Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muxammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

№  GT komponen-
tasining  nomi  
Bajaradigan funksiyalari 
1. 
Resurslar 
taqsimotini 
boshqarish 
(Globus Resource 
Allocation Mana-
ger - GRAM) 
 
Jarayonlarni yaratish va o‘chirishga javobgar. Globus 
Toolkit  ning  bu    komponentasi    Grid  tizimining 
hisoblash  markazida  (markaz  sifatida  ishchi  stansiya 
yoki hisoblash klasteri bo‘lishi mumkin) o‘rnatiladi. 
Foydalanuvchining  ilovasi  so‘rovni  GRAM  kom-
ponentasiga  RSL  (Resource  Specification  Language) 
tilida  shakllantiradi   
2. 
Servisni taq-dim 
etish va 
monitoringini 
amalga oshirish 
(Monitoring and 
Discovery Ser-
vice - MDS)  
Grid  sistema  to‘g‘risidagi  ma’lumotni  foydalanuvchi 
ilovasiga taqdim  etish usullari bilan   ta’minlaydi.  Bu 
ma’lumot  o‘z  tarkibida  butun  tizim  konfiguratsiyasi 
va holati to‘g‘risida yoki alohida resurslarning (resurs 
turi, 
taqdim 
etiladigan 
disk 
maydoni 
hajmi, 
protsessorlar  soni,  xotira  hajmi,  quvvati  va  b.)  
konfiguratsiya  va  holatlari  to‘g‘risida  bo‘lishi 
mumkin. Hamma  ma’lumot mantiqiy ravishda daraxt 
shaklida tashkil etilgan, ularga kirish standart protokol 
LDAP  (Lightweight  Directory  Access  Protocol) 
asosida amalga oshiriladi.   
3. 
Globus tizimi-
ning xavfsizlik 
infrastrukturasi 
(Globus Security 
Infrastructure -
GSI) 
Ma’lumotni shifrlash  protsedurasini o‘z ichiga olgan 
himoyani, autentifikatsiyani (ma’lumot faqat va faqat 
shu  foydalanuvchiga  yoki  shu  resursga  tegishli 
ekanligini 
tekshiradi) 
va 
avtorizatsiyani 
(autentifikatsiya  qilingan  foydalanuvchi  yoki  talab 
qilingan  resursga  kirish  huquqiga  ega  ekanligini)  

---

202 
 
X.509  raqamli  sertifikatdan  foydalangan  holda 
ta’minlaydi 
4. 
Tashqi xotiraga 
global kirishni 
ta’minlash 
(Global Access to 
Secondary 
Storage - GASS) 
Taqsimlangan  muhit  doirasida  katta  hajmdagi 
ma’lumotlar saqlanishini ta’minlaydi va ularga kirish 
uchun  imkon  yaratadi.  Ma’lumotlar  joylashishining 
har xil strategiyasini aniqlaydi.  
5 
Globus tizimi 
kutubxonasi  
Amaliy  dasturlar  va  komponentalarni  geterogen 
muhitda  (tarmoq  sharoitida)  o‘zaro  munosabatlarini 
tashkil qilishni ta’minlaydi 
 
Amaliyotda  Grid  xizmatlari  Web-texnologiyalar  yordamida  alohida 
“konteyner”larda  ,  ya’ni  alohida  muhit    doirasida  shakllantiriladi.  “Kon-
teyner”larning vazifasi – xizmatlarni joylashtirish, ular faoliyatini tashkillashtirish, 
xavfsizlikni  ta’minlash.  “Konteyner”  dagi  xizmatlar  resurslarni  virtuallashtirish 
jarayonlarini amalga oshiradi. 
Shunday  qilib  Grid  tizimini  egiluvchan,  xavfsiz  va  maxsus  yo‘nalishda 
taqsimlangan resurslardan tarkib topgan operatsion muhit,ya’ni ma’lum bir virtual 
tashkilot doirasidagi taqsimlangan infokommunikatsiya tizimi sifatida qabul qilish 
mumkin.