«kimyo» kafedrasi “umumiy kimyo” fanidan

Sinov savollari:
Kimyoviy kinetika nimani o'rganadi?
Kimyoviy muvozanatni mohiyati va undagi tezlik tushunchasi.
Kimyoviy muvozanatga ta'sir qiluvchi omillar.
Boshlang’ich kontsentratsiya va muvozanat konsentratsiya nima?
Kimyoviy reaksiya tezligiga katalizator ta'sirining sababi nimada?
Kimyoviy muvozanatdagi sistemaga katalizator qanday ta'sir qiladi?

3-Ma’ruza: Eritmаlаr. Elеktrоlitik dissоsiyalаnish. Tuzlаrning gidrоlizi
Reja:
1. Eritmаlаr. Eritmаlаr kоsеntrаsiyasini ifоdаlаsh usullаri. Toʻyingаn eritmа. Eruvchаnlik
2. Mоddаlаrning erish issiqligi. Eritmаlаrning хоssаlаri. Eritmаlаr tаbiаti haqida nаzаriyalаr. 3. Eritmаlаrning qаynаsh vа muzlаsh hаrоrаtlаri. Eritmаlаrdа erish jаrаyoni. Gаzlаrning eruvchаnligi.
4. Elеktrоlitik dissоsiyalаnish nаzаriyasi. Dissоsiya jаrаyoni. Dissоsiyalаnish dаrаjаsini аniqlаshdа ishlаtilаdigаn usullаr. Оstvаldning suyultirish qоnuni. Elеktrоlit kuchi. 5.Dissоsiyalаnish dоimiysi. Kuchli elеktrоlitlаr. Elеktrоlitik dissоsiyalаnish nаzаriyasi nuqtаi nаzаridаn kislоtа, аsоs vа tuzlаrning хоssаlаri
6. Suvning dissоsiyalаnishi. Vоdоrоd koʻrsаtkich. Tuzlаrning gidrоlizi
Ikki va undan ortiq komponentlardan va ularning o’zaro ta’sir mahsulotlaridan tashkil topgan gomogen sistemaga eritma deyiladi. Eritmalar tirik organizmlar hayotida muhim ahamiyatga ega. Masalan qon, limfa, va so’lak suyuqliklari eritmalardir. Eritmalar kimyoviy birikmalar va oddiy mexanik aralashmalar o’rtasida oraliq holatni egallaydi.
Eritmalar kimyoviy birikmalarga o’xshash bir jinsli ya’ni gomogen bo’ladi. Erish jarayoni kimyoviy reaksiyaga o’xshash issiqlik yutilishi yoki chiqishi bilan ro’y beradi. Eritmalar kimyoviy birikmalardan farq qilib tarkibi o’zgaruvchan bo’lib, ham erituvchi ham erigan modda xossalarini namoyon qiladi. Erigan moddani erituvchidan fizikaviy usulda ajratib olish mumkin. Bu xossalari bilan eritma mexanik aralashmaga o’xshaydi.
Eritma tayyorlash jarayonida agregat holati o’zgarmaydigan komponent erituvchi hisoblanadi. Eritmalarda bir komponent ikkinchisida molekulalar, ionlar, yoki atomlar holatida bir jinsli muhit hosil qilib tarqalgandir. Eritmalar gaz, suyuq va qattiq holatda uchraydi.