«kimyo-texnologiya»

Maxsarning yetishtirish texnologiyasi  
O‘zbekistonda maxsarning Milyutinskiy-114 navi Davlat ro‘yxatidan o‘tgan 
va  u  lalmikorlikda,  suvlikda  o‘stiriladi.  Almashlab  ekishlardamaxsar  kuzgi g‘alla 
ekinlari,  toza  shudgor,  band  shudgordan  keyin  joylashtiriladi.  Sug‘oriladigan 
yerlarda  g‘o‘za,  makkajo‘xori,  dukkakli  don  ekinlari,  sabzavot  ekinlaridan  keyin 
ekilsa  yaxshi  natija  beradi.  Maxsarning  o‘zi  ham  boshoqli  don  ekinlari  uchun 
o‘tmishdosh.  
Lalmikor  yerlarda  maxsar  ekiladigan  maydonlar  20-22  sm  chuqurlikda 
haydaladi.  Sug‘oriladigan  yerlarda  maxsar  uchun  tuproq  25-27  sm  chuqurlikda 
kuzgi  shudgor  qilinadi.  Yerni  ekishga  tayyorlash  ertabahorda  nam  saqlaydigan 
boronalashdan iborat.  
O‘g‘itlash.  Maxsar  o‘g‘itlashga  juda  talabchan.  Lalmikorlikda  nambilan 
ta’minlangan mintaqada N30R60 kg/ga solish hosildorlikni 4-5ts/ga oshiradi.  
Ekish.  Ekish  uchun  tozaligi  95  %,  unuvchanligi  85  %  dan  kam  bo‘lmagan 
urug‘lardan foydalaniladi. Maxsar juda erta bahori don ekinlari bilan bir vaqtda ekib 
boshlanadi. Maxsarni qator oralari 30 va 45 sm qilib ekish keng tarqalgan.  
Ekish  me’yori  10-12  kg/ga.  Ekish  chuqurligi  5-8  sm.Parvarishi  maysalarni 
ko‘ndalangiga  boronalash,  qator  oralarini3-4  ishlashdan  iborat.  Sug‘oriladigan 
yerlarda 3-4 sug‘oriladi. Sug‘orishme’yori 600- 800 m3 / ga.  
Hosil  bir  fazali  usulda,  to‘la  pishish  fazasida  qayta  jihozlangankombaynlarda 
o‘rib  yanchib  olinadi.Kunjut  nam  tuproqqa,  urug‘  ekiladigan  qatlamga  15-160S 
qiziganda,qator  oralari  45,60,70  sm  qilib  ekiladi.  Ekish  me’yori  5-8  kg/ga. 
Ekishchuqurligi 
2-3 
sm. 
Urug‘lar 
ekilgandan  keyin  tishli  g‘altaklar 
bilang‘altaklanadi. O‘suv davrida qator oralari 3-4 marta ishlanadi. Qalinbo‘lsa 6-7 
sm ga bir tup o‘simlik qoldiriladi, yagona qilinadi.  
Sug‘oriladigan  yerlarda  kunjut  ikki  marta  shonalash  va  yoppasigagullash 
fazalarida  sug‘oriladi.  Tuproq  iqlim  sharoitiga  qarabsug‘orishlar  soni  uchtaga 
yetkazilishi  mumkin.  Sug‘orish  me’yori  700-1000m3/ga.  Ekish  oldidan  tuproq 
qurigan bo‘lsa ekish oldi sug‘orishio‘tkaziladi.  
Kunjut  urug‘lari  yetilganda  to‘kiladi.  Shuning  uchun  hosilniyig‘ishtirish  pastki 
ko‘sakchalar qo‘ng‘ir rangga kirganda, ammo hali yorilmaganda, urug‘lar o‘zining 
haqiqiy  navga  xos  rangiga  kirganda  boshlanadi.  Hosilni  ikki  fazali  usulda 
yig‘ishtirish eng samarali.  
Saralangan,  tozalangan  urug‘lar  namligi  9  %  dan  ortiq  bo‘lmaganholda 
saqlanadi.