Комплекс сонлар

19)



20) (Cos30⁰-iSin30⁰)¹⁰⁰=(Cos(-30⁰)+iSin(-30⁰))¹⁰⁰=
= Cos(-3000⁰)+iSin(-3000⁰)= Cos120⁰ – iSin120⁰=
21) W=

1. 
   k=0
   
2. 
   k=1
   
3. 
   k=2
   

2.5. Akademik litseylar uchun dars ishlanmalaridan namunalar
Matematika o‘qituvchisi nafaqat matematikadan bilim beruvchi shaxs, balki u o‘quvchilarga ma’naviy, estetik, etik,madaniy, iqtisodiy, sosiologik, psixologik pedagogic, fiziologik tarbiyani ham beruvchi shaxsdir. Matematika o‘qituvchisi akademik litseyda matematika fanini o‘rgatar ekan, uning asosiy g‘oyasi hamkorlik, talabaga g‘amxo‘rlik, e’zozlash, o‘z-o‘zini rivojlantirishga muhit yaratish, psixologik sog‘lom muhit yaratish, do‘stona munosabatda ish yuritish, talaba ehtiyoji, qiziqishi, shaxsiy fazilati, iqtidorini ishga solish, yangicha tafakkur asosida fikrlash, muloqot madaniyati, jarayonni yangicha boshqaruv asosida tayyorgarlik, rejalashtirish, nazariyani amaliyotga joriy etish hamma vaqt diqqat markazida turishini ta’minlash va shular orqali talaba qalbida ona vatanimizga, ajdodlarimiz qoldirgan buyuk meroslarga hamda murakkab, lekin maftunkor fanimiz matematikaga mehr tuyg‘ularini rivojlantirish natijasida eng zamonaviy kadrlarni tayyorlashdan iborat bo‘lmog‘i kerak.
Biz quyida akademik litseyda matematika darslarida kompleks sonlarni o‘rgatish jarayonida foydalanish mumkin bo‘lgan ba’zi metodik tavsiyalarni keltirib o‘tamiz. Bundan asosiy maqsad:
- mazkur mavzu yuzasidan talabalarning olgan bilimlarini takrorlash, tartiblash, umumlashtirish asosida mashg‘ulotda kiritilgan yangi tushunchalarni ilmiy asoslash;
- bilimlar darajasini talablar asosida chuqurlashtirish;
- hamda talabalarning son haqidagi tushunchalarini kengaytirish;
- kompleks sonlarning algebraik shakli va ular ustida amallarni o‘rgatish;
- kompleks sonlarning geometrik interpretatsiyasini o‘rgatish;
- kompleks sonlarning trigonometrik shakli va ular ustida amallarni o‘rgatish;
- kompleks sonlarning ko‘rsatkichli shakli haqida ma’lumot berish;
- talabalarning matematik dunyoqarashini kengaytirishdan iborat.
Mashg‘ulotlarni o‘tishda ta’limiy vazifalar qilib mazkur mavzu yuzasidan talabalar nazariy, amaliy bilimlarini mustahkamlash, yaxshi o‘zlashtirish, tartiblash va umumlashtirish, sifat darajasini ko‘tarish, tanqidiy, mantiqiy fikrlashni shakllantirish, g‘oyalarni, fikrlarni, dalillarni yozma va og‘zaki mantiqan to‘g‘ri tashkil qilingan nutq orqali bayon qilish, mavzuga doir misollarni yecha olish malaka va ko‘nikmalarini takomillashtirish uchun
- sonlarning taraqqiyoti tarixini takrorlash;
- kompleks sonlarning taraqqiyoti tarixini takrorlash;
- natural, ratsional va haqiqiy sonlar sistemasini kengaytirish zaruratini o‘rganish;
- kompleks sonlarning turli shakllari va ular ustida amallar bajarishga o‘rganish;
- kompleks sonning bir ko‘rinishidan boshqasiga o‘tishga o‘rganish;
tarbiyaviy vazifalar tarzida esa :
-ishga ijodiy yondashish, o‘z faoliyatining samarali bo‘lishiga qiziqish;
-imkoniyatlarini ko‘rsatish ehtiyojini his qilish;
-o‘z qobiliyati va imkoniyatlarini tekshirish;
- o‘z shaxsini takomillashtirishga intilish;
-muammoga diqqàtini jamlay olish;
-muammolar va vaziyatlarni turli nuqtai nazardan muhokama qilish;
-murosali qarorlarni topa olish mahorati;
-o‘zgalar fikriga hurmat, xushmuomalalik, faollik;
-jamoa bilan ishlash kabi xususiyatlarni talabalarda shakllantirish rivojlantirishni belgilab olgan ma’qul. Bunda mashg‘ulotning rivojlantiruvchilik vazifasi:
- talabalarning mantiqiy fikrlashni rivojlantirish;
- talabalarning absrakt fikrlashni rivojlantirish;
- talabalarning fazoviy tasavvurlarini rivojlantirishdan iborat bo‘ladi.
Mashg‘ulotning kirish qismida o‘tilgan dars mavzusini takrorlash, uy vazifalarini tekshirish bilan birga kompleks sonlar tarixi haqida ham ba’zi muhim va qiziqarli faktlarni keltirib o‘tish foydadan holi emas. Mashg‘ulotning asosiy qismida kompleks sonlarning algebraik shakli va algebraik shakli ustida amallarni, qo‘shma kompleks sonlar va ularning xossalarini, kompleks sonlar va ular ustida amallarning geometrik talqiniga oid nazariy ma’lumotlarni, kompleks sonlarning trigonometrik shakli va ular ustida amallarga oid nazariy ma’lumotlarni o‘rgatish kerak. So‘ngra mavzuga oid mashlarni bajartirishga o‘tish va misollarni tanlashda ham ularning turli tipda bo‘lishiga alohida ahamiyat qaratish lozim. Mashg‘ulotning yakunida uy vazifalari uchun mashqlar berish bilan birga kompleks sonlarning qo‘llanilish sohalarini ham o‘rganib, bu haqida ma’lumotlar tayyorlab kelishni topshiriq sifatida berish foydadan holi emas.


KIRISH

Assalomu alaykum, ulug‘ unvon sohiblari muhtaram ustozlar, qadrli hamkasblar! Assalomu alaykum, qadrli talabalar!

Bugun Sizlar bilan 2 soatlik amaliy mashg‘ulotimizni boshlaymiz.
Amaliy mashg‘ulotimizni noan’anaviy, ya’ni, musobaqa tarzida olib boramiz. Buning uchun guruhni 4 ta kichik guruhlarga ajratamiz. Guruhlarning nomlarini e’lon qilish va izohlashni guruh sardorlaridan iltimos qilamiz.
Al-Xorazmiy, Ulug‘bek, Beruniy va al-Farg‘oniy haqida talabalar ingliz tilida ma’lumot berishadi.
Ajdodlarimizning jahon fani taraqqiyotiga qo‘shgan hissasi va qoldirgan buyuk meroslarga haqidagi fikrlar umumlashtiriladi.(1-ilova)