Kirish. 1 Maruza Boyitish jarayonlarida texnika xavfsizligi qoidalari. Reja: Boyitish jarayonida umumiy xavfsizlik talablari

5. Mavzu Zarrachalarni naporsiz qiyalik oqimida xarakatlanishi

Reja:

1. 
   Qiyalik oqimda zarrachalarni xarakatlanish turlari.
   
2. 
   Oqimning ko‘taruvchanlik qobiliyati
   

Qiyalik oqimda zarrachalarni xarakatlanish turlari:

1. 
   Oqim tubida yoki yuzada oldin cho‘kib qolgan zarrachalar ustida dumalash yoki sudralish yo‘li bilan;
   
2. 
   Xakkalab xarakatlanish: zarracha ma’lum vaqt sudralib xarakatlanadi, so‘ngra yuqoriga ko‘tariladi va oqim uchun ma’lum masofaga olib ketib pastga tashlaydi, bu yana takrorlanadi.
   
3. 
   Zarracha muallaq xolda oqim bilan xarakatlanadi.
   

Zarrachaning xarakatlanish usuli oqim qalinligi va tezligiga, tubning xolatiga, zarrachaning shakli va o‘lchamiga, bo‘tanadagi konsentratsiyasiga bog‘liq bo‘ladi.

Shar shaklidagi xarakatlanayotgan zarrachaga quyidagi kuchlar ta’sir qiladi:

a) Gravitatsion kuchlar (og‘irlik va Arximed kuchlari)

(37)

b) Suv oqimining dinamik bosim kuchi

(38)

v) Ko‘tarish kuchi (oqimning quyun xarakati tufayli xosil bo‘ladi)

(39)