Kimyo tarixi predmeti nimani o’rganadi

285. Qadimgi dunyo kimyogarlarining ish usullari, tajribalari
Kimyo rivojlanishining qadimgi naturfilosofiya davridan, bizning tariximizgacha bo’lgan davr bo’lib uni biz " alximiya" davri deb ataymiz. Qadimiy Misrda topilgan bundan 6 ming oldin yasalgan shisha tarkibi xozirgi shishalarga o’xshash ekan. Eramizgacha 5000 yil oldin Misrda ohaktoshni 1100°S da kuydiradi. Eramizgacha 3 ming yil oldin Misrda katta miqdorda misni uglerod yordamida qaytarib olishgan. Shu davrda Messopotomiyada mis, bronza, temir, kumushni ola boshladi, natijada kishilar turmush madaniyati o’zgardi. Oziq-ovqat, kulinariya va parfyumeriya ishlari boshlandi Qadimgi dunyodagi kimyoviy bilimlar 100 ming yillar oldingi davr - olovning vujudga kelishidan boshlanadi Insoniyat-tabiat-olov munosabatlari ta’sirida bir xil predmetlar yo’qolib ularning o’rniga boshqasi paydo bo’ladi. Masalan: loyni qizdirib unga qattiqlik berish, ganchkorlikni vujudga keltirdi. Rudalardan metallarni eritib olib, metallardan qotishmalar olib metallurgiya sanoati vujudga keldi. Eng birinchi kimyoviy reaksiya olovda moddalarning bir - biriga o’tishi bo’ldi, shuning uchun kimyo tarixchilaridan biri Figurovskiy olov o’ziga yarasha kimyoviy laboratoriyadir deydi.
286.Materiya haqida dastlabki tushunchalar, kimyo so’zining kelib chiqishi

Olam materiyadan iborat, mavjud narsalarning hammasi doimo harakat qilib turadigan materiyaning har xil turlaridir. Moddani chuqur bilish va undan inson farovonligi yo’lida foydalanish kimyoning hozirgi asosiy masalasidir. Tabiat hodisalariga falsafiy nuqtai nazardan qarash dastlab Yunon mamlakatidan boshlandi. Yunon olimlari materiya qayerdan kelib chiqqan degan savolga javob izlay boshlaydilar. Chunonchi, yunon olimi Fales (Miloddan 7 asr ilgari) fikricha dastlabki materiya suv bo’lib, barcha narsalar suvdan hosil bo’ladi. Undan qariyb bir asr keyin boshqa bir yunon olimi Anaksimen barcha narsalar havodan hosil bo’lgan deb taxmin qilgan. Miloddan V asr ilgari o’tgan Geraklit hamma narsa olovdan kelib chiqqan deb aytgan. Uning fikricha, materiya uzluksiz harakat qilib turadi. Miloddan 490-430 yil avval o’tgan yunon olimi Empedokl barcha narsalar to’rtta asosiy moda - suv, havo, olov va tuproqdan hosil bo’lgan va ular 2 kuchga-muxabbat va dushmanlikka ega bo’ladi deydi. Kimyoviy sonlar elementlar proporsiyasining o’zgarishi deydi, hamda bo’shliq nazariyasini taklif qiladi.