Компютер инжиниринги”

Axborot xavfsizligi ning huquqiy miyoriy taminotlari

Axborot xavfsizligi ning Tashkiliy-ma’muriy taminotlari









Kompyuter jinoyatchiligi uchun javobgarlikni belgilovchi me’yorlarni ishlab chiqish

Kompyuter tizimlarini qo’riqlash

xodimlarni tanlash

Kompyuter tizimini ruxsatsiz foydalanishdan himoyalashni

“Компютер тармоқларида ахборот хавфсизлигини таъминлаш” сўзини НИЛУФАР ГУЛИ технологияси таҳлили

Маълумот	Узатиш	Яхлитлик		Шифрлаш	Антиверус текширишлар	Ҳаккер Крекер		Глобал	Компютерлар	Техник воситалар
Қабул қилиш	Ахборот	Махфийлик		Резерв копия	Ахборот хавфсизлиги.	Рухсатни назорат килиш		Минтақавий	Компютер тармоқлари	Дастурий воситалар
Қайта ишлаш	Сақлаш	Ишончлилик		Аутентификатсия	Идинтификатся	Воқияларни кузатиб бориш		Локал	Ахборотлар мажмуйи	Маълумот алмашуви
Компютер	Мултимедиа	ВЕЕР		Ахборот	Ахборот хавфсизлиги.	Тармоқ		Ахборотни ёқ қилинишидан	Ахборотни ўгирлашдан	Ахборотни ўзгартириш-дан
СWОТ	Таълим технологияси	Кластер		Таълим технологияси	Компютер тармоқларида ахборот хавфсизлигини таъминлаш	Ҳимоя		Ахборотдан нусха олинишидан	Ҳимоя	Ахборотни сохталашти-ришдан
Ассисмент	Нилуфар	Муоммоли ўқитиш		Хавфсизлик Таъминоти	Дарс	БМИ		Ахборотни бузилишидан	Такомиллаштириш	Тадбиқ қилиш
Хуқуқий	Мамурий	Физик		Маъруза	Лабаратория	машғулот		Дарс	Тарбия	Иқтидор
Ташкилий	Хавфсизлик Таминоти	Ходимлар		Амалий	Дарс	Муоммолар банки		Давомат	талаба	Стипендия
Инженер техник	Малака ошириш	Бино		Ўқиш	Ўрганиш	Техника хавфсизлиги		Сесия	ўқиш	Ўрганиш

2.3. Назорат топшириқлари ва
мустақил таълим юзасидан кўрсатмалар

Т/р	Мустақил таълим мавзулари	Берилган топшириқлар
1	Ахборотга қўйиладиган талаблар	Адабиётлардан конспект қилиш. Индивидуал топшириқларни бажариш
2	Ахборот хавфсизлиги таминотлари	Адабиётлардан конспект қилиш. Индивидуал топшириқларни бажариш
3	Компютер тармоқларидаги хавфлар	Адабиётлардан конспект қилиш. Мустақил топшириқларни бажариш
4	Вирусларнинг турлари ва улардан ҳимояланиш усуллари	Адабиётлардан конспект қилиш. Индивидуал топшириқларни бажариш
5	локал Компютер тармоқларини ички хавфлардан ҳимоялаш	Адабиётлардан конспект қилиш. Мустақил топшириқларни бажариш
6.	локал Компютер тармоқларини ташқи хавфлардан ҳимоялаш	Адабиётлардан конспект қилиш. Индивидуал топшириқларни бажариш
7.	Тармоқлараро экраннинг вазифавий талаблари	Адабиётлардан конспект қилиш. Индивидуал топшириқларни бажариш
8.	Татмоқлараро экранларнинг авзалликлари	Адабиётлардан конспект қилиш. Индивидуал топшириқларни бажариш
9.	Тармоқлараро экраннинг камчиликлари	Адабиётлардан конспект қилиш. Индивидуал топшириқларни бажариш

“Ахборот хавфсизлиги” фани бўйича талабанинг мустақил таълими шу фанни ўрганиш жараёнининг таркибий қисми бўлиб, услубий ва ахборот ресурслари билан тўла таъминланган.

