Kiyimni konstruksiyalash va modellashtirishning asosiy metodlari

 

 

Mulyaj metodi 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

 

 

Yordamchi  to’r-  kanva  metodi  mulyaj  metodining  bir  to’ri  hisoblanadi;  bunda 

gazlamaning  iplarini  surish-siljitish  hisobiga  kiyim  detallarining  yoyilmasi  xuddi 

pardaga o’xshatib yasaladi. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kiyim  detallarining  yoyilmasini  boshlang’ich  sirt  ma’lumotlariga  asoslanib 

chizish  metodlari  gruppasi  analitik  va  grafik  metodlar  degan  yordamchi 

gruppalarini o’z ichiga oladi. 

 

Analitik  metodlar  gavda  (sirt)  ni  razmeri  va  formasi  to’g’risidagi  , 

ma’lumotlarga  asoslanadigan  nazariy  hisoblashlar  metodi  jumlasiga  kiradi.  Uning 

ikkita  asosiy  to’ri  mavjud:  Aqademik.P.L.Chebishev  metod  iva  M.P.(razmerlar 

orasidagi o’tishlarga asoslanish) metodi. 

P.L.Chebishev  metodida  yoyiladigan  sirtning  egriligi  aniqlanadi.  Bu  metod 

boshlang’ich  sirt  to’g’risidagi  ma’lumotlarga  asoslanib,  kiyimning  konstruksiyalash 

prinsiplarini rivojlantirishga yordam beradi.  

M.P.  metodi  yordamchi  sistema  hisoblanadi;  u  sistema  uchun  boshlang’ich 

razmerlarning to’liq razmerlari bo’lishi shart. Kiyim detallari chizmalarini esa istagan 

metoda  chizish  mumkin.  Detallarning  boshqa  razmerlari    hisoblash  metodida 

aniqlanadi. 

Grafik metodga chizma geometriya prinsipi asos qilib olinadi. Jami metodlarning 

mohiyati  yoyilmaydigan  sirtlarni  uchastka  va  kichik  uchastkalarga  bo’lib  chiqishdan 

---

iborat.  Yordamchi  uchastkalarning  hosil  qilingan  chizmalari  keyinchalik  muayyan 

tartibda ketma-ket joylashtirilib, kiyim sirtining yaxlit chizma yoyilmasi hosil qilinadi.  

Kiyim  sirtining  kesimiga  qarab  quyidagi  metodlar  farq  qilinadi  :    geodezik 

chiziqlar  metodi  (sirtning  kesimi  geodezik  kesimi  ya’ni  eng  qiska    yoyilmaning 

boshlang’ich OU chizig’iga nisbatan perpendikulyar joylashgan eng qisqa X

1

, X

2 , 

X

3 

, 

X

4

 ) chiziqlar bo’yicha hosil qilinadi; kesuvchi chiziqlar metodi (yoyiliuvchi sir tuch 

uchastkaga  va  har  bir  uchastka  kichik  uchuastkalarga  bo’linadi)  ;  uchburchaklar 

metodi (sirt kesimi o’qqa nisbatan joylashgan uchburchaklarga ajratiladi.); gorizontal 

kesimlar  metodi  (sirt  yo’l-yo’l  qilib  elementar  uchastkalarga  bo’lib  chiqiladi);  to’rt 

koordinata  metodi  (sirtqi  koordinatalar  o’qi  chiziladi,  so’ngra  o’ziga  xos  nuqtalar 

qo’yib  chiqiladi,  nuqtalarning  kordinatalari  topish  yo’li  bilan  chizma  yoyilmadagi 

vaziyatni  aniqlash  mumkin);  yordamchi  yoyish  chizig’i  metodi  tikiladigan 

materiallarning  harakatchanligi  (sirpanchiq,  silliqligi)  ni  hisobga  olish  zarurligiga 

asoslangan.  Maneken  (kiyim)  da  kiyim  detallari  asosiy  zo’riqadigan  joylariga 

koordinata o’qlari  hamda yordamchi yoyish chiziqlari chiziladi. 

Mazkur chiziqlar o’ziga xos kordinatalar sistemasi bo’lib, ular yordamida kiyim 

detallari  yordamida  har  qanday  nuqtaning  fazoviy,  so’ngra  tekislikdagi  vaziyatini 

aniqlash mumkin. Bu metod kiyimga shakl berish texnologiyasi haqida 1-2 mm gacha 

aniqlikda ma’lumot olishga imkon beradi  

Kiyim  detallarining  chizma  yoyilmasini  gavda  o’lchamlari  va  chok  haqiga 

asoslanib  chizishda  har  xil  konstruksiyalash  metodlaridan  foydalaniladi.  Garchi 

konstruksiyalash  metodlarining  kamchiliklari  ham  bo’lsada,  ular  ancha  oson  kiyim 

detallarining  forma  hamda  o’lchamlarini  nisbatan  to’g’ri  aniqlash  imkonini  beradi, 

shunga ko’ra dastlabki chizmalar uchun kerakli ma’lumotlarni hisoblab chiqarishda va 

ularni  hali  ham  shu  metodlar  ishlatiladi.  Ularning  ko’pchilikka  ma’lum  bo’lganlari 

hisoblash-o’lchamlar  metodi,  proporsional  hisoblash  metodi,  kordinatalar  metodi, 

masshtablar metodi va boshqalar. 

Konstruksiyalashning  proporsional-hisoblash  metodlaridan  birinchi  marta 

ko’plab  kiyim  tikishda  foydalaniladi  Bu  metodlar  hisoblash-o’lchash  metodlarining 

bir  to’ridir;  bunda  bichish  o’lchamlari  hisoblash  o’lchamlariga  almashtirilgan. 

Hisoblash  o’lchamlari  ikkita  asosiy  razmer  belgisiga  ko’krak  yarim  aylanasining 

ikkinchi o’lchamiga va rostga proporsional bog’liq holda belgilanadi.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---