Kitap Kapağı. cdr

Tablo I. TRT Arşivindeki illere ait türkülerin ve yayla türkülerinin dağılımı

Şehir Adı 

Türkü 

Sayısı 

Yayla 

Türküsü 

Adana 

40 

 

Adıyaman 

14 

 

Afyon 

68 

1 

Ağrı 

27 

 

Amasya 

36 

1 

Ankara 

113 

 

Antalya 

55 

3 

Artvin 

30 

1 

Aydın 

33 

 

Balıkesir 

57 

 

Bilecik 

68 

 

Bingöl 

1 

 

Bitlis 

20 

 

Bolu 

24 

 

Burdur 

93 

5 

Bursa 

47 

 

Çanakkale 

26 

 

Çankırı 

53 

 

Çorum 

42 

 

Denizli 

86 

5 

Diyarbakır 

85 

1 

Edirne 

27 

 

Elazığ 

77 

 

Erzincan 

180 

2 

Erzurum 

249 

4 

Eskişehir 

68 

 

Gaziantep 

34 

 

Giresun 

65 

2 

Gümüşhane 

20 

2 

Hakkari 

3 

1 

Hatay 

28 

 

Isparta 

45 

 

İçel 

41 

2 

İstanbul 

23 

 

İzmir 

53 

 

Kars 

101 

4 

Kastamonu 

63 

 

Kayseri 

86 

 

Kırklareli 

27 

 

Kırşehir 

56 

 

Kocaeli 

6 

 

Konya 

67 

1 

Kütahya 

64 

 

Malatya 

77 

 

Manisa 

94 

 

Maraş 

29 

 

Mardin 

6 

 

                                                

1

  Olması  gereken  4443  veya  4475’tir.  Repertuarda  bulunan  türkülerin  kayıt  numarası  sırası  ile  repertuarda 

bulunan türküleri saydığımızda aynı sayıya ulaşamıyoruz. Yukarıdaki fazlalıkları eklediğimizde bile Toplam’a 

eşitlenmemektedir.  

Şehir Adı 

Türkü 

Sayısı 

Yayla 

Türküsü 

Muğla 

77 

3 

Muş 

12 

 

Nevşehir 

44 

 

Niğde 

21 

 

Ordu 

63 

3 

Rize 

62 

3 

Sakarya 

5 

 

Siirt 

3 

 

Sinop 

23 

 

Sivas 

315 

3 

Tekirdağ 

19 

 

Tokat 

105 

4 

Trabzon 

88 

6 

Tunceli 

17 

 

Şanlıurfa 

119 

1 

Uşak 

55 

1 

Van 

53 

 

Yozgat 

74 

 

Zonguldak 

3 

 

Aksaray 

12 

1 

Bayburt 

39 

 

Karaman 

1 

 

Kırıkkale 

26 

1 

Batman 

0 

 

Şırnak 

0 

 

Bartın 

12 

 

Ardahan 

22 

 

Iğdır 

7 

 

Yalova 

0 

 

Karabük 

19 

 

Kilis 

13 

 

Osmaniye 

0 

 

Düzce 

0 

 

Kerkük 

68 

 

Kıbrıs 

11 

 

Azerbaycan 

90 

 

Orta Anadolu 

63 

1 

Kuzey Anadolu 

3 

 

Doğu Anadolu 

13 

 

Güney Anadolu 

5 

 

Ege 

7 

 

Karadeniz 

12 

 

Rumeli 

275 

3 

TOPLAM 

4463

1

 

65 

---

232 

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun  

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun 

 

Bu  listeye  göre  yayla  türkülerinin  en  çok  görüldüğü  şehirler  Trabzon,  Burdur, 

Denizli, Erzurum, Kars ve Tokat’tır. Yayla türkülerinin bölge ve yörelere göre dağılımına 

baktığımızda da benzer bir durumla karşılaşmaktayız. Doğu Karadeniz bölgesi (20), Göller 

