Vazifa maqsadi: axromatik va xromatik rangning
tusi, tus m uvozanati, prinsipi b o ‘yicha o ‘zaro
aloqasini topishni o'rganish.
Vazifani bajarish metodikasi: 1. Kartonning o‘ng tomonida axromatik ranglar
q ato rin i oqdan boshlab qoragacha y o ru g 'lik
bo‘yicha kamayish tartibida qo'yib chiqish.
2. Tus muvozanati shartlaridan kelib chiqib chap
tarafdan unga tusi b o ‘yicha muvofiq keluvchi
xromatik rang tanlash. N atijada tus muvozanati
qoidasida munosabatda boigan ikki teng kuchli
rang qatoriga ega boiamiz. Axromatik qatorning
yumshoq, ritmik taqsimlanishini kuzatish zarur.
4-vazifa.
Asosiy va qo'shimcha ranglar.
Vazifa maqsadi: bir-birini to id irish qoidasi
bo‘yicha rang juftlarini k o ‘rishdan aniqlashni
o‘rganish, shuiiingdek, neytraltintlar - asosiy va
qo‘shimcha aralashmasi ranglari bilan tanishish.
Vazifani bajarish metodikasi: rang aylanasidan
foydalanib, asosiy va qo'shim cha ranglarning
ju ftla ri, ularning qorishm asini ja d v a l shakli
ko'rinishida ko‘rsatish.
Asosiy va qo'shimcha rang qorishmasi to‘q rang
ustunlik qiluvchi neytraltintning kir kulrangini
beradi.
Aylana markazidan o‘tgan bir chiziqda yotuvchi
qarama-qarshi joylashgan ranglardan foydalanamiz.
Masalan:
1. Qizil+yashil=neytraltint.
2. Qizg‘ish-to‘q sariq+yashilsifat ko‘k=neytra-
ltint.
3. To‘q sariq-qizil+ko‘kish-yashil=neytraltint.
4. T o‘q sariq+ko‘k=neytraltint.
5.
T o ‘q
sa riq -sa riq + k o ‘kish-binafsha-
rang=neytraltint.
6
.
S arg‘ish -to ‘q
sariq + b in afsh asifat-
ko‘k=neytraltint.
7. Sariq+binafsharang=neytraltint
8
. Sarg‘ish-yashil+binafsharang-qizil=neytra-
ltint. 9. Y ashilsifat-sariq+qizg‘ish-binafsha-rang=
neytraltint.
5-vazifa.
Tekislikda rang uyg'unliklari. 5 rang aylanasini
tashkil qilish.
Vazifa maqsadi'. birinchi bosqichda rangdagi
uyg‘unlik munosabatlari qatorlarini yaratishda
keyingi foydalanish uchun rang aylanalari
bajariladi.
Uslubiy ko'rsatmalar: asosiy to ‘yingan ranglar
bo'yalmasi qilinadi va rang aylanasiga birlashtiriladi.
Rang aylanalarining quyidagi turlari bajariladi:
a) qora rang bilan xiralashtirilgan;
b) to‘q kulrang bilan xiralashtirilgan;
d) ranglarning to‘yingan aylanasi;
e) yorug‘-kulrang bilan oqartirilgan;
f) oq rang bilan oqartirilgan.
Jami 5 aylana.
6
-vazifa.
24 to'yingan rangdan iborat rangli spektrlar
asosida palitra tuzish.
Vazifa maqsadi: asosiy to'yingan ranglami olish
uchun, shuningdek, rang aylanasi asosida rangning
sistematizatsiyasi uchun rang birikmalarida organik
imkoniyatlardan foydalanishni o‘rganish.
Vazifani bajarish uchun qizil, ko‘k, sariq va
yashil ranglar qoilaniladi.
Ikki asosiy ranglarni aralashtirganda qo'shimcha
rang olinadi.
Sariq rangni qizil rang bilan aralashtirganda to ‘q
sariq rang olinadi.
Sariqni yashil bilan aralashtirganda sarg‘ish-
yashil rang olinadi.
Yashilni ko‘k bilan aralashtirganda yashilsifat-
ko‘k rang olinadi.
Qizilni ko‘k bilan aralashtirganda binafsharang
olinadi.
24 rangdan iborat rangli spektr asosida palitra
olamiz. Bu vazifada aralashmalar tozaligini nazorat
qilish va tusi, to'yinganligi bo‘yicha ranglarni tekis
yoyilmasini olish zarur.
7-vazifa.
Axromatik ranglar uyg'unliklari.
10
x
10
sm o ‘lcham li m odul k v a d ra tla rd a
bajariladi.
64