Vazifa maqsadi: axromatik ranglarning o‘zaro
aloqasini, ularning kompozitsiyadagi konstruktiv-
assotsiativ o'zaro bogianishini aniqlash.
Vazifani bajarish metodikasi: 4 o'quv klauzurasi
bajariladi.
1. Boshlang'ich ranglar o'rtacha kul-
rang+oq+qora.
Ularning kombinatsiyasidan foydalanib, talaba
tekislikda mavhum kompozitsiyani bajaradi,
buning natijasida u axromatik kontrast asosida
rangli konstruktiv-assotsiatsiativ kompozitsiya
oladi.
2. Boshlang'ich ranglar o‘rtacha kul-
rang+qora+to'q kulrang.
Kompozitsiyada foydalaniladi, buning
natijasida og'irlik, qora bilan loyqalatish
sistemasidagi axromatik ranglarning konstruktiv-
assotsiativ kompozitsiya hosil boiadi.
3. Boshlang‘ich ranglar o'rtacha kul-
rang+oq+och kulrang.
Kompozitsiyada foydalaniladi, buning
natijasida yengillik, oqartirish sistemasidagi
axromatik ranglarning konstruktiv-assotsiativ
kompozitsiyasi hosil boiadi.
4. Boshlangich ranglar o'rtacha kulrang+och
kulrang+to‘q kulrang.
Kompozitsiyada foydalaniladi, buning
natijasida lanjlik, loyqalanishi nyuansirovka
sistemasidagi konstruktiv-assotsiativ konstruksiya
hosil boiadi.
8
-vazifa.
Turdosh ranglarning uyg'unliklari.
Turdosh ranglarning uyg'unligi rangning yaqin
nyuans munosabatlarida quriladi. Rang
uyg'unligida ikki rang qatnashadi, ulardan biri
asosiy boiadi va qorishmalarda boshqa ranglar
bilan turli nisbatlarda boiadi. Ammo hech qachon
ikki toza rang qatnashmaydi.
Vazifa maqsadi: turdosh ranglar uyg'unliklarini
o'rganish.
Turdosh ranglarning
8
guruhi mavjud: sargish-
qizil, qizgish-sariq, sarg‘ish-yashil, yâshil-sariq,
ko‘k-qizil, qizil-ko‘k, ko‘k-yashil, yashil-ko‘k.
Vazifani bajarish uslubi: 10x10 sm formatdagi
vatmanda oqartirilgan va koiankali qatorlaming
hamma palitrasidan foydalanib turdosh ranglarning
8
guruhi bo‘yalmalarini qilish.
Misol: 1. Turdosh ranglarning sargish-yashil
guruhi. Sariqdan yashilgacha - yashil rangni
qo'shmay.
2. Turdosh ranglarning yashil-sariq guruhi.
Yashildan sariqqacha - sariq rangni qo'shmay.
3. Turdosh ranglarning yashil-ko‘k guruhi.
Yashildan ko‘kkacha - ko‘k rangni qo‘shmay.
4. Turdosh ranglarning ko‘k-yashil guruhi.
Ko‘kdan yashilgacha — yashil rangni qo'shmay.
5. Turdosh ranglarning ko‘k-qizil guruhi.
Ko'kdan qizilgaeha - qizil rangni qo‘shmay.
6
. Turdosh ranglarning qizil-ko‘k guruhi.
Qizildan sariqqacha - sariq rangni qo‘shmay.
8
. Turdosh ranglarning sariq-qizil guruhi.
Sariqdan qizilgaeha - qizil rangni qo'shmay.
9-vazifa.
Axromatik ranglar shkalasi bilan bir xromatik
rang uyg‘unligi.
Bir tusli uyg'unlashgan birikmalar (soyali
qatorlar uyg‘unliklari mohiyati bo'yicha axromatik
uyg'unliklarga yaqin). Umumiy rang tusi vazmin,
muvozanatlashgan xarakterdagi uyg'unlashgan
birikmalar asosi. Bir tusü uyg'unliklar uchun rang
bilan band yuzalar munosabati muhim. Hamma
uchala rangdagi yuzalarning bir tusli taqsimlash
holatida statika g'oyasi tasdiqlanadi. Yuzalar
kontrasti holatida yorug'lik va to ‘yinganlik
bo‘yicha kontrast ham ta’kidlanadi.
Vazifa maqsadi: bir tus bo'yicha soyali qatorlar
uyg‘unligini o'rganish.
Vazifani bajarish metodikasi'. 10x10 sm li
formatda bir tus asosida kontrastlilikning turli
darajasidagi bir hecha bo‘yalmalar qilish.
10
-vazifa.
Turdosh-kontrast ranglar uyg'unliklari.
Biz turdosh-kontrast ranglarning 4 guruhiga
egamiz. Uyg‘unlik asosiy ranglarga nisbatan
qorishmalarning bir xil uzoqlashuvi darajasi
bo'yicha quriladi. Uyg'unlikda 3 rang qatnashadi.
Bir asosiy va ikki asosiy bilan aralashgan.