Yöresi (16) ve Doğu Anadolu bölgesi (13) yayla türkülerinin yaygın olduğu yerlerdir. Yayla 

türkülerinin yaygın biçimde görüldüğü şehir ve bölgelerin topoğrafik yapısı ile hayvancılıkla 

ilgili faaliyetlerini dikkate aldığımızda sonuç şaşırtıcı değildir. Bir başka ifade ile söyleyecek 

olursak,  hayvancılık  yapılan  ve  hayvanların  yaz  aylarında  beslenmesine  uygun  yüksek 

yerleşim  alanlarına/yaylalara  sahip  olan  yerlerde  yaşanılan  yayla  hayatının  yaygınlığına 

paralel olarak yayla türküleri de daha yaygın görülmektedir. Ancak Karacaoğlan gibi birçok 

şiir/türküsünde yaylaları ve yayla hayatını dile getirmiş bir âşığın yaşadığı coğrafya olmasına 

ve  yaylacılığın  bugün,  hayvancılığa  bağlı  olmasa  da,  hâlâ  canlı  bir  şekilde  görüldüğü 

Adana/Çukurova  bölgesine  ait  hiçbir  yayla  türküsünün  olmaması  dikkat  çekmektedir

. 

Benzer bir durumu özellikle küçükbaş hayvancılığın yaygın biçimde görüldüğü Güney Doğu 

Anadolu bölgesi için de düşünebiliriz.  

Yayla türkülerinin muhtevasından ve söyleniş üslubundan anladığımız kadarıyla bu 

türkülerin  büyük  çoğunluğu  erkek  meclislerinin  ürünüdürler.  Türkülerin  sözlerine 

baktığımız  zaman  erkekçe  söylem  daha  hâkim.  Bunun  sebebi,  yaylaya  çıkıldıktan  sonra 

erkekler kadınlara göre daha rahat olmalılar. Bu vesile  ile  hem kendilerine hem de başka 

işlere  ayıracakları  zamanları  daha  çok  olur.  Hayvanların  bakımı,  otlaması  vs  çeşitli 

sebeplerin  yanında,  yukarıda  belirttiğimiz  nedenlerden  dolayı,  erkekler  daha  fazla  yayla 

türküsü söylemiş olabilir.  

Kırsal hayatta işler genellikle kaba kuvvetle çözülür. Yaylaya göç gibi, yayla hayatı 

da tabiatla baş başa yaşanılan bir hayattır. Burada üretkenlik konusunda kadınlar daha yoğun 

bir hayat temposuna sahip olmakla birlikte, ev dışında  yapılan  işlerde  ister istemez erkek 

daha aktiftir.  

Tablo 2. Yayla türkülerinin muhtevasında bulunanlar 

Sıra ve 

Rep. No 

Türkü 

Yöresi 

Yayla adı 

Eşya 

adı 

Özel ve kişi 

için adlar 

Yiyecek 

içecek 

Giyecek 

Yapılan iş 

Hayvan/ 

bitki 

Konu/Tema 

1-35 

Yaylalar İçinde 

Erzurum Yayla

 

Şanlıurfa

 

Erzurum 

yayla 

 

Nazif 

 

 

Adam 

vurmak/cinay

et 

 

Adam vurma 

2- 82 

Yayladan 

Gelirim Yüküm 

Üzümdür

 

Sivas

 

Yayla 

Yük 

Yaylanın 

kızları,  

komşu kızı 

Üzüm 

Erik 

 

Yayladan 

gelmek 

 

Yayladan 

gelmek 

3- 97 

Ay Akşamdan 

Işığdır 

Erzurum 

Yaylalar 

Şimşir 

kaşık 

 

 

 

Kız kaçırmak 

 

Sevdalanmak 

4- 164 

Yaylanın Soğuk 

Suyu

 

Giresun 

 

 

 

 

Yaylanın 

soğuk suyu 

 

Üç günlük 

gelin iken 

selam yollama 

Domuz 

 

5- 172 

Yayladan Çıktım 

da Kamalar 

Parlar

 

