Klasterlarida Maktabgacha ta'lim tashkilotlarida

3. Tayyorlov guruh bolalari matematik tasavvuri rivojlanishida didaktik didaktik o’yinlarning
ahamiyati.
Tayyorlov guruhida bolalar didaktik didaktik o’yinlarni (syujetli, predmetli, musoboqali) rohatlanib o‘ynashadi. Ularda faoliyatning quyidagi elementlari mavjud: didaktik o’yinli masala, didaktik o’yinli motivlar, masalalarni o‘quv faoliyati bilan bog‘liq yechimlari. Natijada bolalar didaktik o’yin mazmuniga ko‘ra yangi bilimlarga ega bo‘lishadi. O‘quv-biluv masalalarini to‘g‘ridan-to‘g‘ri qo‘yilishidan farq qilgan holda, didaktik didaktik o’yinda u bolaning o‘zini didaktik o’yinli masalasi sifatida nomoyon bo‘ladi. Uni yechish usullari esa o‘quv-biluv faoliyatiga tegishli hisoblanadi.
Buni quyidagi misolda qarab chiqamiz. Bolalar “Biz turistlarmiz” nomli didaktik didaktik o’yinni o‘ynashadi. Uning ma’nosi shundan iboratki, bolalarni turistlar guruhining marshrut yo‘lini kartada belgilashga o‘rgatish. Uni to‘g‘ri belgilagan har bir bola turist belgisini oladi. Bolalarning o‘z oldilariga qo‘yadigan masala – turistlar didaktik o’yinini o‘ynash. Didaktik o’yin motivi – turist belgisini olish uchun to‘g‘ri marshrutni tanlash. Bunday didaktik o’yin shu bilan tavsiflanadiki, uning faollik shakli kattalar tomonidan aniqlanadi va didaktik o’yin qodalari ko‘rinishida bolalar oldiga qo‘yiladi. “Biz turistlarmiz” didaktik o’yinining asosiy qoidalari quyidagilardan iborat: “Marshrutni aytayotgan o‘qituvchini diqqat bilan eshiting va uni o‘z kartangizda joylashtiring. U kartada ko‘rsatilgandan so‘ng, uni namunadagi bilan solishtiring”.
Shuni qayd etishimiz lozimki, didaktik o’yinda va undan keyin didaktik o’yin motivlarida bilishga qarab siljish ro‘y berishi mumkin. Masalan, “Biz turistlarmiz” didaktik o’yinidan keyin bolalar ko‘plab savollar bilan o‘qituvchiga va boshqa katta yoshdagilarga murojaat qila boshlashdi, kitoblardan mos ma’lumotlarni izlasha boshlashdi, ya’ni ularda didaktik o’yin sifatida taqim etilgan masala o‘quv masalasiga aylandi. Bolalar hodisalar doirasidagi ma’lumotlar bilan chegaralanib qolmasdan, didaktik o’yin faoliyati bilan bog‘liq yangi tushunchalarni egallashga (kompas, topografik belgilar va boshqalarni) faol harakat qilishadi. To‘plangan bilimlar tizimlashtirilib, tayyorlov guruhigadi bolalar ta’limga nisbatan o‘z faoliyatlarini qayta moslashtirishadi. Endi u nafaqat didaktik o’yinlar nuqtai-nazaridan, balki didaktik o’yin davomida paydo bo‘lib, rivojlangan o‘quv-biluv qiziqishlari bilan birgalikda amalga oshiriladi. Demak, didaktik didaktik o’yinlar bolalar tomonidan bilimlarni o‘zlashtirish uchun qulay bo‘lgan shart-sharoitni paydo qiladi va bilish uchun qiziqishni rivojlanishiga ko‘maklashadi.
Eng yaxshi didaktik didaktik o’yinlar mustaqil ta’lim olish prinsipida tuzilgan, ya’ni, shunday tuzilganki, ularning o‘zi bolalarni bilim va ko‘nikmalarga ega bo‘lishlariga qarab yo‘naltiradi. Ma’lumki, ta’lim olish ikkita komponentni o‘zida jamlaydi: kerakli ma’lumotni to‘plash va to‘g‘ri yechimni qabul qilish. Bu komponentlar bolalarda didaktik tajribani ta’minlaydi. Lekin, tajribaga ega bo‘lish ko‘p vaqtni talab qiladi. Bolalarda “bunday tajribaga ega bo‘lish”ni ko‘paytirish, ularni mustaqil ravishda bu ko‘nikmalarga ega bo‘lish mashqlariga o‘rgatishdan iboratdir. Bunga psixologik tavsifdagi rivojlantiruvchi didaktik o’yinlarni kiritish mumkin: krossvordlar, viktorinalar, boshqotirmalar, rebuslar, kriptogrammalar va boshqalar.
