Klassik universitet darsligi o'zbekiston Milliy universitetining 100 yilligiga bag’ishlanadi

Ma’lumotlar bazasini loyihalashtirishning asosiy bosqichlari 
Konseptual  (infologik)  loyihalashtirish  - 
bu  predmet  sohalari 
bo‘yicha semantik modellarni tuzib chiqishdan tashkil topgan bo‘lib, ya’ni 

---

 
81 
abstraksiya darajasi nisbatan yuqori bo‘lgan axborotlar modellarini ishlab 
chiqishni  ifodalaydi.  Bu  ko‘rinishdagi  model  qandaydir  aniq  MBBT  va 
ma’lumotlar  modeliga  asoslangan  holatda  mo‘ljal  olishsiz  yaratiladi. 
«
Semantik  model
»,  «
konseptual  model
»,  va  «
infologik  model
»  atamalari 
o‘zaro  sinonim  tushunchalar  hisoblanadi.  Bundan  tashqari,  ushbu  nuqtai 
nazardan «
ma’lumotlar bazasi modeli
» va «
predmet  sohasi  modeli
» kabi 
so‘z  birikmalaridan  foydalanish  (masalan  -  «
ma’lumotlar  bazasining 
konseptual  modeli
»  va  «
predmet  sohasining  konseptual  modeli
»)  teng 
ma’noga ega hisoblanishi mumkin, bunday model haqiqiy mavjudlikning 
timsoli 
va 
Shuningdek, 
ushbu 
haqiqiy 
mavjudlik 
uchun 
loyihalashtiriluvchi  ma’lumotlar  bazasi  hisoblanadi.  Konseptual 
ma’lumotlar  bazasi  ko‘pincha  holatlarda  o‘z  tarkibiga  quyidagilarni 
qamrab oladi: 

 
Axborotlarga  tegishli  ob’ektlarning  yoki  predmet  sohasining 
tushunchalari va ular o‘rtasidagi o‘zaro aloqadorliklarning tavsiflanishi; 

 
Bir  butunlikning  cheklanishlarini  tavsiflash,  ya’ni  ruxsat  etilgan 
ma’lumotlarga  va  ularning  o‘zaro  bog‘lanishlariga  qo‘yiluvchi  talablar 
mavjud hisoblanadi.