Кимёвий технология Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус талим вазирлиги н. Каттаев, М. Мухаммадиев, Х. Мирзохидов

Мисли, рухли, марганецли, молибденли, кобальтли ўғитлар. Мисли ўғитларга одамларнинг суткалик талаби 2мг атрофида бўлади. Мисли ўғит сифатида собиқ СССРда сульфат кислота ишлаб чиқаришда ҳосил бўладиган колчедан куюндиси ва мис ишлаб чиқаришда ҳосил бўлувчи куюндилар қўлланилади. Улар таркибида 0,3-0,6% мис ва бошқа микроэлементлар Zn, Co, Mo сақлайди. Концентрланган мисли ўғит сифатида мис кўпароси, CuSO₄·5H₂O (таркибида 23,4-24% гача Cu сақлайди) қўлланилади. У ҳам соф ҳолда, ҳам бошқа ўғитларга қўшиб ишлатилади. Масалан, мискалийли ўғит (90% KCl 1%-Сu дан иборат). Б маркали аммофос (0,3-0,5%Cu сақлайди) ишлаб чиқарилади.
Рухли ўғит сифатида ZnSO₄·5H₂O (21,8-22,5% Zn сақлайди) ҳамда руҳли белила ишлаб чиқариш корхоналарининг чиқиндисидан олинадиган ПМУ-7 маркали (полимерное медное удобрения бош ҳарфларидан олинган, таркибида 25% гача Zn сақлайди) ўғитлар ишлатилади. ПМУ-7 таркибида Mn ва бошқа микроэлементлар ҳам учрайди. Рухли ўғитларни 1,4% гача атмосферага, 1,5-1,7% гача карбамидга қўшиб ишлатилганда яхши фойда беради. Марганецли ўғит сифатида собиқ СССРда марганецли рудаларни ҳўл усулда бойитилганда ҳосил бўладиган чиқинди ҳам ишлатилади. У таркибида 14%гача MnO₂ ушлайди, аммо у сувда жуда қийин эрийди. Сувда яхши эрувчи марганецли ўғит бу MnSO₄·5H₂O дир. У карбонатли марганец рудаларини сульфат кислота билан ишлов бериб олинади. Оддий суперфосфатга донадорлашдан олдин MnSO₄·5H₂O қўшиб марганецланган оддий суперфосфат олинади у таркибида 19% гача P₂O₅ ва 1,5% гача Mn ушлайди. Асосий молибденли ўғитларга аммоний парамолибдат 3(NH₄)₂O ·7MoO₃· 4H₂O ёки аммоний молибдат 5(NH₄)₂O·12MoO₃·7H₂O ҳамда натрий-аммоний молибдатлар киради. Ферроқотишмалар ишлаб чиқаришнинг чиқиндиларидан ҳамда электр лампочкалар ишлаб чиқариш чиқиндиларидан олинади. Уларнинг суперфосфатга қўшиб молибденли суперфосфатлар ишлаб чиқарилади (таркибида 0,13-0,03% гача Мо сақлайди). Қўш суперфосфатга (0,8% гача Мо сақлайди) ҳамда нитроаммофоскка ҳам (0,2% Мо сақлайди) қўшилади. Кобальтли ўғитлар асосан сульфатли ва хлорли Со тузлари шаклида фойдаланилади. Қўш суперфосфатга ва нитроаммофоскка 0,1% гача қўшилади, фосфат унига 0,001-0,02% гача қўшилади.
Комплекс микроўғитлар ҳам ишлаб чиқарилади. Шундайлардан мис, рух, кобальт, марганец сульфатлари, аммоний молибдат ва калий йодидларини борат кислота билан қўшиб тайёрланади. Улар таркибида 5,5% В, 2,8% Cu, 5,5% Zn, 0,1% дан Мо, Со ва J, 11% Мп сақлайди. Улар массаси 0,18 ва 0,36г ли таблеткалар шаклида ҳамда кукунлар шаклида чиқарилади. Собиқ СССРда 10 хил маркада микроўғитлар ишлаб чиқарилган.