Кириш. Миллий уйғониш даври адабиётининг илк босқичи. Даврнинг ижтимоий-сиёсий ва адабий-маданий қиёфаси

SHoir ijodini jildiy va keng ko‘lamda o‘rganish o‘tgan asrning 30-yillaridan boshlandi. Bu davrda Muqimiy asarlarini to‘plash, o‘rganish, nashr etish qizg‘in va samarali olib borildi. Gazeta va jurnallarda qator maqolalar e’lon qilindi. Bu xayrli ishning boshida otaxon shoirimiz G‘afur G‘ulom turdi. Uning tashabbusi bilan 1938 yili «Muqimiy bayozi» tuzilib, nashr etildi. 1950 yili shoir asarlari «Lirika i satira» nomi bilan Moskvada rus tilida bosildi. 1953 yili Muqimiy vafotining 50 yilligi munosabati bilan u haqda bir qator tadqiqotlar yaratilib, muqimiyshunoslikka asos solindi. Homil YOqubov, Abdulla Olimjonov, Hodi Zaripov, Hoshimjon Razzoqov, G‘ulom Karimov, Abdurashid Abdug‘afurov kabi olimlar salmoqli ishlar yaratdilar. Muqimiyshunoslik, asosan, ikki yo‘nalishda bordi: a) Muqimiy ijodini bevosita o‘rganish; b) shoir ijodini ijtimoiy-tarixiy aspektda, zamondoshlari va salaf (o‘tmishdosh) hamda halaf (izdosh)lari merosiga qiyosan o‘rganish.

• SHoir ijodini jildiy va keng ko‘lamda o‘rganish o‘tgan asrning 30-yillaridan boshlandi. Bu davrda Muqimiy asarlarini to‘plash, o‘rganish, nashr etish qizg‘in va samarali olib borildi. Gazeta va jurnallarda qator maqolalar e’lon qilindi. Bu xayrli ishning boshida otaxon shoirimiz G‘afur G‘ulom turdi. Uning tashabbusi bilan 1938 yili «Muqimiy bayozi» tuzilib, nashr etildi. 1950 yili shoir asarlari «Lirika i satira» nomi bilan Moskvada rus tilida bosildi. 1953 yili Muqimiy vafotining 50 yilligi munosabati bilan u haqda bir qator tadqiqotlar yaratilib, muqimiyshunoslikka asos solindi. Homil YOqubov, Abdulla Olimjonov, Hodi Zaripov, Hoshimjon Razzoqov, G‘ulom Karimov, Abdurashid Abdug‘afurov kabi olimlar salmoqli ishlar yaratdilar. Muqimiyshunoslik, asosan, ikki yo‘nalishda bordi: a) Muqimiy ijodini bevosita o‘rganish; b) shoir ijodini ijtimoiy-tarixiy aspektda, zamondoshlari va salaf (o‘tmishdosh) hamda halaf (izdosh)lari merosiga qiyosan o‘rganish.

Muqimiy ijodini o‘rganishda professor G‘ulom Karimov (1909-1991) ning xizmatlari katta bo‘ldi. G‘. Karimov - muqimiyshunoslik maktabiga asos solgan olim. Uning bu boradagi ilk ma-qolasi «Muqimiyning hayoti va ijodini o‘rganish tarixidan» (1957) oliy o‘quv yurtlari talabalari uchun yozilgan «O‘zbek adabiyoti tarixi» (3-kitob)idagi (1966, 1975, 1987)

• Muqimiy ijodini o‘rganishda professor G‘ulom Karimov (1909-1991) ning xizmatlari katta bo‘ldi. G‘. Karimov - muqimiyshunoslik maktabiga asos solgan olim. Uning bu boradagi ilk ma-qolasi «Muqimiyning hayoti va ijodini o‘rganish tarixidan» (1957) oliy o‘quv yurtlari talabalari uchun yozilgan «O‘zbek adabiyoti tarixi» (3-kitob)idagi (1966, 1975, 1987)
• Muqimiyga bag‘ishlangan tadqiqotlari, xususan, 1962 yili yoqlagan «O‘zbek demokrat shoiri Muqimiy va uning davri adabiyoti» doktorlik dissertatsiyasi, 1970 yili nashr etgan «Muqimiy. Hayoti va ijodi» monografiyasi muqimiyshunoslik ilmining sara namunalaridir. Nihoyat, Muqimiy asarlarining shu kungacha amalga oshirilgan o‘zbek, rus va boshqa tillardagi nashrlarining aksariyati professor G‘.Karimov nomi bilan bog‘liq. Muqimiyshunoslik istiqlol munosabati bilan yangi bosqichga ko‘tarildi. SHoir bosib o‘tgan murakkab ijodiy yo‘l va uning sermazmun adabiy merosini mustaqillik, Millat va Vatan manfaatlari nuktai nazaridan ko‘zdan kechirish va xulosalar chiqarishga ehtiyoj bor. Bu borada professor G‘.Karimov izdoshlari samarali ish olib bormoqdalar.