Kimyo-texnologiya

Mevalilar:
1.1	Pomidori
1.2	Qalampir
1.3	Baqlajon
2	Ildizmevalilar
2.1	Sabzi
2.2	Turp
2.3	Sholg‘om
2.4	va x. k.

Ko‘pchilik sabzavotlar urug‘dan va ko‘chatidan ko‘paytiriladi. Shu bilan birga sabzavotchilikda: tuganak, qalamcha, piyozbosh va ildizpoya, ildizmevalarini bo‘lish yo‘li bilan vegetativ ko‘paytirish usuli ham qo‘llaniladi. Ko‘paytirishning bu usulini qo‘llashning sababi shundaki, ba’zi sabzavot ekinlari (xren, sarimsoq) deyarli urug‘ bermaydi yoki urug‘dan ekilganda juda kam hosil berib, irsiy belgi - xususiyatlarini parchalanish tufayli yo‘qotadi.

Bir yillik va ikki yillik sabzavot ekinlari monokarpik bo‘ladi. Ya’ni butun hayotida bir marta gullab meva-urug‘ beradigan ekinlarga monokarpik ekinlar deyiladi.

Ko‘p yillik sabzavot ekinlari esa polikarpik bo‘ladi. Chunki, ular gullagach, har yili meva - urug‘ beradi.

Ish qurollari: o‘quv qo‘llanmalari va rasmlar, jadvallar, chizg‘ichlar

6-Mashg‘ulot.

Mavzu: Ochiq yer uchun sabzavot ko‘chatlarini yetishtirish texnologiyasi.
Ishdan maqsad: Himoyalangan yer sabzavotchiligida ochiq yer uchun ko‘chat o‘stirish sabzavotlarni o‘stirishdan ko‘ra ham muhim vazifasidir. Ochiq yerga sabzavot ekinlari ko‘chatlarini barcha ekin o‘stiriladigan inshootlarda yetishtiradilar. Ko‘chatlarni sanoat asosida ishlab chikarish vazifalari va uslublariga plyonkali issiqxonalar yaxshiroq mos keladi.

1 ga ochiq yerga (55-60 ming dona) ko‘chat yetishtirish uchun 150-200 m² plyonkali issiqxonalar zarur. 1 ga plyonkali issqxonani 10 sm qalinlikda tuproq aralashmasi bilan to‘ldirish uchun 1000 m³ qorishma zarur. 1 m² maydondan chiqadigan maysalar 2500-3000 donani, oziqlanish maydoniga ko‘ra chiqadigan ko‘chat soni 1 m² dan – 100-400 donani tashkil qiladi.

Kirish izoxi. Ochiq yer uchun ko‘chatlarni yetishtirishda substrat sifatiga muhim e’tibor beriladi. U mexanik tarkibiga ko‘ra yengil, namlik va havoni o‘tkazuvchan, rN neytralga yaqin, kasallik va zararkunandalardan xoli bo‘lishi kerak. Tuproq aralashmasi tarkibida 40% organik moddalar, 10-15% gumus, zichligi 0,9-1,0 g/sm³, nam hajmi 70-75%, ovakliligi 58-61%, havosi 12-20% bo‘lishi kerak. Oziq moddalarning miqdori 100 g da: azot – 15-25, fosfor – 20-30, kaliy – 25-35 mg ni tashkil qilishi kerak. Tuzlarning umumiy konsyentarsiyasi 0,9-1%, xlor esa – 0,007%.