Reja: Algoritmik tillar

10-ma’ruza mavzu: Dasturlash asoslari. Reja: Algoritmik tillar

TOSHKENT KIMYO-TEXNOLOGIYA INSTITUTI SHAHRISABZ FILIALI

AXBOROT TEXNOLOGIYALARI FANIDAN MA’RUZA MATERIALLARI
Tayyorladi: ass. Shoyimov Shermurod

10-MA’RUZA MAVZU:

Dasturlash asoslari.

REJA:

1. Algoritmik tillar;

2. Python dasturlash tili tarixi;

3. Python dasturlash tili imkoniyatlari;

4. Python tili sintaksisi, asosiy operatorlari.

Masalani yechish algoritmi ishlab chiqilgandan so‘ng ushbu algoritmga ko’ra dastur tuziladi.

Dastur - bu berilgan algoritmga asoslangan biror bir algoritmik tilda yozilgan ko‘rsatmalar, ya’ni buyruqlar yoki operatorlar to‘plamidir.

Dasturlash - esa bu dastur tuzish jarayoni bo‘lib, u quyidagi bosqichlardan iborat bo’ladi:
1. Dasturga bo‘lgan talablarni aniqlash;
2. Qo‘yilgan masala algoritmini tanlash yoki ishlab chiqish;
3. Dastur kodlarini (matnlari, buyruqlarni) yozish;
4. Dasturni to‘g‘rilash va tekshirish.
Hozirgi kunda juda ko‘plab algoritmik tillar mavjud bo’lib, ular dasturlash tillari deb ataladi.

Algoritmik til – algoritmlarni bir xil va aniq yozish uchun ishlatiladigan belgilashlar va qoidalar tizimidir.

1. Algoritm va algoritmik tillar
Algoritmik til oddiy tilga yaqin bo‘lib u matematik belgilarni o‘z ichiga oladi. Tuzilgan algoritmlarni to‘g‘ridan-to‘g‘ri mashinaga berib bo‘lmaydi, shu sababli yozilgan algoritmni biror bir algoritmik tilga o‘tkazish zarur. Har qanday algoritmik til o‘z qo‘llanilish sohasiga ega bo’lib, umumiy holatda dasturlash tillari ikki guruhga, ya’ni operatorli va funksional dastulash tillariga ajratiladi. Funksional dasturlash tillariga LISP, PROLOG dasturlash tillari kiradi. Operatorli tillar prosedurali va prosedurasiz guruhga bo’linadi. Prosedurali tillar o’z navbatida mashinaga yo’naltirilgan va mashinaga aloqasiz tillarga ajraladi.
Hozirgi kunda muhandislik hisob ishlarini bajarishda - Paskal, Beysik va Fortran;
Iqtisod masalalarini yechishda - Paskal va Kobol;
Mantiqiy dasturlash uchun - Prolog;
O‘quv jarayonlari uchun - Beysik, Paskal, C, C++ va boshqalar;
Web dasturlash uchun - PHP, JavaScript;
Zamonaviy Android va shu kabi qurilmalar uchun - Java tillaridan foydalaniladi.