Kommunikatsiyalarni rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

TCP/IP protokollari 4 ta darajaga bo’linadi:

AMALIY DARAJA.
Yuqori daraja (I-daraja ) har xil davlatlar va tashkilotlar tarmoqlarida ko’p yillik ishlatilishida TCP/IP steki darajada juda ko’p miqdorda prtokollar va servislar to’plandi. Bular keng qo’llaniladigan FTP fayllarni nusxalash Telnet terminalni emulsiyalash, Internet tarmog’inig elektron pochtasida ishlatiluvchi SMTP pochta protokollari, uzoqlashgan axborotga kirish uchun HTTP gipertekstli servislar kiradi.
Internet-ilovalar va ular bilan transport daraja protokollari

Transport darajasi.
Transport darajasi asosiy hisoblanadi va TCP (Transmission Control Protocol) uzatishni boshqarish prtokoli va UDP (User Datagram Protocol) foydalanuvchining deytagramm protokoli ishlaydi. TCP prtokoli virtual ulanishlarni tashkil qilish hisobiga uzatuvchi va qabul qiluvchi qurilmalar orasida xabarlarni ishonchli uzatishini ta‘minlaydi. UDP protokoli IP ga o’xshab deytagramm usuli bilan paketlarning uzatilishini ta‘minlaydi va tarmoqli protokol va ko’p sonli jarayonlar orasida faqat bog’lovchi halqa vazifasini bajaradi.



UDP segmentining strukturasi.
UDP protokoli IP protokoliga asoslanadi va amaliy jarayonlarga transport xizmatlarini taqdim etadi. U ma’lumotlarni kafolatlanmagan etkazilishini ta’minlaydi, ya’ni ularni olinganligi tasdiqlanishini talab qilmaydi, shuningdek axborot manbai va qabul qiluvchi orasida, ya’ni UDP modullari orasida ulanish o’rnatilishini talab qilmaydi.

UDP segmentining sarlavhasi.


TCP segmentining vazifasi.
Transport sath protokolida ma’lumotlarni ishonchli yuborishda asosiy muammo shundan iboratki, pastki sath protokoli ma’lumotlarni ishonchligini uzatishda ta’minlay ololmasligidir. TCP protokoli uchun bunday xususiyat xarakterlikdir, chunki IP tarmoq sath protokolida ishonchsiz xizmat uzatishdan foydalanadi. Shunga qaramasdan bunday muammo faqatgina transport uchun emas balki tarmoq, hattoki kanal sathida ham uchraydi: ular tarmoq ma’lumot uzatish xizmatini ishlatib, alohida aloqa simidan foydalanadi, shuning uchun bu holat ishonchsizlikni keltirib chiqaradi.