Ta’lim muassasalari
|
Buxoro davlat universiteti
|
Qarshi davlat universiteti
|
Navoiy davlat pedagogika instituti
|
Jami
|
Guruhlar
|
Tajriba
|
Nazorat
|
Tajriba
|
Nazorat
|
Tajriba
|
Nazorat
|
Tajriba
|
Nazorat
|
O’rtacha qiymat
|
2,04
|
1,73
|
1,98
|
1,68
|
1,84
|
1,53
|
1,95
|
1,64
|
Samaradorlik
|
1,18
|
|
1,18
|
|
1,20
|
|
1,19
|
|
Tanlanma dispersiya
|
0,41
|
0,47
|
0,52
|
0,50
|
0,57
|
0,48
|
0,51
|
0,49
|
O’rtacha kvadratik chetlanish
|
0,64
|
0,69
|
0,72
|
0,71
|
0,76
|
0,69
|
0,71
|
0,70
|
Variatsiya ko’rsatkichi
|
0,32
|
0,40
|
0,36
|
0,42
|
0,41
|
0,45
|
0,37
|
0,43
|
Ishonch chetlanishi
|
0,12
|
0,14
|
0,14
|
0,14
|
0,16
|
0,13
|
0,08
|
0,08
|
Ishonch intervali
|
1,92
|
1,59
|
1,84
|
1,54
|
1,68
|
1,40
|
1,87
|
1,56
|
2,16
|
1,87
|
2,12
|
1,82
|
2,00
|
1,66
|
2,04
|
1,72
|
Styudent statistikasi
|
2,26
|
2,13
|
2,18
|
3,82
|
Statistikaning ozodlik darajasi
|
87,99
|
99,97
|
98,70
|
295,00
|
Kritik qiymat
|
1,99
|
1,98
|
1,98
|
1,97
|
O’qitish sifatini baholash ko’rsatkichi
|
1,031
|
1,012
|
1,015
|
1,089
|
Bilim darajasini baholash ko’rsatkichi
|
0,336
|
0,298
|
0,281
|
0,311
|
Kriteriy xulosasi
|
N1
|
N1
|
N1
|
N1
|
Statistik xisob natijalariga ko’ra o’rtacha qiymatlar xar bir guruhlarda farqli bo’lib, samaradorlik ko’rsatkichi o’rtacha 1,19 barobar 19% ga oshgan bo’lib, o’rtacha qiymatlarning ishonch oralig’ining bir biri bilan ustma-ust tushmaydi. Styudent statistika qiymati kritik kiymatdan kattaligini xisobga olgan xolda barcha ta’lim muassasalarda N1 gipoteza qabul qilinadi, ya’ni tajriba guruhlarida olib borilgan tadqiqot ishlari nazorat guruhlariga nisbatan yuqori ekanligi isbotlandi. Shuningdek tadqiqot ishlaridagi o’qitish sifatini baholash ko’rsatkichlari birdan kattaligi, hamda talabalarning bilish darajasini baholash ko’rsatkichlari noldan kattaligigi olib borilgan tadqiqot ishlarining samaradorligidan dalolat beradi.
Endi tajriba sinov ishlarining har bir bosqichidagi umumiy holatdagi o’rtacha o’zlashtirish ko’rsatkichlarini va samaradorlik ko’rsatkichlarini ifodalovchi diagramma ko’rinishlarini keltiramiz.
Бухоро давлат университетиҚарши давлат университети Навоий давлат педагогика институти
Жами
■ asoslovchi- ta’kidlovchi ■ izlanuvchi- shakllantiruvchi IYakunlovchi
rasm. O’zlashtirish ko’rsatkichlari
Ushbu diagrammalar va yuqoridagi xisoblarga ko’ra tajriba guruhlarida olib borilgan olib borilgan borilgan tadqiqot ishlarining natijasi nazorat guruhlardagi natijadan 19% ga yuqori ekanligi to’liq isbotlandi.
1,25
■ asoslovchi- ta’kidlovchi ■ izlanuvchi- shakllantiruvchi ■ Yakunlovchi
rasm. Samaradorlik ko’rsatkichlari
Olingan natijalardan o’qitish samaradorligini baholash mezoni birdan kattaligi va bilish darajasini baholash mezoni noldan kattaligini ko’rish mumkin. Bundan ma’lumki, Tajriba guruhidagi o’zlashtirish nazorat guruhidagi o’zlashtirishdan yuqori ekan.
Demak, bosh o’rtacha qiymatlar tengligi haqidagi N0 nolinchi gipoteza rad etiladi. Buni yuqori ishonch bilan aytish mumkinki, tajriba-sinov guruhlaridagi o’rtacha o’zlashtirish ko’rsatkichlari tajriba guruhining natijalari nazorat guruhidagi o’rtacha o’zlashtirish ko’rsatkichlaridan yuqori bo’ldi. Bundan joriy qilingan ta’lim sifatini nazorat qilishni avtomatlashtirish ta’lim sifatini nazorat qilish texnologiyasi samarador ekanligi haqidagi xulosa kelib chiqadi.