Gümüşhane

 

Yayla 

Uğurlu 

Arduçluk 

Alansa 

dağı 

Kelkit 

Kama 

/martin 

 

 

 

Adam vurma 

Doktor yara 

sarma 

 

Adam 

vurma/cinayet 

6- 193 

Yaylanın 

Çimenine

 

Trabzon

 

Yaylanın 

çimeni 

 

Çeçen kızı 

 

Al ve 

kırmızı 

giymek 

Kuzu yaymak 

Dağ çıkmak, 

gül nergis 

toplama 

Kuzu 

Yaylada kuzu 

otlatmak 

7- 211 

Yaylalarda Üç 

Atım Var Binilir

 

Kars

 

Yaylalar 

 

Türkmen 

kızı 

Et, süt, bal/ 

Elma, ayva, 

nar 

 

Yaylalarda al, 

doru, kır, ata 

binmek. 

Yaylalarda et, 

süt bal yemek 

Elma, 

ayva, nar 

Yayla hayatı 

---

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun 

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun

 

233 

 

Sıra ve 

Rep. No 

Türkü 

Yöresi 

Yayla adı 

Eşya 

adı 

Özel ve kişi 

için adlar 

Yiyecek 

içecek 

Giyecek 

Yapılan iş 

Hayvan/ 

bitki 

Konu/Tema 

8- 262 

Yayla Yollarında 

Galdım Yalınız

 

Muğla

 

Yayla 

yolu 

 

Ak kız 

 

 

Yayla yolunda 

yalınız kalma 

Ardıç 

Yayla 

yolculuğu 

9- 309 

Nasip Olsa Gine 

Gitsem Yaylaya

 

Sivas

 

Yayla 

 

Suna boylu 

Mevla 

/Yaradan 

Yayla kızı 

Pınar gözü 

Telli 

poşu 

Yaylaya gitme 

Sürü, 

körpe 

kuzu 

Yaylaya gitme 

10- 328 

Yaylalar İçinde 

Erzurum Yayla

 

Aksaray

 

Erzurum 

yayla 

 

Osman 

 

 

Adam vurmak 

 

Adam vurmak, 

cinayet 

11- 457 

Ayşenin Evleri 

Yayla Yolunda

 

Afyon

 

Yayla 

yolu 

Zil 

Ayşe 

 

Etekçek, 

dökmeli 

don 

Ayşe’yi yayla 

yolunda 

beylerin 

oynatması 

 

Ayşe’yi yayla 

yolunda 

beylerin 

oynatması 

12- 493 

Yayla Yollarında 

Yürüyüp Gelir

 

Burdur

 

Yayla 

yolları 

Davul, 

zurna, 

tüfek 

Gelin 

Ayşe, 

Fatma, 

Gülsün, 

İnce belli 

kız 

Yoğurt 

Allı 

şalvar 

Yayla yolları 

Ayşe, Fatma, 

Gülsün diye 

ünlemek 

Oda döşemek 

İnekli, 

sinekli, 

Menekşe, 

nane 

Yayla yolları 

Ayşe, Fatma, 

Gülsün diye 

ünlemek 

Oda döşemek 

13- 505 

Âşığın Yaylası 

Derler Otağı

 

Konya

 

Âşığın 

yaylası 

otağı 

 

Yavru 

 

 

Âşığın 

otağının 

yaylası olduğu 

belirtme 

 

Âşığın yaylası 

14- 657 

Şu Karşı Yaylada 

Göç Kater Kater

 

Erzincan

 

Yayla 

 

 

 

 

Göç 

Kervan 

Sevgiliden 

ayrılma 

15- 1050 

Yaylam Otun 

Nedendir

 

Gümüşhane

 

Yayla 

Yayla 

tapısı 

Şurutlu, Kel 

Apır, 

Eşmede 

 

 

Yayla davası 

Yayla 

otu, at, 

çiçek 

Yayla davası 

16- 1121 

Yayla Çiçeği 

misin

 

Tokat

 

Yayla 

yolu 

 

Gelin 

Yoğurt, bal 

 

Yayla yolunda 

oğlanın kızı 

beğenmesi 

Yayla 

çiçeği, 

gürgen 

Yayla yolunda 

oğlanla kızın 

karşılaşması 

17- 1136 

Yörük de 

Yaylasında 

Yaylayamadım

 

Rumeli

 

Yörük 

yaylası 

Bakır 

(kazan) 

 

Süt 

 

Yörük 

yaylasını 

yaylamak 

Gül, 

bülbül 

Yayla da 

kar 

Yaylamak 

18- 1144 

Yaylasından 

İnmişler Üç Kız 

Bir Ana

 

Kars

 

Yayla 

 

Üç kız bir 

ana 

 

Karalar 

giymek 

Yayladan 

inenlerin 

ağlaması 

 

Yayladan 

inenlerin 

ağlaması 

19- 1199 

Gelin Yaylanız 

Çiyilli Pınar

 

Uşak 

 

Civilli 

Pınar 

Çadır 

Gelin / 

Allah 

 

Yemeni 

Sevenleri 

ayırmak, inek 

sağmak, 

nargile içmek, 

yaylanın 

taşlarını 

saymak, çadır 

kurmak 

Gönül 

eğlemek 

Gazel 

Yaylada 

sevenleri 

ayırmak 

20- 1311 

Gar Mı Da 

Yağmış Şu 

Yaylanın Düzüne

 

Antalya 

Yayla 

Kurşun 

Allah, Sülü 

Zeybek 

 

 

Yaylaya kar 

yağması/ 

cinayet 

Kar 

Adam vurmak, 

cana kıymak 

21- 1322 

Yayla Çimeni 

Budur

 

Giresun 

Yayla 

Yaylanın 

düzü 

 

 

Yayla 

yoğurdu, bal 

 

Yaylanın 

çimenlerinde 

oturmak, 

sevda derdi 

çekmek 

Yayla 

çimeni 

/yayla 

otu, mal, 

yayla 

çiçeği 

Yaylanın 

güzellikleri 

Sevda 

22- 1402 

Sarı Gızı Aldım 

Çıktım Yaylaya

 

Erzurum

 

Yayla 

Nalça, 

bohça 

Sarı Kız 

Şeker 

 

Sarı Kızı alıp 

yaylaya 

çıkmak 

 

Sarı Kızı 

yaylaya 

kaçırmak 

23- 1454 

Gidelim Gidelim 

Nere Gidelim

 

Burdur

 

Dirmil 

Yaylası 

 

 

 

 

Dirmil 

yaylasına 

gitmek, yâri 

elinden 

aldırmak 

 

Dirmil 

yaylasına 

gitmek 

24- 1472 

Geyinmiş 

Kuşanmış 

Yayladan Gelir

 

İçel

 

Yayla 

 

Ayşe, 

Mevla 

 

Giyinmek 

kuşanma

k 

Yayladan 

gelmek 

Dağ, 

duman 

Yayladan 

gelmek 

25- 1503 

Çadır Kurdum 

Şu Yaylanın 

Düzüne

 

Burdur

 

Yaylanın 

düzü 

Aynalı 

martin 

Nalbant, 

cerrah 

 

Karalar 

bağlamak 

Yaylaya Çadır 

kurmak, 

Kır at 

Adam 

vurulması 

26- 1511 

Topçam Yaylası 

Düz Yıldız Işılar

 

Tokat

 

Topçam 

yaylası 

Dom 

dom 

kurşun

u 

Tevfik 

 

 

Tevfik’in 

vurulması 

At, aslan 

Adam 

vurulması 

27- 1554 

Erende 

Yaylasında 

Yaylayamadım

 

Antalya

 

Erende 

yaylası 

 

 

 

 

Erende 

yaylasında 

yaylayamama/ 

Kuzu 

Erende yaylası 

---

234 

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun  

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun