Kimyoviy rеаksiyalаr kinеtikаsi vа muvоzаnаt

Eritmalar tarkibining o‘zgarruvchanligi ularni mexanik aralashmalarga yaqin deb qarash mumkin. Lekin ularning bir jinsliligi va ko‘p holatlarda eruvchanlikning ma’lum chegaradan oshmasligi eritmalarni kimyoviy birikmalarga yaqinlashtiradi. Shunday qilib, eritma mexanik aralashma bilan kimyoviy birikma orasidagi oraliq holatni egalaydi. Moddalar eritilganda erigan modda erituvchi orasida tarqaladi. Agar biror erituvchiga qattiq modda solinsa, qattiq moddaning sirtqi qavatidagi zarrachalari sekin- asta sirtdan uziladi va erituvchining butun hajmi bo‘ylab tarqaladi. Eritmada: cho‘kma- erigan modda muvozanat hosil bo‘lgan eritmaning ayni tempearturadagi kontsentratsiyasi o‘zgarmay qoladi. Bunday eritma to‘yingan eritma deyiladi, chunki ayni temperaturada shu moddadan yana boshqa erimaydi. To‘yingan eritmaning kontsentratsiyasi moddaning ayni sharoitda eruvchanligining o‘lchovi hisoblanadi. Agar muayyan temperaturada eritma tarkibidagi erigan modda miqdori eritmaning to‘yinish uchun kerakli miqdordan kam bo‘lsa, bunday eritma to‘yinmagan eritma deyiladi.

• Eritmalar tarkibining o‘zgarruvchanligi ularni mexanik aralashmalarga yaqin deb qarash mumkin. Lekin ularning bir jinsliligi va ko‘p holatlarda eruvchanlikning ma’lum chegaradan oshmasligi eritmalarni kimyoviy birikmalarga yaqinlashtiradi. Shunday qilib, eritma mexanik aralashma bilan kimyoviy birikma orasidagi oraliq holatni egalaydi. Moddalar eritilganda erigan modda erituvchi orasida tarqaladi. Agar biror erituvchiga qattiq modda solinsa, qattiq moddaning sirtqi qavatidagi zarrachalari sekin- asta sirtdan uziladi va erituvchining butun hajmi bo‘ylab tarqaladi. Eritmada: cho‘kma- erigan modda muvozanat hosil bo‘lgan eritmaning ayni tempearturadagi kontsentratsiyasi o‘zgarmay qoladi. Bunday eritma to‘yingan eritma deyiladi, chunki ayni temperaturada shu moddadan yana boshqa erimaydi. To‘yingan eritmaning kontsentratsiyasi moddaning ayni sharoitda eruvchanligining o‘lchovi hisoblanadi. Agar muayyan temperaturada eritma tarkibidagi erigan modda miqdori eritmaning to‘yinish uchun kerakli miqdordan kam bo‘lsa, bunday eritma to‘yinmagan eritma deyiladi.