Kimyo bakalavr) 2021-2022 o’quv yili I semester uchun II kurs (III semestr) namangan – 2021

NH₄⁺ ionlarining reaktsiyalari

1. O’yuvchi ishqorlar NaOH, KOH bilan ammoniy tuzlarining eritmalari qo’shib qizdirilganda gazsimon ammiak ajralib chiqadi:

NH₄⁺ + OH^-  NH₃ + H₂O

Bu reaktsiyani bajarish uchun soat oynasiga ammoniy tuzi eritmasidan 1-2 tomchi va ishqor eritmasidan 3-4 tomchi tomizib bir oz isitiladi. Ammiakni faqat hididangina emas, balki boshqa usullar bilan ham bilish mumkin.

1. 
   Soat oynasiga ammoniy tuzi va ishqor eritmalari aralashmasi tomizib, uni ichki tomoniga namlangan fenolftaleinli qog’oz yo’ishtirilgan xuddi shunday quruq soat oynasi bilan yo’iladi. SHunday qilib, hosil qilingan gaz kamerasidagi indikator qog’oz bir necha minutdan keyin qizaradi, chunki reaktsiya natijasida ajralib chiqqan ammiak suvda erib, ishqor (NH₄OH) hosil qiladi.
   

Ammiak ajralib chiqishini tezlashtirish uchun reaktsiya boradigan aralashmani suv hammomida bir oz isitish mumkin.

Fenolftaleinli qog’oz o’rniga ammiak ta’sirida ko’karadigan lakmusli qog’oz ishlatish ham mumkin. Lekin bunda rang o’zgarishi uncha ravshan bo’lmaydi.

2) Fenolftaleinli qog’oz o’rniga Hg₂(NO₃)₂ eritmasi shimdirilgan filtr qog’oz ishlatish ham mumkin. Bunda NH₃ ta’sirida qog’oz qorayadi:

Hg

2[Hg]²⁺ + 4NH₃ + H₂O  [O   NH₂]⁺ + 2Hg + NH₄⁺

Hg