«Kompyuter injiniringi» fakulteti «Kompyuter injiniringi» baǵdarı III kurs 301-20 topar studenti Perdebaeva Naubaxardiń

Raspberry Pi texnikalıq kórsetkishleri hám múmkinshilikleri
Raspberry Pi birinshi versiyalari: "A" , “V” modeller “A+” ha’m “V+” modeller Broadcom BCM2835 processori menen ta’minlengen ARM11 arxitekturali 700 MGs takt jiyillikli ha’m processorg’a package-on-package texnologiyasi boyinsha “A” modelli bir USB 2,0 portı menen, “V” modeli eki usinday portlar -menen, “V+” modeli tórt USB 2,0 portları menen támiyinlengen. “V” hám “V+” modellerinde Ethernet portı da bar. Tiykarǵı yadrodan tısqarı BCM2835 protsessori OpenGL ES 2.0 quwatlaytuǵın grafik yadronı da, apparat tezlestiriwshi hám Fill HD videonı, sonıń menen birge DSP (Digital Signal Processor/ cifrli signal processori) yadrosin o’z ishine alg’an.

Raspberry Pi “V” modeliniń sxeması
Kompyuterdi energiya deregi menen MicroUSB raz'emi arqalı jalǵanıwı ámelge asıriladı, bunda tok kúshi keminde 0,5 - 0,7 A ni qurawi kerek. Tok ku’shi bul ma’nisten kem bolg’an jag’dayda da kompyuter iske tu’siwi mu’mkin, biraq resurslardi ko’p talap qiliwshi ma’selelerde bolsa qayta ju’kleniw jag’dayina o’tiwi mu’mkin. Demek, jaqsisi platani xab arqali emes, kompyuterdi USB portina ya’ki arnawli qurilma arqali rozetkag’a jalg’aw kerek.
Raspberry Pi platasinda hesh qanday o’shiriw/jag’iw tu’ymeleri joq. Egerde qurilmani iske tu’siriw kerek bolsa USB jalg’anadi, qurilmani o’shiriw ushin bolsa shnur tartip alinadi.
Qurilmanin’ “A’ ha’m “V” versiyalari SD o’lshemli yad kartasi ushin slot menen ta’minlengen, “A” ha’m “V” versiyalari MicroSD o’lshemli yad kartasi ushin slot bar bolip tabiladi. Raspberry Pi yad kartasiz iske tu’sirip bolmaydi, sebebi og’an operacion sistema jaziliwi kerek - bul kompyuterdi qatti disksiz iske tu’riw menen ten’. Sebebi, Raspberry Pi ishki yadinda o’zinin’ operacion sistemasina iye emes ( ma’selen, telefondag’iday) bunda bir abzalliq kelip shig’adi - qurilmani a’meliy ta’repten “gisht” ke aylandirip bolmaydi: har qanday unamsiz ta’jriybelerden son’ yad kartasina distributivti qayta jaziw jetkilikli ha’m Raspberry Pi ja’ne jan’aday isleyberedi.
Displeyni jalg’aw ushin Raspberry Pi platasinda eki interfeys bar: RCA Video (kompozitli) ha’m HDML. Tiyisli jalg’aw qurilmalari arqali tiykargilarina da shig’iwi mu’mkin: VGA ha’m DVL. HDML videoni ha’m dawisti uzatiwdi quwatlaydi, biraq bo’lek audio kanal talap etilse, bul jag’day ushin da platada standart 3,5 mm li mini-djek bar. Mikrafondi jalg’aw mu’mkin, biraq bunin’ ushin Raspberry Pi menen mas USB qurilma kerek boladi.
Ha’zirde bar bolg’an Raspberry Pi modelleri Wi-Fi moduline iye emes ha’m olar olar menen Internette islew ushin Ethernet portin isletiw kerek boladi. Sebebi, bul platada USB 2.0 arqali jalg’ang’an, ol gigabitli tezlikti ta’miyinlemeydi, tek 100 - magabitli tezlikti ta’miyinley aladi.
Processor ha’m grafik tezletgish chiplari a’piwayi suwitqish qurilmasi (radiotor) menen de ta’miyinlenmegen ha’m kompyuterdin’ bir neshe saat islegeninen son’ oni proektlestiriwshilerne ushin bul sheshimde toqtaga’nliqlari málim boladı : plata islegende ju’da’ kem isiydi - ol jıllı, qızıp da ketpeydi.
Protsessor chastotası eskertip ótilgeni sıyaqlı 700 MGs quraydı hám distribyuterga baylanıslı halda onı 1000 MGs ge shekem kepillikti joǵaltpaǵan halda asırıw múmkin. Samsung hám Hynix kompaniyaları islep shıǵarǵan yad chiplari tuwrıdan-tuwrı tiykarǵı chipsetning ústine jaylastırılǵan, ǵárezsiz túrde RAM nin’ sıyımlılıg’ın asırıp bolmaydı. Satıp alinip atirg’anda bul SoC (System-on-a-Chip, sistema na kristalle, kristaldaǵı sistema) dıń markasına itıbar qılıw kerek: 256 Mbayt RAM li “V” modeliniń “eski” versiyalarınıń partiya nomeri K4R2G den baslanadı, 512 Mbayt yadlı qurılmalar - K4R4 G den baslanadı.
