Kimyo bakalavr) 2021-2022 o’quv yili I semester uchun II kurs (III semestr) namangan – 2021

2. Kaliy xromat K₂CrO₄ reaktivi Ag⁺ ionlar bilan qizil g’isht tusli cho’kma Ag₂CrO₄ ni hosil qiladi:

Cho’kma HNO₃ va NH₄OH da eriydi, ammo CH₃COOH da juda qiyinchilik bilan eriydi.

Reaktsiya pH≈7 bo’lgan muhitda o’tkazilishi zarur. Ishqoriy muhitda cho’kma holatdagi kumush oksid (Ag₂O) hosil bo’ladi. Amimakli va kuchli kislotali muhitda cho’kma hosil bo’lmaydi.

Pb²⁺ ionlarining reaktsiyalari

Pb²⁺ ion suvli eritmalarda rangsizdir.

1. 
   NaOH, KON ishqorlar va NH₄OH ning Pb²⁺ kationlarga ta’siridan oq tusli cho’kma qo’rg’oshin (II)- gidroksid hosil bo’ladi:
   

Cho’kma amfoter xossaga ega, ya’ni kislotalarda ham, ishqorlarda ham eriydi. Ishqorlarda eriganda Na₂PbO₂ yoki K₂PbO₂ ‘lyumbitlar hosil bo’ladi:

Pb(OH)₂↓ + 2H⁺  Pb²⁺ + 2H₂O

H₂PbO₂↓ + 2OH^-  PbO₂^2- + 2H₂O

Pb(OH)₂ cho’kma ammiakda erimaydi.

2. 
   Kaliy yodid KJ Pb²⁺ ionlarga ta’sir qilib, PbJ₂ sariq cho’kmani hosil qiladi:
   

Cho’kma hosil bo’lgandan so’ng ‘robirkaga bir necha tomchi suv va CH₃OOH ning 2 n. li eritmasidan qo’shib qizdiriladi. Bunda cho’kma erib ketadi, ammo ‘robirka sovuq suv bilan sovutilganda PbJ₂ yaltiroq tilla rang kristall ko’rinishida qaytadan cho’kmaga tushadi. Pb²⁺ uchun xarakterli bo’lgan bu reaktsiya ayni bir vaqtda chiroyli analitik reaktsiyalardan biri bo’lib ham hisoblanadi.