Kirish I bob chor bakr majmui ba undagi dahma, xaziralar tarixi

Beshinchi sogona bitiklari
Bu qabr soflik xaznnasi... Xonim nomlari, sayyidlar kizi. Hazrat- lar sardori, Abduxoji (1606 yil saiasida)...
SHarh: Qabrtoshda bitilgan qisqa shajaradan ma’lum bo‘ladshsi, sog‘o- na EGasi Hindistonda vafot etgan Abduxoji Juyboriyning Bibijon xonimdan tug‘ilgan qizi ekan¹⁷.

XULOSA

Buxoro jahon sivilizatsiyasiga beqiyos hissa qo‘shgan ko‘hna va navqiron shaharlardan biridir. Azal-azaldan ta’rifi yetti iqlimga yoyilgan, ilm-u ma’rifat va madaniyat maskani bo‘lgan bu go‘shaga ziyorat qilish mening eng katta orzularimdan biri edi. May oyining o‘rtalarida Buxoro shahrida Muloqot.Uz ijtimoiy tarmog‘i hamda “Daryo” internet-nashrining taqdimotini o‘tkazish munosabati bilan sharif shaharga sayohat qilish niyatim ro‘yobga chiqdi. Shaharning barcha tarixiy yodgorliklari, betakror obidalari insonni hayratda qoldirib, o‘zgacha ruh baxsh etadi.
Buxorodagi yirik me’moriy majmua — Labi hovuz ansambliga tashrif buyurib, o‘zimni dunyoning eng mo‘jizali olamiga tushib qolgandek his etdim.
Labi hovuz me’moriy majmuasi chin ma’noda ko‘rkam va fayzli maskanlardan biri ekan. Majmuaning tarovati kechki payt yanada go‘zallashdi. Bu yer hamisha xorijlik sayyohlar va mehmonlar bilan gavjum. Hovuz atrofida bunyod etlgan choyxonaga kirmasangiz, armonda qolasiz. Chunki restoranning mazali taomlari, hovuz atrofidagi favvoraning salqin shabadasi yoqimli musiqa jarangi ostida kishiga yanada huzur bag‘ishlaydi. Darvoqe, qo‘shiqlar faqat jonli ijro etiladi va xorijlik sayyohlarning tashrifini hisobga olgan holda jahon musiqa durdonalari ham jarang sochadi. Ochig‘ini aytsam, Labi hovuz majmuasi meni o‘zgacha tarovati va chiroyi bilan maftun etdi¹⁸.
Buxoro o`lkamizning ming yillar davomida jahon tafakkuri, ma`naviy, madaniy va diniy qadriyatlari taraqqiyotiga ulkan hissa qo`shib kelayotgan, sharafli nomga sazovor bo`lgan muqaddas joylaridan biridir.
“Buxoro qubbatul islom», ya`ni «islom dinining gumbazi» va buyuk ulamolar so`zi bilan aytganda, «quvvati dini islom» deb tan olinishi ham Buxoroning jahonda, bugungi Sharq mintaqasida musulmon dunyosining mo`tabar markazlaridan biri bo`lishidan e`tirofdir.
Buxoro tarixiga nazar tashlar ekanmiz, millatimizning 25 asrlik yo`lini ko`ramiz.
Buxoroning har bir qarich yeri, har bir tarixiy va madaniy obidasi elyurtimizning buyuk iqtidori va yaratuvchilik salohiyatidan, yuksak taraqqiyot, ilmu ma`rifat, ma`naviyat va madaniyat, falsafa va din ravnaqi yo`lidan darak beradi...
O`tgan 2,5 ming yil davomida o`zbek davlatchiligini boshqargan xorazmshohlar, kushonlar, eftalitlar, oshinaliklar, somoniylar, qoraxoniylar, anushteginlar, temuriylar, shayboniylar, ashtarxoniylar, mang`itlar sulolalari tariximizda, xususan, Buxoroi azimda o`ziga yarasha nom va iz qoldirdilar.
Buxoro, ayniqsa temuriylar zamonida gullab yashnadi. Jahon maydonida eng mo`tabar shaharlardan biri darajasiga ko`tarilgan Buxoro ham diniy, ham dunyoviy ilmlar markazi sifatida nom chiqardi. Hazrati Bahovuddin Naqshband faoliyati aynan shu yillarda kechdi¹⁹.
Buxoro nafaqat yurtimiz, balki butun Sharqning ilm markazi bo`lib kelgan. Imom al-Buxoriy, Abu Nasr Forobiy, Abu Ali ibn Sino, Mir Kulol... va boshqa shu kabi buyuk zotlar yetishib chiqqan, tahsil olgan bu makon bundan buyon ham ilmu fan, ma`rifat va ijod beshigi bo`lib qolaberadi.