Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun
International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26
th
- 28
th
of September 2019 – Giresun
99
Giriş
Dünya genelinde her geçen gün turizme katılım artmakta ve turizme katılan insan
sayısı çoğalmaktadır. Dünya turizm Örgütü’nün verilerine göre 1950 yılında 25 milyon olan
uluslararası turizme katılanların sayısı (Özgüç, 2017, s.1), 2018 yılında uluslararası turizme
katılanların sayısı 1,4 milyara ulaşmıştır. Uluslararası turist sayısını büyüme oranı % 5 gibi
önemli bir düzeydedir (WTO, 2019, s.2). Dünya genelinde turizme katılanların sayısının her
geçen yıl artış göstermesi ve turizmdeki taleplerin çeşitlenmesi, turistlere sunulan arz
kaynaklarının ve turizm türlerinin de çeşitlenmesine katkı sağlamaktadır. Günümüzde kıyı
turizmi, kış turizmi gibi klasik turizm türlerine kültür turizmi, inanç turizmi ve İslami veya
helal turizm gibi turizm türleri de eklenmiş durumdadır.
TDK sözlüğünde helal, “Dinin kurallarına aykırı olmayan, dinî bakımdan
yasaklanmamış olan, haram karşıtı” olarak tanımlanmaktadır (http://www.tdk.gov.tr). Helal
kavramı günümüzde gıdadan giyime, kozmetikten turizme kadar pek çok sektörde giderek
daha fazla duyulmaktadır. İslami turizm olarak bilinen helal turizm, turizm sektörü için
oldukça yeni bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır (Zailani vd, 2011’den akt. Tekin ve
Yılmaz, 2016, s. 2047). Helal turizm, kısaca turizm endüstrisi ile ilgili olan bir olayın ya da
nesnenin İslami kurallara göre gerçekleştirilmesi olarak tanımlanabilir. Turizm sektöründe
Müslüman turistlerin istek ve beklentilerine cevap vermek; yeni bir pazar oluşturmakla
kalmayıp aynı zamanda; yiyecek-içecekten, eğlence hizmetlerine kadar pek çok turistik
hizmeti bünyesinde barından bir turizm anlayışının ortaya çıkmasına vesile olmuştur ki
literatürde bu kavram genel olarak helâl turizm şeklinde karşılık bulmaktadır (İstanbullu
Dinçer & Erkol Bayram, 2017, s. 26-27).
Doğu Karadeniz bölümü de Müslüman seyahat pazarının ülkemize yönelik artan
ilgisinden istifade eden yerlerdendir. Trabzon başta olmak üzere Rize ve Ordu illeri, Arap
ve Ortadoğu ülkeleri başta olmak üzere Müslüman ülkelerden gelen Müslüman ziyaretçileri
ağırlamaktadır. Bu ziyaretçilerin en çok ilgi gösterdiği yerler arasında, bu illerdeki yaylalar
başta gelmekte olup, özellikle de Rize iline bağlı Ayder Yaylası da bu ilgiden en çok istifade
eden yaylaların başında gelmektedir. Ayder Yaylası, son yıllarda başta Suudi Arabistan,
BAE, Katar gibi Körfez ülkeleri olmak üzere Arap ve Ortadoğu ülkelerinden ziyaretçileri
ağırlamaktadır. Ayder Yaylası’nda, gerek yerli gerekse yurt dışından gelen ziyaretçilerin
ağırlanması için erişim, yeme-içme ve konaklama altyapısı iyileştirilmekte ve çok sayıda
konaklama tesisi mevcut durumdadır. Bölgedeki yaylalara göre oldukça iyi durumda olan
Ayder Yaylası’nda özellikle Arap ve Ortadoğu ülkelerinden gelen Müslüman ziyaretçilere
elverişli konaklama olanaklarının da oluşturulması önem arz etmektedir. Çalışmamızda bu
durum incelenmekte ve yaylada anket uygulanan 11 adet konaklama tesisinin helal turizm
açısından değerlendirilmesi yapılmaktadır.