Didaktik didaktik o’yinlar bolalarda predmetga nisbatan qiziqishni uyg‘otadi, har bir bolani individual qobiliyatlarini rivojlantirish imkoniyatini beradi, bilish faolligini tarbiyalaydi. Didaktik didaktik o’yinning muhimligi, u bolalar tomonidan qanday reaksiya qilinishi bilan emas, balki u yoki bu masalani yechish har bir bola uchun tadbiq qilinishining samaraliligi bilan aniqlanadi.
Didaktik didaktik o’yinlarning natijaviyligi, birinchidan, ulardan tizimli ravishda foydalanishga, ikkinchidan, didaktik o’yinlar dasturining oddiy didaktik mashqlar bilan birgalikda maqsad sari yo‘naltirilganligiga bog‘liq. Masalan, bilish faolligini rivojlantirish muammosini hal etishda, bolaning mustaqil tafakkurini rivojlantirish asosiy masala deb hisoblanishi zarur.
Demak, tayyorlov guruhida, didaktik o’yinlardan bolalarning o‘quv va mehnat faoliyatini yengillashtiruvchi va tashkil etuvchi vosita sifatida foydalanish mumkin. Ta’lim jarayonida didaktik o’yin elemenlari bolalarda ijobiy emotsiyalarni yuzaga keltirib, ularning faolligini oshiradi. Tayyorlov guruhigadi bolalar, didaktik o’yin tavsifiga ega, mehnatga taaluqli topshiriqlarni qiziqish bilan bajaradilar. Didaktik o’yin faoliyati bolalarni ruhiy hayotining barcha tomonlarini shakllanishida, masalani qo‘yilishida va harakatlanish usullarini tanlashda yordam beradi. Matematika o'yinlarimaktabgacha yoshdagi bolalarda elementar matematik tushunchalarni shakllantirishga qaratilgan. Ular o'qituvchiga bolalarni hisoblashni o'rgatish jarayonini ("Raqam nima?", "Bir ko'p", "Nima ko'p?", "Raqamni nomlang" didaktik o'yinlari va boshqalar), arifmetikani yechishga imkon beradi. muammolar ("Ko'ngilochar vazifalar", "Qancha bo'ladi?" va hokazo o'yinlar), qadriyatlarni o'zlashtirish, eng oddiy bog'liqliklar va o'lchash tadbirlari (bular "Kim balandroq?", "Zina", "Lentalar" o'yinlari) , bolalarning fazoviy va vaqtinchalik munosabatlari va yo'nalishlarini idrok etishi (didaktik o'yinlar "Vaqt nechada" , "Sayohat", "Bu qachon sodir bo'ladi?" va boshqalar) yanada hayajonli va qiziqarli.
Sensorli o'yinlarbolalarni ob'ektlarni tekshirishga o'rgatish, hissiy standartlar haqida g'oyalarni shakllantirishga qaratilgan. Ularning aksariyati ob'ektni tekshirish, belgilarni ajratish bilan bog'liq bo'lib, ular ushbu belgilarni og'zaki belgilashni talab qiladi ("Ajoyib sumka", "O'xshash va farqli", "Rangli yo'llar", "Qaerda, kimning kamon ?", va boshqalar.). Ba'zi o'yinlarda bola ob'ektlarni u yoki bu sifatga ko'ra guruhlashni o'rganadi ("Qo'g'irchoqlar uchun tugmalar", "Xizmat" va boshqalar). Bolalar o'xshash va har xil xususiyatlarga ega bo'lgan narsalarni solishtiradilar, ularning eng muhimini aniqlaydilar. Shunday qilib, didaktik o'yinlar yordamida bolalar hissiy me'yorlarni egallashga olib boriladi.

