Kimyoviy texnologiyaning vazifalari.
Kimyoviy texnologiyaning vazifasi materiallar olish jarayonlarining texnologik dizaynlarini yaratish uni optimallashtirish, kam energiya sarf qilish yo’lini topish, ishlab chiqarishning xavfsizligini va ekologik tozaligini ta’minlashdir.
Kimyodagi evolyutsiya - kinetika, strukturaviy kimyo, biokimyo, bioorganik kimyo va tarkib haqidagi ta’limotlarga asoslanadi, hamda qanday qilib yerda tirik organizmning vujudga kelishiga javob beradi
Kimyo tarixining tabbiy fanlar o’rtasidago o’rni.
Kimyo tarixi fanini ham tabiiy, ham gumanitar fan sifatida o’rganish mumkin. Chunki kimyo fani insonlarning turmush tarzini yaxshilash bilan qanoatlanib qolmasdan, ularning madaniyatli bo’lishi uchun xizmat qilib keldi. Shularni nazarda tutgan holda biz kimyo tarixi predmetini tabiiy va hamda gumanitar fan sifatida o’rganishga haqlimiz.
Bunday deyishimizga sabab bilimlar orasiga “Xitoy devori” qo’yish juda katta xatoliklarga olib kelishini tarix isbotlagan.
Jamiyat rivojlanishi o’z navbatida har bir fanning tadqiqot asosini, uning tarixini alohida, texnologyasini, sistemali holda o’rganishni talab qiladi. Bu tabiat sirlarini tushuntiruvchi fanlardan biri bo’lib qolmasdan, hayotdagi asosiy ishlab chiqaruvchi kuch hisoblanmish-kimyo faniga ham taalluqlidir. Lekin quruq faktlarni to’plash bu tarix emas, nazariy o’rganishgina fanlar tarixini yaratadi. Shuning uchun rivojlanishning tarixiy metodologik analizi kerak.
Tabiiy organik xom ashyo-organik moddalar manbai.
Noorganik moddalarining tabiiy manba’lari.
Tosh asri, neolit, asri nima.
Neolit (yangi tosh davri) E.o. 8-5 ming yil Yombi oltin, mis, kumush xossalari bilan tanishish, sopol buyumlar yasash, Xitoy ilm-fani rivoji.. Ibtidoiy jamoa kishilarining kimyoviy bilimlari ulaming hayotiy ehtiyojlari ta'sirida shakllanib borgan. Kiyimlarga bo'lgan ehtiyoj hayvon teriiariga ishlov berishning eng sodda usullarini va oshlov vositalarini yaratishga olib keldi. Insoniyat olovdan foydalanishni, isinish, o'zini yovvoyi hayvonlardan himoyalash, ovqat tayyorlashni o'rganish bir necha ming yillar davom etgan. Ushbu jarayonda olov ta'sirida moddalar va turli materiallar (yog’och, tosh, loy, tog’ jinslari, yombi metallar) o'ziga xos xususiyatlarni namoyon qilishi ularga ma'lum bo'ldi. Shu sababli, gulxan tosh davri uchun birinchi kimyoviy laboratoriya degan ibora o'z tarixiy ahamiyatiga ega va kimyoviy biiimiami egallashning tarixan dastlabki nuqtasi hisoblanadi. Inson asta-sekin o'z atrofidagi narsalar: yog’och, o'simliklar, hayvonlarning suyaklari, toshdan foydalanish sirlarini o'rgana bordi. Inson faqal ovchilik emas, balki yerga ishlov berish, o'simliklarni maqsadli o'stirish va uning hosilidan bahramand bo'lish yo'Ilarini o'rgandi. Ekilgan o'simlik hosiilarini o'rib olish va turmushda foydalanish uchun insonning bir joyda yashash ehtiyoji eng zarur shartlardan biri bo'ldi va asta-sekin dastlabki qishloq va sliaharlar paydo bo'ldi va madaniy sivilizatsiya (civitas - lotincha shahar) davri boshiandi.
Do'stlaringiz bilan baham: |