan signal RK kuchaytirgichda +0,5 dan +8,5 gacha kuchaytirilib, NK nobalans kuchaytirgichi kirishida ТАК signali bilan taqqoslanadi. Oichanayotgan parametr qiymatining o‘zgarishida MK kuchaytirgich kirishida balansning buzilish signali paydo boiadi, u shu kuchaytirgich bilan kuchaytiriladi va Ml dvigatelning ishini boshqaradi, dvigatel esa o‘z navbatida Rp reoxord surgichini RK kuchaytirgich signali ТАК kuchaytirgich signaliga teng boigunga qadar (mutlaq qiymati bo‘yicha) suradi. Shu tarzda oichanayotgan parametrning har bir qiymatiga (NK kuchaytirgichi kirishida) reoxord surilgichining va u bilan bogiiq asbob ko'rsatkichining m aium vaziyati mos keladi. Reoxord chulg‘ami qarshiligi taxminan 940 Om (+5%) ni tashkil etadi. ТАК kuchaytirgichdan kelayotgan signal chiqish qurilmalari kuchay- tirgichlarining kirishiga ham keladi. CHQj kirish signalini bir xillashtirilgan chiqish signaliga o‘zgartiruvchi qurilma 0—5, 4—20 mA; CHQ2 — uch pozitsiyali rostlovchi qurilma; CHQ3 — oichanayotgan parametrning man qilinuvchi quyi chegarasidan chiqib ketishi haqida signal beruvchi qurilma; CHQ4 — oichanayotgan parametrning yuqorigi yoi qo‘yilgan qiymatidan chiqishi haqida signal beruvchi qurilma. Hamma asosiy (funksional) bo‘g‘inlar stabillashgan (barqarorlashgan) kuchlanish manbai SKMdan ta’minlanadi, indikatsiya asbobning oldingi panelidagi yorug1 maxsus diodlar yordamida amalga oshiriladi. Asboblardan foydalanishning universalligini oshirish va ishlatish jara- yonida qayta darajalashni osonlashtirish uchun DISK-250 da an’anaviy manganin rezistorlar o‘rniga R-2R turidagi ikkilamchi rezistiv matritsa- lardan iborat mikroyig‘malar qoilanilgan. DISK-250 asboblarida dastlabki me’yorlovchi kuchaytirgichli sxemalar- ning qoilanilishi KSZ asbobida foydalaniladigan mexanik uzel (bo‘g‘in) lardan voz kechishga va kirish signali signalizatsiyasi, rostlash va o‘zgartirish vazifalarini mikroelektronika elementlarini qoilab, sof elektrik usullar bilan chiqish signaliga o‘tkazishga imkon berdi, bu esa chiqish qurilmalarining aniqligini oshirishga, asbobni ixchamlashtirishga, bloklararo montajni sod- dalashtirishga, massasini, oichamlarini, energiya sigimini ancha kamay- tirishga hamda ta’mirlanish darajasini kamaytirishga imkon beradi. DISK-250 ni EPP-M turidagi elektro-pnevmatik o‘zgartgich va PI- rostlagich bilan birgalikda (bir komplektda) foydalanish tavsiya etiladi. RP 160 turidagi qayd qiluvchi ikkilamchi asbob o‘zgarmas tok va kuchlanishini oichash va qayd qilish uchun, shuningdek, o‘zgarmas tok va kuchlanish elektr signallariga yoki aktiv qarshilikka o‘zgartirilgan noe- lektrik kattaliklarni oichash va qayd qilish uchun moijallangan. Asbob qarshilik termoo‘zgartgichlari (ЮР, 50P, 100P, 50M, 100M), termoelektrik o‘zgartgichlar (TXK, TXA, TPR) va o‘zgarmas tok chiqish signallari manbalari bilan ishlashga m oijallangan. Asbob sxemasi