Kiritishning turdosh qurilmalari. Sichqoncha. Xulosa. Foydalanilgan adabiyotlar. Kirish

 
 
2.Kiritish-chiqarish qurilmalari 
 Monitorlar va LSD displeylar.
Monitorlar axborotni aks ettirishning juda muhim 
qurilmalaridir. Katta sondagi videostandartlar bo‘lgani kabi hozirgi vaqtda mavjud 
monitorlar tiplari ham rang-barangligi bilan ajralib turadi.
 
 Raqamli (TTL) monitorlar.
TTL inglizcha Transistor Transistor Manic 
atamasining qisqartmasi bo‘lib, o‘zbekchada tranzistor-tranzistor manikasini anglatadi. 
TTL atamasi elektron texnikasida qo‘llaniladigan raqamli mikrosxemalar standart 
talqinsini anglatadi. Har doimgidek, raqamli texnikada, signallar faqat ikkita:Mantiqiy 
“1” va “0” holatga ega. 
Monoxromli monitorlar ( MDA).
TTL-monitorlar haqida so‘z borganida, 
ko‘pincha monoxromli monitorlar ko‘zda tutilib, ularni boshqarish signallari MDA yoki 
Hercules kartalari tomonidan shakllantiriladi. Monoxromli deganidan tushunarliki, 
ekrandagi nuqta faqat yorqin yoki qora rangli bo‘lishi mumkin. Yaxshi holda nuqtalar 
yana o‘zlarining intensivliklari bilan farqlanib turishi lozim.
Raqamli RGB-monitorlari 
(CGA, EGA, VGA).
RGB-raqamli monitorlar (Red/Green/Blue – qizil/yashil/ko‘k) 
asosan EGA standartdagi kartaga ulanish uchun mo‘ljallangan. Bunday tuzilmalar 16 ta 
raqamlarni gradatsiyasini aks etishga imkon beradigan monoxrom rejimda ham 
ishlaydilar. Shaxsiy kompyuterlar paydo bo‘lganidan beri, bir necha standartlar 
o‘zgaradi: MDA (monoxrom), CGA (4 ta rang), EGA (16 ta rang), VGA (256 ta rang). 
Hozirgi kunda qator standart qiymatlardan ekran kengaytmasini to‘g‘ri tanlash 
imkoniyatiga ega bo‘lgan, 16,7 mln ranglarni tasvirlay oladigan SVGA monitorlari 
ishlatilmoqda.
 
Monitorlarning ishlash tamoyillari.
 
Rastr shakllanishi. 

---

Start
Elektron – nurli trubka asosidagi monitorni ishlash tamoyili oddiy televizor 
ishlash tamoyilidan ozgina farq qiladi (8.1 rasm). Katod (elektron to‘plari ) orqali 
chiqariladigan elektronlar to‘plami lyuminofor bilan qoplangan ekranga tushib nurlanish 
hosil qiladi. Elektronlar to‘plami yo‘lida odatda qo‘shimcha elektrodlar joylashgan 
bo‘ladi: elektronlar to‘plami tezligini va u bilan bog‘liq tasvir yorug‘ligini to‘g‘rilovchi 
modulyator va to‘plam yo‘nalishini o‘zgartirish imkoniga ega bo‘lgan, og‘diruvchi tizim. 
Kompyuter monitori (hamda televizor) ekranida har qanday matnli yoki grafik tasvir 
piksel deb ataluvchi tasvir (rastr) ining minimal elementini ifodalovchi lyuminofor ning 
ko‘plab diskret nuqtalaridan iboratligiga e’tibor beramiz. Bunday monitorlar rastrli deb 
ataladi. Bu holatda elektron nur butun ekranni doim skanerlab turadi va yoymaning yaqin 
joylashgan qatorlarini hosil qiladi. Modulyatorga uzatiladigan videosignal qatorlari 
bo‘yicha nurni harakat qilishi yorug‘lik ravshanligini o‘zgartiradi va ba’zi bir 
ko‘rinadigan tasvirni tashkil etadi. Monitor qobiliyati gorizontal va vertikal bo‘yicha aks 
eta oladigan tasvirlarning elementlari soni bilan aniqlanadi, masalan: 640х480 yoki 
1024х768 piksellar. Rastorni shakllantirish uchun monitorda maxsus signallar ishlatiladi. 
Skanerlash davrida nur siniq chiziq tarzidagi traektoriya bo‘yicha chap yo‘qori 
burchakdan o‘ng quyi burchakkacha harakat qiladi. Gorizontal bo‘yicha nurning to‘g‘ri 
yurishi qatorli yoyma signali bilan, vertikal bo‘yicha esa kadrli yoyma signali bilan 
amalga oshiriladi. Nur qatorni chetdagi o‘ng nuqtasidan, keyingi qator chetdagi o‘ng 
nuqtasidan, keyingi qator chetdagi chap nuqtasiga (nurni gorizontal bo‘yicha qayta 
yurishi) o‘tishi va ekranni oxirgi qatorini chetdagi o‘ng holatida birinchi qator chetdagi 
chap holatiga (nurni vertikal bo‘yicha qayta yurishi) o‘tishi maxsus qayta yurish signallari 
bilan amalga oshiriladi. Shunday qilib, monitor uchun eng muhimi quyidagi parametrlar 
hisoblanadi: yoymaning (kadrli) chastotasi, yoymaning gorizontal(qatorli) chastotasi va 
videosignalni o‘tkazish chizig‘i. 

---

Rangli tasvir shakllanishi.