Kirish. Elektrotexnika materiallarining klassifikatsiyasi

1.2-rasm.
Elektroizolyasion materiallar 3 guruxga bulinadi: 1. Gazsimon. 2. Suyuklik. 3. Kattik. Bundan tashkari ular organik (katronlar, lok buѐklar, plastmassalar, rezinalar va b.) va anorganik (shisha, slyuda, keramika, sopollar) elektroizolyasion materiallarga bulinadilar. Magnit materiallar magnitbop yumshok, ya’ni oson magnitlanuvchi materiallarga va magnitbop kattik, ya’ni kiyin magnitlanuvchi materiallarga bulinadi. Magnitbop kattik materiallar tez magnitlansalar xam, ammo ular uzok muddatlarga berilgan magnit energiyani saklash kobiliyatiga egalar. Materiallarning xossalari ularning kullanish soxalarini belgilaydi. Masalan, utkazgichning ρ kichik bulsa, undan chulgam simlari, montaj va urnatish simlari va kabellar yaratiladi. Agar utkazgichning ρ kata bulsa, ulardan kushimcha karshilik, reostatlar va isitgich asboblar yaratishda kullaniladi. Magnitbop yumshok materiallardan magnitutkazgichlar , uzaklar ishlab chikariladi. Magnitbop kattik materiallardan doimiy (uzgarmas) magnitlar yaratiladi.
Elektr texnikada vujudga kelayotgan muammolarni ijobiy hal etish uchun yangidan-yangi materiallarni ishlab chiqarish, shu bilan birga mavjud materiallar xossalarini uzluksiz takomillashtirib borish va ularning sifatini yaxshilash kerak bo’ladi. Bu esa yangi texnologiya asosidagi yuqori sifatli elektr texnika materiallari ishlab chiqaruvchi korxonalarni juda tez rivojlantirishni taqozo etadi. Qo’yilgan maqsadga amaliy ravishda yondoshish uchun qo’llanishi mumkin bo’lgan materiallarning kimyoviy, fizik va mexanik xossalarini chuqur talqin eta bilish kerak. Bunda fan va texnika sohasida erishilgan yutuqlar, olingan ma’lumotlarni talabalarga atroflicha yoritib berish zarur. Zamonaviy elektr texnikada qollaniladigan materiallarni tadqiq etish va yuqorida qayd etilgan maqsadlarga erishish uchun ”Elektr texnika materiallari” kursi o’qitiladi. Elektrotexnika materiallari - fani keng ma’noda elektr va magnit hodisalardan amaliy maqsadlarda foydalanish usullarini o‘rganadigan fandir. Xozirgi paytda elektrlashtirish asosida ishlab chiqarish protsesslarini kompleks mexanizatsiyalashtirish va avtomatlashtirish kengroq joriy qilinmoqda.