Коммутация ва маршрутизация

Бу ўзаро алоқа усули бўлиб, унда мантиқий канал хабарлар сарлавҳасида кўрсатилган манзилга алоқа тугунлари орқали кетма-кет узатиш орқали яратилади. Бундай ҳолда, ҳар бир тугун хабар қабул қилади, хотирага ёзади, сарлавҳани қайта ишлайди, маршрутни танлайди ва хотирадан кейинги тугунга хабар юборади. Хабарларни етказиб бериш вақти ҳар бир тугундаги ишлов бериш вақти, тугунлар сони ва тармоқнинг ўтказиш қобилияти билан белгиланади. Маълумотни А тугунидан Б алоқа тугунига узатиш тугагач, А тугун бўшатилади ва абонентлар ўртасида бошқа алоқани ташкил этишда қатнашиши мумкин, шунинг учун алоқа канали янада самарали ишлатилади, аммо маршрутлашни бошқариш тизими мураккаблашади.

Хабарлар коммутацияси усули станциялар ўртасида ажратилган йўлни олдиндан белгилашни англатмайди. Хабарни узатишда станция унга манзилини қўшади. Хабар тармоқ орқали тугундан тугунга узатилади. Битта тугун орқали етказилган хабар бошқаси томонидан тўлиқ қабул қилинади, қисқа сақланади ва кейин кейинги тугунга узатилади. Ушбу турдаги тармоқ босқичли тармоқ деб аталади.

Хабарлар коммутацияси афзалликлари ва камчиликлари

• Афзалликлари:
• - тармоқ линияларидан фойдаланиш самарадорлиги коммутация занжири алмаштириш усулига қараганда юқори, чунки тармоқнинг ўтказиш қобилияти "бир вақтнинг ўзида" кўп сонли қурилмалар томонидан ишлатилади;
• - ортиқча юкланганликда тармоқ маълумотлари трафиги камайиши мумкин, чунки хабарлар вақтинча оралиқ тугунларда сақланиши мумкин;
• - хабарларга устуворлик бериш мумкин. Шу билан бирга, паст аҳамиятли хабарлар тугунларда кечиктирилади, бу устунлик даражаси юқори бўлган хабарларга "йўл беради" (бу хабарларни оралиқ сақлашнинг ижобий самарасидир);
• - битта хабар кўплаб қабул қилувчиларга юборилиши мумкин. Хабарга тармоқнинг маълум бир ҳудудини кўрсатувчи узатиш хабарини йўналтириш керак бўлган манзил кўрсатилиши мумкин.
• Камчиликлари:
• - хабарлар коммутацияси усули кўпгина реал вақт дастурлари учун мос эмас. Интерфаоллик даражаси юқори бўлган иловалар фақат босқич схемасига боғлиқ бўлган кечикишлар туфайли зарар кўриши мумкин. Масалан, нутқли маълумотларни узатиш учун хабарлар коммутациясидан фойдаланиб бўлмайди;
• - вақтинчалик сақлаш схемасини амалга оширадиган қурилмалар жуда қиммат, чунки улар катта хажмдаги хабарларни сақлаш учун катта магнит дискларга эга бўлиши керак.