Кириш. Миллий уйғониш даври адабиётининг илк босқичи. Даврнинг ижтимоий-сиёсий ва адабий-маданий қиёфаси

Muqimiyning jiyaniga yozgan xatlari mazmunidan hayotining so‘nggi yillarida quloq og‘rig‘i va “yaraqon” (jigar kasalligi)dan ko‘p qiynalgani ma’lum bo‘ladi.

• Muqimiyning jiyaniga yozgan xatlari mazmunidan hayotining so‘nggi yillarida quloq og‘rig‘i va “yaraqon” (jigar kasalligi)dan ko‘p qiynalgani ma’lum bo‘ladi.
• SHoir so‘nggi kunlarda mana shunday kasalmand bo‘lib qolgan bo‘lsa ham, davr voqealariga befarq bo‘lolmaydi. 1902 yilning 16 dekabridagi Andijon zilzilasi tarix varaqlariga mudhish voqea bo‘lib muhrlandi. Zilzilada 4652 kishi halok bo‘ldi, shaharlar vayronaga aylandi. Bu falokat shoir qalbini larzaga soldi va uning ta’sirida iztirob ila tarix-marsiya yozdi. Bu shoir hayotidagi so‘nggi yirik hajmdagi asar bo‘lib qoldi.
• Hujradagi faqirona hayot, turli noxush voqealar, oilaviy mojarolar, jamiyatdagi tengsizlik va haqsizlik, jismu joniga kelgan kasalliklar uning hayotini emira bordi. Alaloqibat, xalq shoiri Muqimiy 1903 yil 25 mayda 53 yoshida vafot etdi.

Adabiy merosi

• Adabiy merosi
• Muqimiydan bizgacha taxminan 10 ming misra atrofidagi ijodiyoti etib kelgan. Muqimiy asarlari ilk bora 1907 yilda N. P. Ostroumov tomonidan nashrga tayyorlandi va “Devoni Muqimiy” nomi bilan Toshkentda bosildi. 1920-1912 yillarda esa “Devoni Muqimiy maa hajviyot” deb nomlangan ikkinchi devoni chop etildi. SHo‘ro davrida Muqimiyning ijodiy merosini to‘plash, nashr etish, ilmiy tahlil qilish borasida professor G‘ulom Karimov xizmatlari beqiyos bo‘ldi. Uning 1960 yilda chop ettirgan Muqimiy ijodiy merosining ikki jildlik nashri shoir ijodiyotini o‘rganishda yaxshi manba bo‘lib xizmat qiladi.
• SHoir ijodining asosiy qismini an’anaviy lirika, hajviyot, sayohatnomalari va maktublari tashkil qiladi.

«Devoni Muqimiy» nomi bilan ilk bor 1907 yili N.Ostroumov tomonidan nashr etildi. Unda shoirning she’riy asarlari bilan birga tarjimai holi va ijodi haqida qisqacha ma’lumot ham berilgan edi.

• «Devoni Muqimiy» nomi bilan ilk bor 1907 yili N.Ostroumov tomonidan nashr etildi. Unda shoirning she’riy asarlari bilan birga tarjimai holi va ijodi haqida qisqacha ma’lumot ham berilgan edi.
• 1910 yili Pordev litografiyasida «Devoni Muqimiy maa hajviyot» nomi bilan shoir asarlarining ikkinchi nashri amalga oshirildi. 1912 yili yuqoridagi nomda Muqimiy asarlarining uchinchi nashri dunyo yuzini ko‘rdi.