Kirish Nazariy qism Lyuminessent analiz

XEMILYUMINESSENSIYA

Kimyoviy reaksiya energiyasi natijasida molekula va atomlarning shulalanish hodisasi xemilyuminessensiya deyiladi. Ko`pgina ekzomerlik reaksiyalarda issiqlik energiyasi bilan bir qatorda yorug`lik energiyasi ham ajraladi. Bu hodisa xemilyuminessent aniqlashlarning negiziga qo`shilgan. Ajralgan energiya 170 km/mol dan ziyod bo`lganda xemilyuminessensiya kuzatiladi. Xemilyuminessent reaksiyani sxematik tarzda quyidagicha ifodalash mumkin:

Ushbu reaksiya bilan bir vaqtda nurlanishsiz C*→C jarayon ham kuzatiladi. Xemilyuminessensiyaning intensivligi xemilyuminessent reaksiyasining tezligi (v) bog`liq:

Bu tenglamadagi mutanosiblik η xemilyuminessensiyaning kvant usulini tashkil etadi:

Bu yerda, N0–shulalanuvchi umumiy molekulalari soni. η ning maksimal qiymati ayrim biokimyoviy reaksiyalar uchun birga yaqinlashsada, ko’pchilik boshqa hollarda, u bir necha10% dan oshmaydi. Xemilyuminessent reaksiyaning mehanizmi juda murakkab, ularda komplekslanish, katalitik va radikal reaksiyalarning ahamiyati katta. Xemilyuminessent reaksiyalarda oksidlanish– qaytarilish, komplekslanish reaksiyalari va qo`zg`atilgan molekulalarni o`rganishdan foydalaniladi. Bu usul 10-10–10-4g/ml miqdordagi moddalarni 5ml eritmadan aniqlash imkonini beradi. Bu aniqligi yuqori, tezkor va sodda usuldir.

Lyuminessetlarning ko’rinishi

Xulosa

Xulosa qilib aytganda , bugungi kunda, ilmiy jamoalarda lyuminestsentlik hodisasi tananing (materiyaning) qo'zg'alish energiyasini yutgandan so'ng sodir bo'ladigan issiqlik bo'lmagan nurlanish deb tushuniladi.

Yoritgichning tabiati birinchi marta 18-asrda muhokama qilingan. Luminesansning mohiyatini tushunish uchun quyidagi hodisalarning tabiati haqida tasavvurga ega bo'lish kerak: tanani isitish, yorug'lik chiqarish, tashqi nurlanish energiyasidan foydalanish va boshqalar.
Yoritgich tabiatini o'rganishda yorug'lik alohida ahamiyatga ega, ya'ni. yorug'lik nurlarini chiqarish jarayoni. Olimlar ikki xil yorug'lik manbalarini aniqladilar. Birinchi tur material tanasi ma'lum bir haroratgacha qizdirilsa sodir bo'ladi. Boshqacha qilib aytganda, ob'ektni issiqlik bilan isitish uning porlashiga sabab bo'ladi. Ikkinchi turdagi yorug'lik manbasi - bu turli xil lyuminestsentsiyalar bilan ifodalanishi mumkin bo'lgan material tanasining sovuq porlashi.
Tananing "termal" porlashi sovuq nurdan farqini tushunish uchun, modda qizdirilganda sodir bo'ladigan fizik jarayonlar haqida o'ylash kerak. Harorat ortib borishi bilan modda ichidagi atomlar yanada jadalroq harakat qiladilar. Elektron tezlashadi va ortiqcha energiya bilan tavsiflanadigan yuqori darajaga o'tkaziladi. Bunday holatda elektron bir soniyada kasrlar bo'lib qoladi va ortiqcha energiya yo'qotadi. Energiyani yo'qotish jarayoni fotonning chiqishi bilan birga keladi. Kvant nurining energiyasi qo'shni energiya darajasi o'rtasidagi farqga tenglashtiriladi.
Moddaning termal isishi misolida yoritilgan mash'ala, yonib turgan sham, quyosh faolligi, yulduzlarning porlashi, issiqdan qizigan pechka yuzasi, lampochkaning qizil-qizigan spiralidir.
Moddaning tanasi uning isishi natijasida kelib chiqmagan yorug'lik yorug'ligi deyiladi.
Yoritgichning namunasi sifatida biz shahar markazidagi do'konlar uchun neon reklamalarni, kompyuter monitorlari va televizorlarning nurli ekranlarini, soat qo'llari va laboratoriya asboblarining sonini, shimoliy chiroqlarni, tungi to'lqinlarni, o'rmon gulxanlarini va boshqalarni ajrata olamiz.
Dastlab, lyuminesans fenomeni mustaqil ravishda porlash qobiliyatiga ega bo'lgan fosfor birikmalarini ishlab chiqarishda ishlatilgan. Ushbu bo'yoqlar asbob tarozilariga qo'llanilgan va qorong'ida ular bilan ishlashni osonlashtirgan.

Foydalanilgan adabiyotlar
1 . Xumuk.ru
2 . wiki2.org
3 . Google.uz
4 . Tovarlar sifatini aniqlashning fizik-kimyoviy usullari fanidan o’quv qo’llanma
5 . Kimyogarlar.uz
6 . Rovitalk.uz