Китобнинг орқа ва олди муқова кўриниши ўзбекистон республикаси энергетика вазирлиги

умумий шакли, ишлаш принципи иловадаги (31-бетда) шаклда ифода этилмоқда. 
Биогаз қурилмасидан фойдаланиш жараёнида кластернинг маҳсулоти чорвачилик, 
деҳқончилик, балиқ маҳсулотлари, мотор ёқилғиси, минерал ўғит, иссиқлик ва электр 
энергияси ҳисобланиб, булар тўлиқ корхона шахсий эҳтиёжларини қондириши мумкин. 
Замонавий технологиялар биогазни қайта ишлаб, исталган органик хом ашёга 
айлантиришга қодир, лекин, биогаз технологияларида чорвачилик ва паррандачилик 
чиқиндиларини қайта ишлашда, кўпроқ самарали фойдаланиш, чиқиндиларнинг ҳамма вақт 
ҳам унинг оқими ва уни тўплашнинг соддалиги билан ифода этилади. 
Биогаз қурилмаларида қайта ишланган органик чиқиндилар биомассага айланади, 
унинг таркибида маълум даражада озиқлантирувчи моддалар мавжуд бўлиб, у биоўғит 
сифатида ва озуқа қўшимчаси сифатида фойдаланилиши мумкин. 
Бижғиш натижасида ҳосил бўлган гумус материаллари, тупроқнинг физик 
хусусиятини яхшилайди, минерал моддалар эса, энергия манбаи сифатида ва тупроқдаги 
микроорганизмларнинг фаолияти учун хизмат қилади, бу ўсимликларнинг озиқланишини 
оширишга таъсир кўрсатади. 
Халқаро амалиётда, биоўғитлар чорвачилик учун озуқа самарадорлигини ошириш 
учун фаол қўшимча сифатида фойдаланилади. Маҳсулотни анаэроб жараёнда қайта 
ишланганида биоўғит барча хилдаги патоген микрофлоралардан зарарсизланади, ундан 
ташқари, қайта ишланган биомасса, янги, ижобий нуқтаи назардан озуқа ишлаб чиқариш 

---

хусусиятини, яъни унда оқсил моддалар концентрацияси ортади, В12 ва бошқа фойдали 
витаминлар билан тўйинади. 
Шундай қилиб, биогаз технологияларидан фойдаланиш, органик деҳқончилик 
концепциясини амалга оширишга имкон яратади, минерал ўғитлар ва гербидцидларни 
қўллашга йўл қўймайди, органиканинг табиий айланишини таъминлайди. Натижада, 
қишлоқ хўжалиги кластеридаги якуний маҳсулотнинг таннархи 15-20% камаяди, унинг 
маҳсулотлари баҳоси 10-15% ошади. 
Қишлоқ хўжалигида биогаз кластеридан фойдаланиш қатор, яъни энергетик, 
иқтисодий, экологик, экологик-иқтисодий, ижтимоий афзалликларни яратади.