Kimyo texnologiya fanidan laboratoriya ishlari

Кimyo texnologiya fanidan laboratoriya ishlari

Laboratoriya ishi №3. Mavzu: Ion almashinish usulida suvni yumshatish.

Natron-sodali va ion almashinish usulida suvni yumshatish.

Ajratilgan vaqt: 4 soat

Ishning maqsadi. Suvni yumshatishning kimyoviy va fizik kimyoviy usullari samaradorligini taqqoslash.
Kerakli jihozlar va reaktivlar: Konussimon kolbalar 250 ml hajmli, 2l li kolba, qadaq, ionitli kolonka (3-rasm) natriy gidroksid, natriykarbonat Н-yoki Na- kationit, 8% li natriy xlorid eritmasi.
Natron-sodali usulda suvni yumshatish.
Ishning bajarilishi. Suvni avvalo karbonatli, karbonatsiz, umumiy qattiqligi hamda uglerod (IV) oksidi miqdori aniqlanadi. Shu ma’lumotlarga asoslanib suvni qattiqligini yuqotishda etadigan natriy gidroksidi va soda miqdori hisoblab chiqi-ladi. Reagentlar analitik tarozida tortib olinishi kerak. Olingan soda tekshi-riladigan 1l suvga solinadi va 2-3 minut kolbani chaykatib eritiladi.
So’ngra uning ustiga natriy gidroksidi ham solinadi va kolba yana 2-3 minut chayqatiladi. Hosil bo’lgan eritma filtrlanadi. Filtratdan 200ml olinib uning kar-bonatli, karbonatsiz va umumiy qattiqligi xamda uglerod (IV) oksidi miqdori aniqlanadi. Olingan analiz natijalari yumshatishgacha va yumshatilgandan keyin taqqoslab ko’riladi.
Ion almashinish usulida suvni yumshatish.
Kationit kolonkasi (3-rasm) uzunligi 0,7m, diametri 0,03m li shisha nay bo’lib uning ichiga, ostki qismiga shisha paxta qo’yiladi va u 0,5m balandligigacha kationit (КУ-2 yoki sulfoko’mir kabilar) bilan to’lg’aziladi. Nayning ostki qismida jo’mragi bo’ladi.
Ishni bajarilishi. Ishni boshlash uchun avvalo kationitni regeneratsiyalash kerak. Buning uchun kation almashinish nayi orqali 8% li 0,7l xlorid kislota 25-30 minut o’tkaziladi. (kationitni yuvish tezligi 4-jo’mrak bilan boshqariladi).
So’ngra hosil bo’lgan tuz kationitdan to xlor ioni to’liq yo’qolguncha dis-tillangan suv bilan yuviladi (AgNO₃ bilan xlor ionining cho’kma berishiga asos-lanadi). Shundan so’ng 200-250ml suvni nay orqali yig’ib olinadi va uning umu-miy qattiqligi aniqlanadi.