Kirish,,0'rta asrlar tarixi haqida

Atamalar mazmunini bilib oling
1 mu - olti sotix yer maydoni.
Kompas - turgan joyni aniqlab beruvchi asbob. Uning magnitli strelkasi doimo shimolni ko`rsatib turadi.


II Bo`LIM.
JAHON XALQLARI o`RTA ASRLARNING
IKKINCHI DAVRIDA (XI-XV ASRLAR)


III bob. Hunarmandchilik va savdo-sotiqning rivoji. Shaharlarning yuksaiishi


15-§. Yevropada o`rta asrlar shaharlarining vujudga kelishi
Tayanch tushunchalar: Hunarmandchilikning dehqonchilikdan ajralib chiqishi. Shaharlaming vujudga kelishi. Hunarmandchilik. Hunarmandchilik ustaxonasi. Hunarmandlar sexi.
Xo`jalikdagi o`zgarishlar. Sarlavhani o`qib ehtimol o`rta asrlardan avval shaharlar bo`lmagan ekan-da, degan fikr xayolingizdan o`tgan bo`lishi mumkin. Shaharlar qadimgi dunyoda ham bo`lgan. Lekin o`rta asrlar shaharlari jamiyat hayotida tutgan o`rni bilan avvalgi shaharlardan tubdan farq qilgan. XI asrdan boshlab shaharlar jamiyat taraqqiyotining muhim omiliga aylangan
Xo`sh, bunga nimalar sabab bo`lgan? Buning asosiy sababi -Yevropada XI asrdan boshlab hunarmandchilikning dehqonchilikdan ajralib chiqish hodisasi ro`y berganligi edi.
Vaqtlar o`tishi bilan hunarmandchilik xo`jalikning alohida mustaqil sohasiga aylangan.
Hunarmandchilikning mustaqil xo`jalik sohasiga aylanishiga avvalo dehqonchilikning yuksak sur'atlardarivojlanishi sabab bo`lgan.
XI asrga kelib Yevropada katta miqdordagi yerlar o`rmonlardan tozalangan. Ular ekinzorlarga aylantirilgan. Shu tariqa haydaladigan yer maydonlari tobora kengayib borgan. Dehqonchilikda uch dalali almashlab ekishga o`tilgan.
Dehqonchilikni tobora rivojlantirish zarurati qishloq xo`jalik asbob-uskunalarining takomillashuvini ham talab eta boshlagan.
Yevropa aholisining jun gazlamadan tikiladigan kiyim-kechakka bo`lgan talabi tobora ortib borgan. Bu esa qo`ychilikning rivojlanishiga olib kelgan. Endi gazlama to`qish uchun alohida moslamalarga bo`lgan ehtiyoj yanada ortgan. Qishloq xo`jaligi asbob-uskunalarini va jun gazlama to`qish moslamalarini takomillashtirish zarurati hunar-mandchilikning yanada rivojlanishiga turtki bo`lgan. Bu ikki omil hunarmandchilikning dehqonchilikdan ajralib chiqishini zaruratga aylantirib qo`ygan.