Tajriba-sinov ishlari tahlili natijasida shunday xulosaga kelish mumkinki, bioorganik kimyo fanini o’qitishda elektron ta’lim vositalaridan foydalanish bo’lajak kimyogarlarni o’quv, pedagogik faoliyatga tayyorlashning amaliy asosi hisoblanadi.
XULOSA
“Biorganik kimyo” fanini o’qitish samaradorligini oshirishda talabalarda elektron ta’lim vositalari bilan ishlash ko’nikmalarini rivojlantirish, amaliy faoliyat uchun etakchi kompetentsiya sifatida amalda qo’llash qobiliyatining (kontentli, texnologik, kommunikatsion va faoliyatga doir) funktsional komponentlari bilan integrallashgan aspektlari aniqlashtirildi.
Kimyo fanlarini o’qitishda elektron ta’lim vositalaridan samarali foydalanishni takomillashtirish uchun zamonaviy pedagogik texnologiyalar bilan uyg’unlashgan metodik ta’minotni kuchaytirishga alohida e’tibor berish lozim. Shu asosida o’qitishning metodik shart-sharoitlari aniqlandi.
“Bioorganik kimyo” fanini o’qitishda ta’lim sifat samaradorligini oshirish uchun yaratilgan elektron dasturiy vositalaridan talabalarning mavzularini mustaqil o’rganish va foydalanish komponentlari ishlab chiqildi. Yaratilgan elektron darslik amaldagi davlat ta’lim standartlari va o’quv dasturlariga to’la muvofiq bo’lishi, ta’lim oluvchiga qiziqarli va ilmning jamiyatdagi rivojlanish darajasiga mos ilmiylikka ega ekanligi ko’rsatildi.
Oliy ta’lim muassasalarida kimyo yo’nalishi talabalari uchun “Bioorganik kimyo” fani uchun elektron ta’lim vositalaridan foydalanishga qaratilgan metodik model ishlab chiqildi va pedagogik amaliyotga joriy etildi. Modelda talabaning rivojlanish xususiyatlariga asoslanganligi keltirib o’tildi.
Innovatsion uyg’unlik asosida bioorganik kimyo fanining ma’ruza mavzulari, laboratoriya mashg’ulotlarining amalga oshirish bosqichlari animatsion-namoyish usulida ko’rsatildi va talabalarning intellektual salohiyatini masofaviy faollashtirishga, erkin va mustaqil fikrlashga yo’naltirildi.
“Bioorganik kimyo” darslarida ta’limning ilg’or ta’lim texnologiyalari “Mental karta”, “Empirik va inversion laboratoriya”ning ta’lim jarayoniga qo’llashning metodik dars ishlanmalari ishlab chiqildi va amaliyotga joriy etildi; talabalarning bilish faoliyatini faollashtirish, ularning ehtiyoji va qiziqishiga muvofiq bilim, ko’nikma va malakalarni egallashi, o’zini-o’zi nazorat qilish imkonini berdi va mustaqil ta’lim samaradorligining oshishi kuzatildi.
Pedagogik tajriba-sinov natijalari elektron darslikning samarali ekanligini isbotladi. Talabalarning “Bioorganik kimyo” faniga bo’lgan qiziqishlarini oshganligini, BKM larini to’la egallashga imkon beradigan pedagogik texnologiyaning to’g’ri ekanligini ko’rsatdi.
Tadqiqot davomida olib borilgan ilmiy kuzatishlar, tanishib chiqilgan va tahlil qilingan nazariy va falsafiy adabiyotlar, oliy ta’lim muassasalarida olib borilgan tajriba-sinov ishlaridagi natijalarga tayanib, quyidagi tavsiyalar berildi:
Tabiiy fanlar, ayniqsa kimyo fanlarini o’zlashtirishda ham zamonaviy elektron ta’limdan, ham zamonaviy pedagogik texnologiyalardan uyg’unlashgan holda foydalanishni keng qamrovda tatbiq etish zarur.
Kimyo yo’nalishi talabalari uchun 31) texnologiyalarni takomillashtirish va qo’llash imkoniyatlarini kengaytirish maqsadga muvofiq.
Kimyo fani-ishlab chiqarishning asosi bo’lgan fan sifatida talabalarni mustaqil va keng fikrlashga, g’oyalariga ilhom berishga undovchi elektron dasturiy vositalaridan unumli foydalanish va bu jarayonni tadbiq etishni kuchaytirish lozim.
E’LON QILINGAN IShLAR RO’YXATI
Do'stlaringiz bilan baham: |