|
resurslarining infrastrukturasi
229
Hisoblash jarayonlari “Bulut” doirasida foydalaniladigan resurslardan faqat
bittasini tashkil etadi. Uning ikkinchi resursi katta hajmdagi axborotlarni saqlash
maqsadlarida ishlatiladigan xotira resursi hisoblanadi. Va, oxiroqibat, uning
uchinchi resursi - “bulut” imkoniyatlaridan gibrid foydalanish tushuniladi. Bunda
ma’lumotlarni yig‘ish, saqlash va qayta ishlash jarayonlari bajariladi.
“Bulut” foydalanuvchilari resurslarga maxsus “Bulut” interfeyslari orqali
bog‘lanadilar. Xizmatlarni taqdim etadigan har bir “bulut” modeli o‘ziga tegishli
funksional interfeyslardan tarkib topadi.
Servisga yo‘naltirilgan “Bulutda hisoblash” taqsimlangan tizimining IaaS
shaklida virtuallashgan protsessor, xotira va operatsion tizim tomonidan
qo‘llaniladigan kiritish/chiqarish maydoni va shu operatsion tizim bilan birga
ishlaydigan dasturiy ta’minot orasidagi bog‘lanishlarni amalga oshiradigan
funksional interfeys vazifasini IaaS-interfeysi bajaradi.
“Bulut” foydalanuvchisi boshqaruvchi (administrator) interfeysidan
foydalanib, o‘zi “bulut” servislarini boshqaradi - virtual mashinani yoqadi,
o‘chiradi, undagi resurslarni manipulyatsiyalash orqali o‘z masalasini yechadi.
PaaS-interfeys va SaaS-interfeyslari tuzilishi jihatdan IaaS-interfeysi
ko‘rinishida bo‘ladi, ammo funksional vazifalari platformada belgilangan
vazifalardan kelib chiqib bajariladi.
Keltirilgan ma’lumotlarga asoslanib, servisga yo‘naltirilgan “Bulutda
hisoblash” taqsimlangan tizimlariga quyidagi xususiyatlar mansub, degan xulosaga
kelish qiyin emas:
ular asosan geterogen muhitda shakllanadi, xizmat ko‘rsatish sifati nazorat
qilinadi, boshqaruv tizimi nisbatan sodda, tizim foydalanuv-chisining masalalari
qayta ishlanadi, talab qilingan resurs va ma’lumotlar taqdim etiladi, tizimning
doirasi kengaytirilishi, talab bo‘yicha o‘zgartirilishi mumkin va x.k.
Yuqorida tavsifi keltirilgan servisga yo‘naltirilgan “Bulutda hisoblash”
tizimi asosida murakkab jarayonlar boshqaruvini amalga oshiradigan taqsimlangan
tizimlarni shakllantirish mumkin.
230
Quyida misol tariqasida ushbu tizim asosida “Elektron hukumat” tizimining
faoliyati tashkil etilganligi to‘g‘risidagi ma’lumot keltiriladi.
Ma’lumki, “Elektron hukumat” tizimi regional va mahalliy hokimiyat
organlariga o‘z xizmatlarini taqdim etadi, ya’ni ularni o‘zaro munosabatlarini,
boshqa so‘z bilan, o‘zaro ish yuritishlarini, hukumat organlarini aholi va
tashkilotlar bilan munosabatda bo‘lishlarini ta’minlaydi.
Qayd etilgan jarayonlar asosan to‘rtta Web-ilovalar yordamida amalga
oshirilishi mumkin.
Maxsus dasturlar to‘plami muammolarning to‘liq yechimini, ya’ni davlat
tuzilmalarining funksional vazifalarini bajarilishini, fuqarolar tomonidan tushgan
murojaatlarning qayta ishlanishini, tadbirkorlik bilan shug‘ullanadigan tashkilotlar
bilan olib boriladigan muloqotlarni, ma’lumotlar yig‘ish va saylovlar o‘tkazish va
boshqa muammolarni o‘z vaqtida, to‘liq va sifatli bajarilishini ta’minlashi mumkin.
Ma’lum bir ilova yordamida fuqoralarning murojaatlari ro‘yxatdan
o‘tkaziladi va ko‘rsatilgan davlat organi bo‘limiga bajarilishi uchun taqdim etiladi.
Boshqa bir ilova yordamida fuqarolar yo‘l-harakat hodisalari to‘g‘risida interaktiv
kartaga asoslanib, ma’lumotlar berishlari mumkin. Ma’lum bir ilova asosida
shifokorlar yoki ma’sus xodimlar yangi tug‘ilgan chaqaloqni yoki vafot etganlik
to‘g‘risidagi xolatni ro‘yxatdan o‘tkazishi mumkin va x.k.
Bunda “Elektron hukumat” tizimining ilovalari ma’lumot markazida
joylashtiriladi, ularga kirish (ya’ni, ular imkoniyatlaridan foydalanish) Internet
tarmog‘i orqali amalga oshiriladi.
Bunday tizim ostida ilovalarga kirish odatda “Bulutli” kirish, deb yuritiladi.
“Bulutli” Internet xizmatlariga kirishni ta’minlash (ya’ni, Internet orqali maxsus
xizmatlarni bajarish uchun integratsiyalangan Web-ilovalar imkoniyatlaridan
foydalanish) yoki boshqacha aytganda, “Bulutli” platformadagi Internet
xizmatlariga kirishni ta’minlash maxsus operatsion tizim yordamida bajariladi.
Ushbu operatsion tizim Web-ilovalarni yaratish, ularni qayta ishlash, joylashtirish
va saqlash uchun kerakli bo‘lgan muhitni yaratib beradi.
231
“Bulutda hisoblash” texnologiyasi na faqat ma’lum bir aniq belgilangan
virtual tashkilot doirasida, balki keng doirada, ya’ni Internet tarmog‘i sharoitida
foydalanilmayotgan resurslarni unumli, ya’ni yuqori tezlikda, kam xarajat qilgan
holda ishlatilishini ta’minlaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
