Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muxammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

 
 
4.11 – rasm. GT SYTTni tarmoq texnologiyalari asosidagi 
 umumlashgan mantiqiy sxemasi. 
  
Bunday  yondoshuv  yanada  yuqori  darajadagi  virtuallashtirish  jarayonlarini 
amalga  oshirishga,  ya’ni  ma’lumotlar  virtual  markazini  yaratishdan  boshlab, 
virtual  tashkilot  va  oxir  oqibatda  virtuallashtirish  jarayonlarini  global  masshtabda 
qo‘llashga imkon yaratadi.   
Ma’lumot qayta ishlash virtual markazining (4.12-rasm) vazifasi korporativ 
Grid texnologiyalari yordamida dislokatsiyalangan resurslarni umumiy “ombor”ga 
birlashtirish  negizida  “biznes-jarayonlar”,  xizmatlar  va  ilovalar  uchun  virtual 
servislarning majmuasini shakllantirishdan iborat.  
Ushbu markazni yaratish uchun qo‘llaniladigan muhim va katta ahamiyatga 
ega  texnologiyalar  qatoriga  virtuallashtirishda  qo‘llaniladigan  apparat-dasturiy 
ta’minot  vositalari,  Grid  tarmog‘ini  yaratishda  qo‘llaniladigan  oraliq  dasturiy 
F o y d a l a n u v c h i l a r  
GT SYTT boshqaruv 
serveri (hamda SYA reestri 
ma’lumotlari saqlanadigan 
server) so‘rovga kerak 
resurs aniqlanadi 
GT SYTT tarkibidagi 
tarmoq vositalari va 
protokollari yordamida 
so‘rov  boshqaruv serveriga 
uzatiladi 
Tarmoq vositalari va protokollari hamda oraliq muhit 
dasturlari yordamida so‘rovga kerakli bo‘lgan yagona 
axborot qayta ishlash resursi shakllantiriladi 
Yagona axborot qayta ishlash muhitida 
so‘rov bajariladi 
 

---

207 
 
ta’minotlari,  katta  quvvatga  ega  ko‘p  yadroli  server  kompyuterlari  va  boshqa 
vositalar kiradi. 
4.12 - rasmning chap tarifi baland qismidagi rasm  korporativ Grid tarmog‘i 
har  xil  turdagi  serverlardan  iborat  “shkaf”lar,  alohida  server  kompyuterlari, 
portativ  kompyuterlar,  klasterlar  va  boshqa  vositalarning  integratsiyasidan  tashkil 
topganliginini tasvirlaydi. 
Virtual  mashinalarni  Grid  tarmog‘ining  oraliq  dasturiy  ta’minoti  bilan 
bog‘lash oqibatida virtual mashinalarning grid tarmog‘i yaratiladi (4.12 - rasmning 
pastki  qismi  markazida).  Har  bir  virtual  mashina  har  xil  turdagi  resurslar  bilan 
bog‘lanishi mumkin.  
Virtual ma’lumot qayta ishlash markazini yaratishda ishtirok etadigan SYA, 
Grid,  va  virtuallashtirish  texnologiyalari  birlashishi  oqibatida  virtual  tashkilot 
shakllantiriladi.    Keyinchalik  u  katta  masalaning  yechimini  hal  qilishda  servis 
sifatida ishlatiladi. So‘ng bunday uslubda yaratilgan servislarning katalogi tuziladi 
va u katta spektrdagi xizmatlarni bajarishga mo‘ljallangan standart servislar bloki 
ko‘rinishiga keltiriladi.  
Virtual  tashkilotning  yaratilishi  dinamik  jarayonlarni  boshqarishda  katta 
samara beradi. 
Grid, 
servisga 
yo‘naltirilan 
arxitektura 
hamda 
virtuallashtirish 
texnologiyalarini  ochiq  standartlar  asosida  yuqori  darajadagi  integrallashuvini 
tashkil  etilishi  oqibatida  virtual  tizim  shakllanadi.  Bunday  tizim  tashkilot  faoliyat 
doirasini      belgilangan  chegaradan  chiqib,  global  miqyosda  ish  yuritishga  imkon 
yaratadi. 
Grid, 
servisga 
yo‘naltirilan 
arxitektura 
hamda 
virtuallashtirish 
texnologiyalarini  integrallashuvida  “interoperabellik”  xususiyatining  bajarilishi 
muhim ahamiyat kasb etadi. 
 
 
 
 

---

208 
 
 
 
4.12 - rasm. Ma’lumot qayta ishlash virtual markazining tarkibi 
 
Interoperabellikka  ochiq  tizim  texnologiyalari  va  kelishilgan  andozalar 
to‘plamini qo‘llash hisobiga erishiladi. 
Interoperabellik Grid doirasida ikki va undan ziyod Grid tizimlari yoki Grid 
markazlarida o‘zaro axborot almashish va olingan ma’lumotdan o‘z maqsadlarida 
foydalanish xususiyatining mavjudligi tushuniladi 
Grid  tizimlarida  interoperabellik  xususiyatini  ta’minlashdan  maqsad 
tarkibida  tizimlarning  alohida  komponentalari  bilan  munosabatlarni  o‘rnata 
oladigan,  bir-biri  bilan  o‘zaro  tushunadigan  ma’lumotlar  bilan  almashishni 
ta’minlaydigan, unifikatsiyalangan  formatda (ya’ni, hamma komponentalar uchun 
tushunarli formatda) ma’lumotlarni uzatish va saqlash imkonini yaratadigan hamda 
virtual  mashinalarning    “obraz”larini  bir  joydan  ikkinchisiga  o‘tkazish  imkoniga 
ega  yagona Grid muhitini shakllantirishdan iborat. 
Quyida  foydalanuvchi  so‘rovining  mazmuniga  qarab  grid  texnologiyalari 
asosidagi  servisga  yo‘naltirilgan  taqsimlangan  tizim  (GT  SYTT)  i-  ning  optimal 
resursini  shakllantirish  bo‘yicha  ishlab  chiqilgan  algoritmning  tavsifi  keltiriladi 
(quyida GT SYTT o‘rniga SYTT qisqartmasi ishlatiladi).   
Grid tarmog‘i asosidagi 
Serverlar shkafi   
(server kompyuterlari, klasterlar, 
portativ kompyuterlarning 
integratsiyasidan tarkib topgan 
resurs) 
 
Grid tarmog‘i negizida bog‘langan virtual 
mashinalarning grid tarmog‘i 
Servisga yo‘naltirilgan 
arxitektura vositalari