Nutq o'yinlaribolalar nutqining rivojlanishiga hissa qo'shish. Bunday o'yinlarning mazmuni ham xilma-xil bo'lib, o'qituvchi ulardan qanday maqsadlarda foydalanishiga bog'liq. "Xona bo'ylab sayohat qiling", "Kim nima qilmoqda?", "Bir so'z bilan nomlang", "Boshqacha ayting", "Gapni tugating", "Kundalik tartib", "Kim muomala qiladi?", "Hayvonot bog'i", "Ob'ektlarni solishtiring", "Biz telefonda gaplashamiz", "" Nima bo'ladi .... Nima bo'ladi ... "," Avval nima, keyin nima "," Kimligini taxmin qiling? "," Tirik so'zlar " va hokazo.

Musiqa o'yinlarmusiqiy ta'lim muammolarini dastur talablariga muvofiq hal etishga qaratilgan. Maktabgacha yoshdagi bolalar bilan ishlashda “Kim balandroq?”, “Qaysi asbob yangraydi?”, “Mendan keyin takrorlang”, “Qanday qo‘shiq yangraydi”, “Men nima o‘ynayman”, “Quyosh va yomg‘ir”, “Kim kuylaydi” kabi o‘yinlar o‘tkaziladi. kabi?", "Qiziqarli eslatmalar" va boshqalar.

O'yinlar tabiiy tarixbolalarda tabiatga muhabbatni rivojlantirishga yordam bering. O'yin, xususan, didaktik o'yinlar orqali bola o'ynab, tabiatda sodir bo'ladigan qonuniyatlarni, dunyodagi hamma narsaning o'zaro bog'liqligini tushunishni o'rganadi, tabiat jamoalari va hodisalari, tabiatdagi insonning o'rni haqida ko'p narsalarni o'rganadi. ko'proq ("Bu sodir bo'lganda", "Avval nima bo'ladi, keyin nima", "Fasllarni tasvirlab bering", "Ta'rif bo'yicha bilib oling", "Ko'chib yuruvchi qushlar - ko'chmas", "Kim qaerda yashaydi?", "Juftlangan rasmlar" o'yinlari , "Hikoya tuzing", "Ob-havo qanday?", "Rassomning xatosini toping" va boshqalar).

Atrof-muhit bilan tanishish uchunturli didaktik o'yinlar ham qo'llaniladi - "Kim nima qilmoqda?", "Birinchi nima, keyin nima?", "Kimga ish uchun nima kerak?", "Kundalik tartib", "Topishmoqlar", "Rasmda nima?" , “Choy ichish”, “Sayohatda”, “Teatrda”, “Doʻkon” va boshqalar.

· Didaktik o'yinlar tasviriy san'at uchunmaktabgacha ta'lim muassasalarining ta'lim jarayoniga nisbatan yaqinda joriy qilingan, ammo ularning ahamiyati maktabgacha yoshdagi bolalarni rivojlantirish, ularning tasviriy san'at, badiiy hunarmandchilik bo'yicha bilim, ko'nikma va ko'nikmalarini shakllantirish uchun juda katta. "Modelga ko'ra bo'yash", "Nima chizilgan", "Chizish", "Gulni yig'ish", "Uni boshqacha chizish", "Yaproq nimaga o'xshaydi", "Nima o'zgardi?", "Nima etishmayapti?" ?", "Qanday rasm?", "Kimning bezaklari?" - bu maktabgacha yoshdagi bolalar bilan ishlashda ishlatilishi mumkin bo'lgan didaktik o'yinlarning kichik bir qismi.
Sanab o'tilgan didaktik o'yinlarning barcha turlari o'qituvchi tomonidan dastur talablariga muvofiq tashkil etiladi.