Kirish Asosiy tushuncha va atamalar

Nazorat savollari:

1. Metall kesuvchi dastgholarning raqamli dasturiy boshqaruv tipik blok sxemasi ishlash prinsipini tasvirlab bering.

2. Perforirlangan lentalar qayerda va qanday qilib qo’llanilgan?
3. Dastgohlarni raqamli dasturiy boshqarish tizimlaridagi sanoq tizimi va kodlar.


Uyga vazifa

1. O’tilgan materialni takrorlash.

2. Internetdan yangi ma’lumot manbalarini yig’ish.

Ma’ruza №25
MAVZU: Texnologik jihozlarni dasturli dasturda boshqarish.
Reja:
1. Dasturiy boshqarish tizimlarning turlarga ajratilishi
2. Metall kesuvchi dastgohlarni raqamli dasturiy boshqarishning tipik blok-sxemasi
3. Dastgohni boshqaruvchi dasturiy tizimlarining texnologik qo’llanilishi bo’yicha bo’linishi
4. Hisoblash tizimi va dastgohlarni boshqaruvchi raqamli dasturlardagi kodlar

Metall kesuvchi dastgohlarni raqamli dasturda boshqarish quyidagi maqsadlarda qo’llaniladi: detal yuzasiga ishlov beruvchi dastgoh uzellari harakatlarini avtomatik ravishda ya’ni detal shakli, o’lchami va yuza tozaligini anglatuvchi belgilangan raqamlarni ketma-ket raqamli boshqarish tizimiga kiritishda. Buyruqlar oralig’idagi tanaffuslarda dastgoh uzellarini ko’chirish uchun detal yuzasi shakli yo’naltiruvchi-bajaruvchi uzellar tezligi va harakati bilan aniqlaniladi. Detal chizmasiga bo’yicha har bir ishlov berish va dastgoh turi uchun jadval ko’rinishidagi dastur tuziladi, bunda detalga ishlov berishda dastgohning bajaruvchi organ va uzellari harakati yo’nalishi ushbu dasturda ko’rsatiladi.

Dastgoh uzellarini detalga ishlov berish jarayonida avtomatik boshqarish uchun tuzilgan mos operatsiya yordamida maxsus dastgohning boshqaruv pultida raqamli dasturni maxsus programmatashigich(программоноситель) karta-lenta(perforirli lenta yoki karta, magnitli lenta, kinoplyonka)ga yozib olinadi.
Detalga ishlov berish programmatashigich dastgohning maxsus o’quvchi moslamasiga kirgiziladi. Programmatashigichni o’qish vaqtida ishlov berilayotgan detal, dastgohga raqamli informatsiya yetib keladi, bunda kerakli dastgoh uzellarini harakatlantirish uchun raqamli informatsiya elektr impulslariga aylantiriladi.
Detalga raqamli dasturda boshqariladigan dastgohda ishlov berish vaqtida ishchining funksiyasi detalni yechib olish yoki mahkamlash, o’tmas bo’lib qolgan kesuvchi asbobni almashtirish va detalga ishlov berish jarayonini nazorat qilishdan iborat bo’lib qoladi. Ishlov berilayotgan detalning o’lcham aniqliklari, shakli va yuza tozaligi va uni tayyorlashga sarflanadigan vaqt dastgoh dasturi hisob-kitoblari to’g’riligiga bog’liq bo’lib qoladi.