Талабалар аудитория машғулотларида профессор-ўқитувчиларнинг маърузасини тинглайдилар, амалиёт ва лаборатория ишларини бажарадилар. Аудиториядан ташқарида талаба дарсларга тайёрланади, адабиётларни конспект қилади, уй вазифаси сифатида берилган мисол ва масалаларни эчади. Бундан ташқари, айрим мавзуларни кенгроқ ўрганиш мақсадида қўшимча адабиётларни ўқиб рефератлар тайёрлайди ҳамда мавзу бўйича тестлар эчади. Мустақил таълим натижалари рейтинг тизими асосида баҳоланади.
Уйга вазифаларни бажариш, қўшимча дарслик ва адабиётлардан янги билимларни мустақил ўрганиш, керакли маълумотларни излаш ва уларни топиш йўлларини аниқлаш, интернет тармоқларидан фойдаланиб маълумотлар тўплаш ва илмий изланишлар олиб бориш, илмий тўгарак доирасида ёки мустақил равишда илмий манбалардан фойдаланиб илмий мақола ва маърузалар тайёрлаш кабилар талабаларнинг дарсда олган билимларини чуқурлаштиради, уларнинг мустақил фикрлаш ва ижодий қобилиятини ривожлантиради. Шунинг учун ҳам, мустақил таълимсиз ўқув фаолияти самарали бўлиши мумкин эмас.
Уй вазифаларини текшириш, бажарилган ишлар хисоботларини қабул қилиш ва рейтинг бахолаш лаборатория машғулот олиб борувчи ўқитувчи томонидан, конспектларни ва мавзуни ўзлаштириш даражасини текшириш ва баҳолаш эса, маъруза дарсларини олиб борувчи ўқитувчи томонидан ҳар дарсда амалга оширилади.

Хулоса
Ахборот жуда кадриятли ёки ута мухим булганлиги сабабли бундай ахборотни саклайдиган, кайта ишлайдиган ёки узатадиган компютер тизимларига нисбатан турли – туман ёмон ниятли харакатлар мавжуддир. Масалан, бузгунчи узини бошка фойдаланувчи каби курсатишга интилиши, алока каналини билдирмасдан эшитиб олиши ёки тизим фойдаланувчилари алмашаётган ахборотни ушлаб олиши ва узгартириши мумкин. Замонавий компютер тизимлари ва тармоқлари, Интернет ёмон ниятли одамларга мухим махфий ахборотни угирлаш, бузиш ёки халақитларга учратиш мақсадида корхона ва ташкилотларнинг ички тармоқларига бостириб кириш учун куплаб имконият яратиб берадилар. Шу сабабли хозирда инсонларни ва жамиятни ахборот хавфсизлиги ва ахборотни химоя қилишни таъминлаш муаммосини комплекс эчишни долзарб равишда кераклиги пайдо булмоқда.
Максадларга қарашлар тизими каби ахборот хавфсизлиги фанини талабаларга ўқитишда, ахборот контсептсияси, ахборот хавфсизлигини таъминлаш усуллари ва уни химоя қилиш воститаларини умумий куринишда учта оддий саволга жавоб бериши керак: нимани, нимадан ва кандай химоя килиш керак?
«Нимани ҳимоя қилиш керак?» саволи билан ҳимоя қилиш объекти тушунчаси, яъни ахборотларни йиғиш, сақлаш, узатиш ва қайта ишлаш учун мулжалланган физик, аппаратли, дастурли ва ҳужжатли воситаларнинг комплекси боғлангандир.
«Нимадан ҳимоя қилиш керак?» саволи хавф (таҳдид) тушунчаси билан, яъни ахборотнинг йўқотилишига ёки очиқ эълон қилинишига олиб келадиган, химоя килиш объектига ноқонуний таъсир этишни потентсиал имкониятлари боғлангандир.