«kimyo-texnologiya»

Yer yuzida sholi ekish maydoni, hosildorligi va yalpi hosili. ( FAO 
ma’lumotlari, 2000 yil)  
Davlatlar, 
Mintaqalar  
Ekin maydo ni, 
ming.ga  
Hosildorlik, 
ts.ga  
Yetishtirilgan 
don, ming.t.  
Yer yuzida  
153458  
38,63  
592873  
Afrika, shu j.  
7707  
22,06  
17004  
Nigeriya  
2011  
15,94  
3277  
Madagaskar  
1100  
20,70  
  
Osiyo, shu j.  
137035  
39,37  
539497  
Xitoy  
30508  
62,41  
190389  
Hindiston  
44600  
30,27  
135000  
Indoneziya  
11523  
44,26  
51000  
O‘zbekiston  
65  
26,92  
175  
Tajikisoan  
16  
23,75  
38  
Shim.Amerika  
1993  
55,60  
11081  
AQSh  
1249  
69,63  
8693  
Jan..Amerika  
5712  
35,45  
20249  
Ovropa, shu j.  
411  
62,02  
2548  
Rossiya  
187  
26,74  
500  
Ispaniya  
114  
66,97  
761  
Avstraliya  
145  
96,55  
1400  
  
Sholi biologiyasi va navlari  
Sholida  bir  tekis  ko‘chat  undirib  olish  davri  eng  muhimi.  Sholi  urug‘ining 
bo‘rtishi uchun 23-28% suvni o‘zini vazniga nisbatan talab qiladi. Bu paytda ular 
kislorodga muxtoj bo‘lmaydi. Endosperma anaerob nafas olish hisobiga rivojlanadi.  
Urug‘  chuqur  ekilganda  (4-5  sm)  anaerob  nafas  olish  tezlashadi.  Natijada 
urug‘ni nobud bo‘lishiga olib keladi.  
Urug‘ 10-16°S unib chiqadi, muqobil xarorat 34°S. Urug‘ni unib chiqishidan 
maysalashgacha  7-15  kun  o‘tadi.  Bu  havo  haroratiga,  tuproq  namligiga  va 
unuvchanlik  darajasiga  bog‘liq.  Maysalanish  davrida  3-4  barg  hosil  bo‘ladi. 
Maysalanish  davrida  ildiz  majmuasi  kuchli  rivojlanadi,  ildizlaridan  havo  yo‘llari 

---

paydo  bo‘ladi,  o‘simlikni  kislorod  bilan  ta’minlaydi.  Maysalari  15  sm  suv 
bostirilganda oson yuqoriga chiqadi.