Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali

Virtual Private Network
, 
VPN
) маълумотлар узатиш учун Интернет тармоғидан фойдаланади, бу кафолатланган 
ўтказиш қобилияти ва узатиладиган маълумотларнинг зарурий хавфсизлиги даражаси 
билан хавфсиз алоқа каналларини ташкил қилади. Шундай қилиб, 
VPN
лар тежамкор ва 
арзон бўлишига қарамай, узатилаѐтган хабарлар учун хавфсизлик ва махфийликни 
таъминлайди. VPN-дан фойдаланиш ходимларга Интернет орқали компаниянинг 
корпоратив тармоғига масофадан кириш ҳуқуқини олиш имконини беради. 
3. Қуришнинг умумий принциплари.
Шина топологиясида
тармоқ қуришда, ҳар бир компьютер умумий кабелга уланади, 
унинг охирида терминаторлар ўрнатилади. Сигнал тармоқ орқали барча компьютерлардан 
ўтади, охирги терминаторлардан акс этади. 
Шина тармоқнинг бир четидан иккинчисига сигнал узатади, ҳар бир иш станцияси 
хабарнинг манзилини текширади ва агар у иш станциясининг манзилига мос келадиган 
бўлса, уни олади. Агар манзил мос келмаса, сигнал чизиқ бўйлаб давом этади. Агар 
уланган машиналардан бири ишламаса, бу умуман тармоқнинг ишлашига таъсир 
қилмайди, аммо агар уланган машиналарнинг бирон бирининг уланиши улагичдаги 

---

29 
шикастланган алоқа ѐки кабел узилиши, терминаторнинг ишламай қолиши сабабли 
бузилган бўлса, унда бутун тармоқ сегменти (иккита терминатор орасидаги сими бўлими) 
бутунлигини йўқотади, бу бутун тармоқнинг ишлашини бузилишига олиб келади.
Шина топологиясининг авзаллиги ва камчиликлари 
Халқасимон топология
, компьютерларнинг кетма-кет уланиши кўриниши бўйича 
бўлади. Сигнал компьютердан компьютерга бир йўналишда халқасимон орқали 
узатилади. Ҳар бир компьютер такрорловчи сифатида ишлайди, сигнални кучайтиради ва 
уни кейинги компьютерга узатади. Сигнал ҳар бир компьютер орқали ўтиши сабабли, 
улардан бирининг ишламай қолиши бутун тармоқнинг узилишига олиб келади.