Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali

1. Асосий атамалар ва таърифлар.
Маълумотлар – 
хабарларнинг рақамли кўринишда тақдим этилиши. 
Тармоқ
- бу бир-бирига (мантиқий ѐки жисмоний) уланган ва бир-бири билан алоқа 
қиладиган қурилмалар ва тизимлар тўплами. Буларга серверлар, компьютерлар, 
телефонлар, маршрутизаторлар ва бошқалар киради. Ушбу тармоқнинг катталиги 
Интернетнинг ўлчамига етиши мумкин ва фақат кабел орқали уланган иккита қурилмадан 
иборат бўлиши мумкин. 
Маълумот узатиш тармоғи
- икки ѐки ундан ортиқ тугунларнинг комбинацияси 
(компьютерлар, серверлар, маршрутизаторлар ва бошқалар) бир-бири билан 
маълумотларни узатишга қодир. 
Тармоқ муҳитлари:
Булар тўғридан-тўғри маълумотларни узатиш содир бўладиган 
муҳит. Буларга кабеллар, тармоқ карталари, турли хил улагичлар, ҳаво орқали узатиш 
воситаси киради. Агар у мис сим бўлса, у ҳолда маълумотлар электр сигналлари ѐрдамида 
узатилади. Ёруғлик пульслари ѐрдамида оптик толали кабеллар. Симсиз қурилмаларда 
радио тўлқинларидан фойдаланган узатилади. 
Охирги қурилма тугунлари:
ҳар қандай маълумотларни узатадиган ва / ѐки қабул 
қиладиган қурилмалар. Бу компьютерлар, телефонлар, серверлар, баъзи терминаллар ѐки 
нозик мижозлар, телевизорлар бўлиши мумкин. 
Оралиқ қурилмалар:
бу қурилма, охирги тугунларни бир-бирига боғлаш учун хизмат 
қилади. Улар орасида коммутатор, концентраторлар, модемлар, маршрутизатордар, Wi-Fi 
кириш нуқталари мавжуд. 
 
2. Маълумот узатиш тармоқларининг классификацияси ва асосий технологиялари 
Тармоқ технологияси
- бу компьютер тармоғини яратиш учун етарли бўлган дастурий ва 
техник воситаларнинг (масалан, драйверлар, тармоқ адаптерлари, кабеллар ва улагичлар), 
шунингдек алоқа линиялари орқали маълумотларни узатиш механизмлари тўпламидир. 

---

26 
Кўп каналли узатиш тизимларининг блок схемаси