Broadcom videoCore Iv video tezlatgish hátte bul kem quwatlı protsessorda da 1080r h.264 vidioni 40 Mbit/s ge shekem bitreyt menen dekoderlay aladı.
Plata indekatorlar menen támiyinlengen - bes jaqtılıq diodi: olardan ushewi aktivligin hám Ethernet dıń jumıs tártiplerin kórsetedi, ja’ne eki jaqtılıq diodi bolsa derekke jalǵanǵanlıǵın hám SD-karta menen islewdi kórsetedi.
Sawdada qurılma ushın qaplardıń bir neshe túri mavjut hámolardı kompyuterdiń sırtqı ortalıqtan qa’wipsizligin asırıw hám bir orından basqasına qolay alıp ótiw ushın isletiledi.
Endi - eń keregi: tómen dárejedegi interfeysler kompleksin anıqlastırıw, olar Raspberry Pi ga keńeytiw platasın, sırtqı kontrollerlerdi, datchiklardi hám basqa aksessuarlardı jalǵaw múmkinshiligin jaratadı. Birinshiden platada 15 nayzalı (shtsirkovbe) CSI-2 slotlar bar, olar kameranı jalǵawǵa hám DSI - displeyni jalǵaw ushın mólsherlengen. Ekinshiden, ulıwma wazıypalar ushın GPlO kirgiziw/chiqarish jolları 26 ( "V+" versiya ushın - 40 ta) tali kolodka bar. Olarda UART interfeysi engizilgen, konsol portı, SPI(Serial Peripheral Interface, posledovatelnsy periferiynury interfey, izbe-iz sırtqı interfeys), RS(nter-Integrated Circuit, posledovatelnaya shina danniix dlya svyazi integralnux sxem, integral sxemalardı jalǵaw ushın izbe-iz informaciyalar shinasi) hám PS (Integrated Inter-chip Sound, posledovatelnaya shina danniix, slujamaya dlya soedineniya sifrovtmx audioustroystv, cifrlı audio qurılmalardı jalǵaw ushın izbe-iz informaciyalar shinasi) shina. GPIO isletiw - bul Raspberry Pi qollanıw ushin áyne eń qızig'i.
Raspberry Pi dıń kemshilikleri de jetkilikli. Onda mısalı, óziniń real waqıt saatı (Real Time Clock, RTC) joq, sol sebepli waqtın alıwdıń birden-bir usılı - NTP-serverleri menen sinxronlaw. SoC eskertip ótilgeni sıyaqlı ózinde cifrlı signal protsessori bar (DSP), lekin onıń API ga tolıq iye boliw ha’zirshe joq. GPIO ayaqshaları qısqa toqnasiwdan qorǵalmaǵan, sol sebepli montajdaǵı qa’telik mini-ShK ni hámme bólegin isten shıǵıwına alıp keliwi múmkin. Onnan tısqarı, Raspbery Pi tek cifrlı signallarǵa islew bere aladı. Video shıǵıwları bir waqıtta súwretti shig’ara almaydi. Audi kiriwi esa ulıwma joq.
2015 jılı Raspberry Pi ni jańa versiyası shıǵarıldı - Raspberry Pi 2 Model D (13. 2-súwret). vSM2835 protsessorining o'miga ol jaǵdayda vSM2836 chip o*matilgan. Aldınǵı versiyalarınan ol ARMv7 kórsetpeler kompleksili ARM Cpriex-A7 tórtew yadro bar ekenligi menen parıq etedi. Bul protsessoming ırǵaq chastotası 900 MGs tashkil ctadi -házirgi zamanagóy Qualcomm sheshimleri oMchami boyınsha onsha kóp emes hám hátte MediaTek ushın da, lekin DIY - joybarlaming (Do Íyt Your-self, “Sdelay sam”, “Óziń yasa”) júdá kópchiligi ushın jetkilikli, eskertip 0'tamiz, bul gezek yadrolar sanı tórtew. Jańa qurılmada operativ yad 512 Mbaytdan 1 Gbayt ge shekem asırılǵan. videoyadroda ózgeris bolmaǵan, ol aldınǵı Broadcom videoCore Iv. Joybar avtorlarınıń pikrine qaraǵanda kóp aǵımlı tcstda ónimlilik altı ules asqan hám bir aǵımlı testlewde ónimlilik úsh ules asqanlıǵı belgilengen.
Jańa quwatlar o'matilgan sistemalarda suwretlerge qayta islewde qol keliwi múmkin - OpenCv tiykarında kompyuterli kóriwdi jaratıw boyınsha kóp ǵayratkorlar bar. Jańa model ushın 35 dollar (AQSh) baha qoyılǵan.
Raspberry Pi sizdiń qolıńızde mediasentr da, “aqilli uy”ning basqarıw orayı da hám robotning mıyı da bolıwı múmkin, qanday qurılma qılıw hám odan qanday paydalanıw sizdiń hoxishingizga hám de fantaziyangizga baylanıslı. Tarmaqta Raspberry Pi isletiliwine kóp mısallar hám tayın joybarlar bar.

Raspberry Pi 2 Model D platasinin’ ko’rinisi