1. Yig‘iq gap haqida qisqacha nazariy ma’lumot.
Ikki bosh bo‘lakli gaplar ikkinchi darajali bo‘laklar ishtirokiga ko‘ra yig‘iq va yoyiq gaplarga ajratiladi. Ikkinchi darajali bo‘laklar ham ishtirok etgan gaplar yoyiq sodda gap deyiladi.
Faqat bosh bo‘laklar (ega va kesim)dan iborat gap yig‘iq gap deyiladi.
Masalan, “Talabalar qatnashdilar”.
2. Yig‘iq gapga qo‘yiladigan talablar.
Yig‘iq gap bo‘lishi uchun bosh bo‘laklardan biri kesimning o‘zi yetarli bo‘ladi, Masalan, “Keldi”. Bunday gap odatda “Qish keldi” kabi ega bilan keladi, ammo bu gapdagi “Qish” yagona ega sifatida yig‘iq gapni yasay olmaydi.
Ba’zida “Mana, qarang” kabi so‘zlardan tashkil topgan yig‘iq gapga duch kelamiz. Bunda “Mana” – kirish so‘zi bo‘lib, kesim – “qarang” bilan birgalikda yig‘iq gapni hosil qiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |