Kitap Kapağı. cdr

Sıra ve 

Rep. No 

Türkü 

Yöresi 

Yayla adı 

Eşya 

adı 

Özel ve kişi 

için adlar 

Yiyecek 

içecek 

Giyecek 

Yapılan iş 

Hayvan/ 

bitki 

Konu/Tema 

28- 1812 

Yayla Güzelini 

Gördüm Bezeli

 

Artvin 

 

Yayla 

 

Yayla 

güzeli, 

melek, 

Leyla 

 

 

Yayladan 

dönmek/Yaz 

sonu göçünü 

yükleyip 

yayladan 

inmek 

Dağlar 

maralı 

Yayladan 

dönmek 

29- 1924 

Yayla Yaylaya 

Bakar 

(Hatipoğlu)

 

Ordu 

 

Yayla 

 

Bacı, Allah 

 

 

Eniştenin 

kayınına 

kendini 

vurmaması 

isteği ve 

bedduası 

Meşelik 

Kayının 

enişteyi 

vurması 

30- 1946 

Yaylalar İçinde 

Erzurum Yayla

 

Kırıkkale

 

Erzurum 

yayla 

 

Aslan 

 

Giyinmek 

kuşanma

k 

Aslanın 

vurulması 

 

Aslanın 

vurulması 

31- 1960 

Çekin Mayaları 

Burdan Gidelim

 

Dirmil 

Yayalasına Göçe 

Gidelim 

Burdur

 

Dirmil 

Yaylası 

 

 

 

 

Dirmil 

yaylasına 

göçmek 

Maya, 

mor deve 

Dirmil 

yaylasına 

göçmek 

32- 1981 

Tokat Yaylasında 

Yaylayamadım

 

Orta 

Anadolu

 

Tokat 

Yaylası 

 

Hamdi 

 

 

Karanlık 

gecede 

vurulmak/ 

Ölmeden 

kabire 

koymak 

 

Cinayet 

33- 1996 

Oğul Yarim 

Yaylalardan Aş 

da Gel

 

Tokat

 

Yayla 

Saz 

 

 

 

Yaylalardan 

aşıp gelmek, 

naz etmek 

 

Yaylaya çağrı 

34- 2072 

Yayladan Gelir 

Koyun

 

Rize

 

Yayla 

 

 

 

 

Sevgiliye soru 

sorma 

Koyun, 

selvi 

 

35- 2217 

Yayla Da 

Yollarında Göç 

Kater Kater

 

Tokat

 

Yayla 

yolları 

 

 

 

 

Katar katar 

yaylaya 

göçmek 

Katar, 

Bülbül, 

menevşe 

Yaylaya göç 

36- 2266 

Çıktım Yaylaları 

Gezdim

 

Amasya

 

Yayla 

obası 

 

 

 

 

Yaylada 

sevdalanmak 

Gül, lâle 

Sevdalanmak 

37- 2328 

Oy benum 

sevduceğum 

Trabzon 

Of 

Sürmene 

Yaylası 

 

 

 

 

On beş 

doktora bedel 

 

Yayla 

38- 2334 

Çukur Yaylasının 

Yolu Düz Gider

 

Ordu

 

Çukur 

Yaylası 

 

 

 

 

 

Kuş, gül 

Çukur yaylası 

39- 2346 

Şu Yaylanın 

Çamları

 

Denizli

 

Yayla 

 

Çavdır/ 

Ayşe 

 

 

Sevdiği için 

vurulma 

Çam, 

keklik 

Cinayet 

40- 2356 

Yaylada Gördüm 

Seni

 

Rumeli

 

Yayla 

 

 

 

 

Yaylada 

gördüğü 

güzeli sevmek 

 

Yaylada güzel 

görmek 

41- 2357 

Yaylanın Gülü 

Hoş Olur

 

Muğla

 

Yayla 

 

 

 

Yaşmak 

Yayla beline 

kar yağar 

Yayla 

gülü, kuş 

Yaylanın 

özellikleri 

42- 2358 

Yayla da 

Yollarında Göç 

Kater Kater

 

Mersin

htt

p://ww

w.trtno

taarsivi

.com/t

hm_git

.php?s

ecenek

=yore

°e

r=TO

KAT

 

Yayla 

yolları 

Kafes 

 

 

 

Katar katar 

yaylaya 

göçmek 

Katar, 

palaz, 

Gül 

Yaylaya göç 

43- 2423 

Meşesi Meşesi 

Yayla Meşesi

 

Denizli

 

Yayla 

Sakız 

Yedi benli 

Ayşe ve 

Hörü 

 

 

Yayla 

meşesinin ve 

Ayşe’nin 

özelliği 

Yayla 

dorusu, 

orman, 

çam, 

öküz 

Yayla meşesi 

44- 2570 

Güzeller De 

Dönmüş Yaylaya 

Gider

 

Erzincan

 

Yayla 

 

 

 

 

Güzeller 

yaylaya gider 

Gül 

Güzeller 

yaylaya 

gitmesi 

45- 2665 

Dirmilcik’ten 

Gider Yaylanın 

Yolu

 

Burdur

 

Dirmilcik 

yaylası 

Kırkpınar 

 

 

 

 

Yaz gelmeden 

yaylaya 

çıkmak 

Yayla 

gülü 

Yaylaya 

çıkmak/göç 

---

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun 

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun

 

235 

 

Sıra ve 

Rep. No 

Türkü 

Yöresi 

Yayla adı 

Eşya 

adı 

Özel ve kişi 

için adlar 

Yiyecek 

içecek 

Giyecek 

Yapılan iş 

Hayvan/ 

bitki 

Konu/Tema 

46- 2681 

Dumanlı Yayla 

Başı

 

Diyarbakır

 

Dumanlı 

yayla 

Maşrab

a 

 

 

 

 

 

Sevgiliye 

kavuşma 

47- 2737 

O Yaylalar 

Yaylalar

 

Erzurum

 

Yayla 

 

 

 

 

Askere gitmek 

Çimen, 

gürgen 

Askere gitmek 

48- 3111 

Yayladan Ki 

Yürüdüm

 

Rize

 

Yayla 

 

 

 

 

Yayladan 

ayrılırken 

ağlamak 

Kuş, selvi 

Sevdiğinden 

ayrılmak 

49- 3258 

Gara Yaylanın 

Çamları

 

Denizli

 

Gara 

yayla 

 

Ümmet 

Çavış 

 

 

Ümmet 

Çavuşu 

vurmak, 

beddua 

Çam 

Cinayet 

50- 3394 

Yayla Yaylaya 

Bakar

 

Ordu

 

Yayla 

 

 

 

 

Enişteyi 

vurmak 

Yayladan 

gelmek dua 

Koyun 

Cinayet ve 

yayladan 

dönmek 

51- 3410 

Hani Yaylam 

Hani Senin 

Ezelin

 

Erzurum

 

Yayla 

 

 

 

 

Yayladan 

güzel 

beklemek 

Yazın 

yaylaların 

otlanması, 

malların 

beslenmesi 

Bağ, 

gazel, 

Arap at, 

koyun, 

kuzu, ot 

Yaylayla 

söyleşme 

52- 3438 

Bir Yayla İsterim 

Yörük Gonmadık

 

Denizli

 

Yayla 

 

Fadik, Omar 

Çavuş, 

Yörük 

 

 

Yörük 

konmadık 

yayla isteme 

Menevşe 

İstekler 

53- 3440 

Yaylaların 

Ayranı

 

Muğla

 

Yayla 

 

 

Yaylaların 

ayranı 

 

 

Kuzu 

Yayla ayranı 

54- 3475 

Yayla Suyu Yan 

Gider

 

Erzurum

 

Dumanlı 

dağlar 

yaylalar 

 

 

 

 

 

 

Dumanlı 

dağlar yaylalar 

55- 3506 

Yaylalarda 

Gezersin

 

Denizli

 

Yayla, 

yayla 

yolu 

 

Yörük 

Yaylaların 

ayranı 

Al basma 

giymek 

Yaylalarda 

gezmek 

Keklik, 

kekik 

Yaylalarda 

gezme 

56- 3535 

Bizim Yayla Düz 

Gibi

 

Trabzon

 

Yayla 

Çembe

r 

 

 

 

Kar yağma 

 

 

57- 3606 

Sarıkamış 

Yaylaları

 

Kars 

 

Sarıkamış 

yaylaları 

Halı 

 

 

 

Koyun 

otlatmak 

Koyun, 

meşe 

Yaylada 

koyun otlatma 

58- 3647 

Berçelan 

Yaylaları

 

Hakkari

 

Berçelan 

Yaylaları 

 

Gülzar, 

Reşko, 

Sümbül 

 

 

 

 

Berçelan 

yaylaları 

59- 3783 

Hemşin’in 

Yaylaları

 

Rize

 

Hemşin 

Yaylaları 

Elevit 

yaylası 

 

Ayşe 

 

 

Yayla 

şenlikleri 

Çoban olmak 

istemek 

Sevgiliye 

kavuşmak 

istemek 

Çam 

Hemşin 

Yaylaları 

 

60- 3904 

Sen Bu Yaylaları 

Yayliyamazsın

 

Trabzon

 

Yayla 

Terazi 

 

 

 

Yayla 

yaylamak 

Derin gölleri 

boylamak 

Domuz 

Yayla 

yaylamak 

61- 3983 

Karşıki Yayla Ne 

Güzel Yayla

 

Antalya

 

Yayla 

 

 

 

 

Yayladan şaha 

gitmek 

istemek 

Bostan, 

turna 

Yayladan şaha 

gitmek 

62- 4006 

Yüksek 

Yaylalarda 

Kaldım Halilim

 

Rumeli

 

Yüksek 

yaylalard

a 

 

Halil 

 

 

 

Koyun 

kuzlama 

Yaylada 

kalmak 

63- 4254 

Yaylanın 

Çimeninde Gelir 

Oturur

 

Trabzon

 

Yayla 

Aynalı 

tüfek 

 

 

 

Kızlar 

yaylanın 

çimenine 

oturur 

Katır yükleyip 

yaylaya 

gitmek 

Çimen, 

katır 

Kızıl 

ağaç 

Yaylada 

yapılanlar 

64- 4260 

Seni Gördüm 

Yayla Yolunda

 

Kars

 

Yayla 

yolu 

 

 

 

 

Senem’in 

güzelliğini 

anlatmak 

Kar 

Bedua, 

Senem’in 

güzelliği 

65- 4294 

Sen Bu Yaylaları 

Yaylıyamazsun

 

Trabzon

 

Yayla 

Terazi 

 

 

 

Yayla 

yaylamak 

Domuz 

Yayla 

yaylamak 

 

Yayla  türkülerinde  bazı  yaylaların  doğrudan  adları  anılırken,  yer  adı  olarak  genel 

manada  “yayla” adının öne çıktığını görüyoruz. Erzurum (3),  Dirmil  -Burdur (3), Civilli 

Pınar-Uşak,  Topçam,  Tokat,  Erende  -Antalya,  Kırkpınar-Burdur,  Gara  yayla-Denizli, 

---

236 

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun  

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun 

 

Sarıkamış-Kars,  Berçelan-Hakkari,  Hemşin,  Elevit  -Rize,  Dumanlı  yayla-Diyarbakır, 

Çukur-Ordu adı türkülerde geçen yaylalardır. Bunların dışında yayla (29), yayla yolu (5), 

yayla yolları (3), yaylalar (2), yaylanın düzü (2), Yörük yaylası, çimenli yayla, yayla obası, 

yaylalar gibi genel manada yer adları daha sık geçmektedir.  

Yayla  türkülerine  konu  olan  veya  yayla  türkülerinde  adı  geçen  eylemler  bir  hayli 

çeşitlidir. Bunlar arasında en dikkat çeken ve türkülere en çok konu olan eylem ise bir şekilde 

adam vurmak (12) cinayet eylemidir. 65 yayla türküsünden 12’sine adam vurmanın konu 

olması  oldukça  manidar  bir  durumdur.  Yaylalarda  bu  denli  cinayet  işlenmesinin  başında 

geçmişteki  yayla  davalarının  ve  yaylaların  şehir  merkezlerine  ve  köylere  göre  daha  ıssız 

olması hasebiyle hasımları birbirlerine daha açık hedef haline getirmesinin etkili olduğunu 

söyleyebiliriz.  

Cinayet dışında kız kaçırmak,  yayladan gelmek, üç günlük gelinken selam yollama, 

doktorun yara sarması, kuzu yaymak, dağa çıkmak, gül nergis toplamak, ata binmek, et, süt, 

bal yemek, yalnız kalmak, yaylaya gitmek, beylerin kadın oynatması, yayla yolunda Ayşe, 

Fatma, Gülsün diye ünlemek, oda döşemek, göç etmek, yayla davası görmek, yayla yolunda 

oğlanın  kızı  beğenmesi,  Yörük  yaylasında  yaylamak  istemek,  yayladan  inerken  ağlamak, 

sevenleri ayırmak, inek sağmak, dana bağlamak, nargile içmek, yaylanın taşlarını saymak, 

çadır kurmak, gönül eğlemek, çimene oturmak, sevda çekmek, Sarı kızı alıp yaylaya çıkmak, 

Dirmil  yaylasına  gitmek,  yari  elinden  aldırmak,  yayladan  dönmek,  Erende  yaylasında 

yaylayamamak, yaz sonu yayladan inmek, beddua etmek, Dirmil yaylasına göçmek, Katar 

katar  yaylaya  göçmek,  yaylada  sevdalanmak,  yaylada  gördüğü  güzeli  sevmek,  Sürmene 

yaylasının on beş doktordan üstünlüğü,  yaz gelmeden  yaylaya gitmek, güzellerin  yaylaya 

gitmesi, askere gitmek, yayladan gelmek, yaylada güzel beklemek, Yörük konmadık yayla 

istemek,  yaylalarda  gezmek,  koyun  otlatmak,  yayla  şenliklerine  katılmak,  çoban  olmak 

istemek,  sevdiğine  kavuşmak  istemek,  kızların  yayla  çimeninde  oturması,  katırı  yükleyip 

yaylaya gitmek, Senem’in güzelliğini anlatmak, yayla yaylamak, yaylalarda yapılan diğer 

eylemler veya işlerdir.  

Yayla türkülerinde geçen kişi adları içinde en sık geçen Ayşe’dir. Tek başına dört 

defa geçen Ayşe adı iki defa da Gelin Ayşe, Yedi Benli Ayşe şeklinde geçmektedir. Diğer 

adlar ise Fatma, Gülsün, Tevfik, Leyla, Hörü, Gülzar, Sümbül, Nazif, Ümmet Çavuş, Fadik, 

Ömer Çavuş, Reşko,  Halil, Şurutlu, Kel Anır, Eşmede, Sülü Zeybek, Aslan, Hamdi’dir.  

Yaylalardaki  kızların  adları  yerine  ise  “yaylanın  kızları”,    “komşu  kızı”,  “suna 

boylu”,  “yayla  kızı”,  “ince  belli  kız”,  “yayla  güzeli”,  “sarı  kız”,  “ak  kız”,  “Çeçen  kızı”, 

“Türkmen kızı” terkipleri kullanılmıştır.  

Yayla türkülerinde fazla bir eşya ismi geçmemekle birlikte, türkülerdeki eşya adları 

üç grupta toplanabilir. Bunlar günlük  işlerde kullanılan eşya adları,  silahlarla  ve  müzikle 

ilgili eşya adlarıdır. Geçen eşya isimleri arasında delici, kesici ve ateşli silahlarla ilgili eşya 

isimleri  dikkat  çekicidir.  Günlük  işlerde  kullanılan,  şimşir  kaşık,  kafes,  maşraba,  sakız, 

terazi,  bakır (kazan), nalça, bohça, sekiz eşya adı geçerken, silahlarla  ilgili olarak kama, 

martin,  tüfek,  kurşun,  aynalı  martin,  domdom  kurşunu,  aynalı  tüfek  şeklinde  yedi  ad 

---

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun 

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun

 

237 

 

geçmektedir. Silahlarla ilgili adların diğer eşya adlarına göre daha yoğun olması, türkülerde 

işlenen  temalarla  doğru  orantılı  bir  durumdur.  65  türküden  12’sinin  adam  vurmak  veya 

cinayetle ilgili olduğunu hatırlarsak, bu durum çok da şaşırtıcı değildir.  Diğer adlar ise saz, 

zil, davul, zurna olup hepsi müzikle ilgilidir.  

Yayla  türkülerinde  geçen  yiyecek  içecek  adları  oldukça  sınırlıdır.  Yaylalardaki 

beslenme  imkanlarının  sınırlılığını  düşündüğümüzde  bu  durum  normal  gibi  görünse  de 

yaylalarda  oldukça  bol  olan  süt,  yoğurt,  ayran,  yağ  gibi  özellikle  yaylaların  temel  besin 

maddelerinin bile türkülerde yoğun olarak geçmemesi dikkat çekmektedir. Türkülerde geçen 

yiyecek adları, meyve olarak, elma, erik, üzüm, ayva, nar; hayvansal gıda olarak et, süt (2), 

yoğurt, bal (3); içecek olarak, yaylanın soğuk suyu ve yayla ayranı(2)dır. Bunların dışında 

kalan tek besin  maddesi  ise şekerdir. Yiyecek olarak hiçbir  yemek  adının  ve otun adının 

geçmemesi ilginç bir durumdur.  

Yiyecek içecek adları gibi sayıca az olan bir diğer ad grubu da giyim kuşamla ilgili 

adlardır.  Hatta  en  az  ad  grubunun  giyim  kuşamla  ilgili  olduğunu  söyleyebiliriz.  Yayla 

türkülerinde adı geçen giyim kuşam  adları,  yaşmak, çember, telli poşu, etekçek, dökmeli 

don,    allı  şalvardır.  Bunların  yanında,  karalar  giymek,  karalar  bağlamak,  giyinmek 

kuşanmak, al bağlamak, al ve kırmızı giymek … 

Beslenme ve giyimle ilgili adlara göre hayvan adları daha zengin bir gruptur. Her ne 

kadar keçi olmasa ve geçme yoğunlukları az olsa da bir yaylada karşılaşabileceğimiz bütün 

hayvanların  yayla  türkülerinde  geçtiğini  söyleyebiliriz.  Etinden  ve  sütünden  faydalanılan 

hayvanlardan koyun (5), kuzu (5),  körpe, maral,  inek, öküz;  yük  hayvanlarından at, katır, 

arap  atı,  kır  at,   maya,  mor  deve;  kanatlı  hayvanlardan  kuş, turna,  bülbül  (2),  keklik  (3), 

palaz; hayvan topluluğu katar(2), sürü, mal; haşere türünden ise sinek adı geçmektedir.  

Yiyecek grubu içine de aldığımız elma, ayva, narı bir tarafa bırakacak olursak, yayla 

türkülerinde adı geçen bitkilerin neredeyse tamamen yaylaya özgü olduğunu söyleyebiliriz. 

Yayla türkülerinde adı geçen ardıç, meşe (2), menek/vşe (3), çimen (2), kızıl ağaç, nane, 

yayla otu (3), yayla çiçeği (3), gül (4), gürgen(2), yayla çimeni, bağ, orman, lale, çam (5), 

yayla gülü (2), yayla dorusu, selvi (2), çiçek, ot, bostan odunsu veya otsu bitkilerin hepsi 

yaylalarda görülebilen bitkilerdir.  

Yayla  türkülerinde  dile  getirilen  hususlara  ve  işlenen  unsurlara  baktığımızda,  bu 

türkülerin  yaylaya  çıkan  insanların  günlük  hayatını  yansıttığını,  yakın  tarihlerde 

kaybettiğimiz Haluk Dursun hocamızın çizdiği yayla profiline

1

 uyduklarını  söyleyebiliriz. 

Bu türküleri ve muhtevalarını bugüne göre değil, bundan en az 30-40, bazıları için belki 80-

100  yıl  hatta daha öncesini düşünerek  yorumlamak gerekir. Yayla türkülerinde en dikkat 

çeken hususlardan biri, anlatılan eylemler ve işlerle ilgili her şey, bir rutinin icrasından ve 

                                                

1

 Merhum A. Haluk Dursun hocamız bir yazısında, “Sisli, yağmurlu, sarı çiçekli, kekik kokulu, buz gibi soğuk 

pınarlı, taş oluklu, yaz geceleri bile yorgansız yatılmayan ve de mutlaka kara çadırlı Yörük konmuş has yayla 

arıyorum.  Kır  atların  koşturduğu,  develerin  böğürdüğü,  koyunların  melediği,  kepenekli  çobanların  kaval 

çaldığı, bozlakların çınladığı yaylalar…” arıyordu.  

(http://www.ahmethalukdursun.com/index.php?lang=tr&page=10&anIIcat_2=12&anIIitm_2=299 

17.09.2019). 

---

238 

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun  

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun 

 

günlük hayatın gereğinden çok daha başka bir heyecan yüklüdür. Bu durumu, yaylanın her 

şeye  verdiği  dinginliğin,  dinçliğin,  yenilenmenin  türkülere  yansıması  olarak 

yorumlayabiliriz.  

Sonuç 

İnsan eli, dili ve düşüncesiyle üretilen her ürünün bir alıcısı, toplumda bir tüketicisi 

vardır. Bu bağlamda türkülerin de bir tüketicisi vardır. Ancak birçok üründen farklı olarak 

türkülerin her devirde dinleyicisi vardır. Şöyle de diyebiliriz: Türküler tükenmeyen tüketim 

mamulüdür.  Türküler  sevince  benzer.  Nasıl  sevinçler  paylaşıldıkça  çoğalırsa,  türküler  de 

tüketildikçe çoğalmakta, ömrü uzamaktadır.  

Doğu  Karadeniz  türküleriyle  diğer  yayla  türküleri  arasında  ciddi  farklar 

bulunmaktadır. Doğu Karadeniz türküleri mâni şeklinde teşekkül ettiğinden birinci dörtlükte 

yayladan  bahsedilse  de  diğer  dörtlüklerde  genellikle  başka  konular  işlenmektedir.  Yani 

türkülerin yapısına bağlı olarak konu bütünlüğü olmamaktadır. Diğer yörelerin türkülerinde 

ise konu bütünlüğü görülmektedir.  

Yayla  türkülerinde  yer  alan  muhteva  unsurlarıyla  diğer  türküler  arasında  bazı 

hususiyetler açısından pek bir fark olmadığı kanaatindeyiz. Örneğin giyim kuşam, yiyecek 

içecek, hayvan ve bitki adlarındaki yoğunluk bakımından pek fazla bir değişkenliğin olacağı 

düşünmüyoruz.  Ancak  yayla  türkülerindeki  ağaç  türleriyle  diğer  türkülerdeki  ağaçlar 

arasında nispi bir farklılık olabilir. Türkülerin muhtevasındaki bu benzerlik aslında bir yerde 

gayet  normal  bir  durumdur.  Zira  türkülerin  ilk  yakıcıları  halktan  insanlar  olmaları  ve 

bunların  kahir  ekseriyetinin  özellikle  yakın  geçmişe  kadar  kırsalda/köylerde  yaşıyor 

olmaları hasebiyle benzer hayat şartlarına sahiplerdir.  

Yayla türkülerinin muhteva yönünden çok zengin olduğunu söylemek zordur. Yayla 

türkülerdeki  eylem  yoğunluğuna  mukabil,  yiyecek  içecek  adları,  giyim  kuşam  unsurları, 

hayvan  adlarının  azlığı  dikkat  çekicidir.  İnsanların  yaylaya  çıkış  sebeplerinin  temelinde 

hayvanlar olduğunu düşündüğümüzde bu durum tezat gibi görünmektedir. Ancak yaylaya 

çıktıktan sonra hayvanlara bakımın kolaylaştığı, hayvanların meralarda kendi başına otladığı 

ve insanların meşguliyet bakımından rahatladığı dikkate alındığında bu durum normaldir. 

Yayla  türküleri  yayla  hayatını  nispeten  yansıtmaktadır.  Niçin  nispeten  diyoruz, 

çünkü geleneksel yayla hayatının en vazgeçilmez uğraşlarından ve bir yerde yaylaya çıkışın 

sebebi  olan  hayvancılıkla  ilgili  faaliyetler  yayla  türkülerinde  kendilerine  çok  az  yer 

bulmuştur.  Bu  durumun  sebebi  kuvvetle  muhtemel,  bu  tür  işlerin  ve  eylemlerin  yaylanın 

rutin işleri olmasındandır. Bu işler rutin işler olduğu için türkülerin ilk söyleyicisi bunları 

kayda değer bir öge olarak görmemiştir.  Bununla birlikte yayla türkülerinde heyecanlı bir 

söyleyiş hakimdir.  

Yayla hayatının görüldüğü bütün bölgelerin türkülerinde yayla hayatının yansıdığı 

söylenemez. Ülkemize yaylaya en çok ihtiyaç duyulan ve çıkılan iki bölgemiz, Çukurova ve 

Güneydoğu Doğu Anadolu bölgesi yayla türkülerine yeterince yansımamıştır.  

---

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun 

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun

 

239 

 

Günümüzde ya yayladan ya da paradan vazgeçeceğiz. “Paranın yüzü sıcaktır” diye 

bir  atasözümüz  var.  Kapitalizm  gittikçe  iliklerimize  kadar  işliyor.  Gittikçe  daha  çok 

menfaatçi olduğumuz bir gerçek. Yaylaları korumak için rahatı, konforu, parayı, zenginliği 

bırakıp  tekrar  eskiye  sığırlı,  sıpalı,  atlı,  eşekli  katırlı  günlere,  çadıra,  dama  dönmemiz 

gerekiyor. Daha sağlıklı bir çevre için elbette söylenilenler doğrudur. Ancak bal bal demekle 

ağız tatlanmıyor. Hayatın gerçeklerini bir tarafa atamazsınız. Hiç kimse kusura bakmasın, 

kimse bugün konforunu rahatını temizliğini bırakıp eskinin tozuna toprağına rezilliğine geri 

dönmez.  Bunu  savunanlar  da  bu  hayatı  yaşayamaz.  Hem  yeşil  yol  projesi  yapıp  hem  de 

yaylaların  doğal  dokusunu  koruyamazsınız.  Asfaltın  düştüğü  yere  kapitalizm  gelmiş 

demektir. Bir yere kapitalizm gelmişse, artık her şey onun dümen suyuna göre ayarlanmaya 

başlar. Yeni  nesillere  her  gün bir  yenisi  biçilen emeksiz, kısa  yoldan köşe dönme rolleri, 

sunacağımız her reçeteyi baştan geçersiz kılmaktadır.  

 

KAYNAKÇA 

Açıkgöz, N. (2009-2010). Türkülerin merkez üssü: semai kahveleri. Bizim külliye, Aralık- 

Ocak-Şubat, S.42, s.10-12. 

Akbaş, A. V.  (2009-2010). Türkülerdeki ruh. Bizim külliye, Aralık- Ocak-Şubat, S.42, 

s.15-17. 

Bulut, S. (2009-2010). Türkü: hayatı türküleştiren milletin müziği, Bizim külliye, Aralık- 

Ocak-Şubat, S.42, 20-22 

Çelik,  A.  (2015).  Türk  kültüründe  yaylak  kışlak  geleneği  ve  bunun  doğu  Karadeniz 

bölgesindeki yansımaları. H. Tunçel (Ed.), Yayla kültürü ve yaylacılık sempozyumu 

(6-7 Kasım 2014 -Bilecik), Bilecik. s.57-76. 

Gemuğluoğlu,  F.  (2015).  Dostluk  üzerine,  Fethi  Gemuğluoğlu  kitabı,  İstanbul.  İz 

yayıncılık. 

http://www.ahmethalukdursun.com/index.php?lang=tr&page=10&anIIcat_2=12&anIIit

m_2=299 17.09.2019 

http://www.trtnotaarsivi.com/thm.php17.09.2019 

Kızıltuğ,  F.  (2009-2010).  Halk  türkülerinin  türk  edebiyatına  etkileri.  Bizim  külliye, 

Aralık- Ocak-Şubat 2009-2010, S.42, s.13-14. 

Mirzaoğlu,  F.  G.  (2015).  Halk  türküleri,  konu-icra-yapı-anlam-işlev.  Ankara.  Akçağ 

yayınları. 

Özbek, M. (2009), Türkülerin dili, İstanbul. Ötüken yayınları.  

Tanpınar,  A.  H.  (1988),  Beş  şehir,  İstanbul.  Milli  Eğitim  Gençlik  ve  Spor  Bakanlığı 

Yayınları. 

Tuncel,  H.  (2015).  Yaylacılık  ve  halk  türkülerimize  etkileri.  H.  Tunçel  (Ed.),  Yayla 

kültürü ve yaylacılık Sempozyumu (6-7 Kasım 2014 -Bilecik), Bilecik. s.297-302. 

Yakıcı A. (2013). Halk şiirinde türkü, Ankara. Akçağ yayınları. 

 

 

---

240 

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun  

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun